Տեսաերիզ, մագնիսական ժապավեն է, որն օգտագործվում է տեսանյութը և սովորաբար ձայնը պահելու համար։ Պահպանվող տեղեկատվությունը կարող է լինել կամ անալոգային կամ թվային ազդանշանի տեսքով։ Տեսաերիզն օգտագործվում է ինչպես (VTR), այնպես էլ, ավելի հաճախ, (VCR): Տեսաերիզները օգտագործվել են նաև գիտական կամ բժշկական տվյալների պահպանման համար, օրինակ՝ էլեկտրասրտագրության միջոցով ստացված տվյալները։

Տեսաերիզներ տարբեր ձևաչափերով

Պատմության տեղեկանք խմբագրել

1953 թվականի դեկտեմբերի 1-ին ամերիկյան RCA ընկերությունը Պրինսթոնում իր լաբորատորիաներում ցուցադրեց ինչպես սև-սպիտակ, այնպես էլ գունավոր հեռուստատեսային հաղորդումների ձայնագրությունը[1][2]։ Simplex արագընթաց երկայնական ժապավենային համակարգը, որը մշակվել է 1951 թվականից, կարող էր միայն մի քանի րոպե ձայնագրել և նվագարկել հեռուստատեսային հաղորդումը։ 1953 թվականին դոկտոր Նորիկաձու Սավազակին մշակեց պտուտակավոր սկանավորող VCR-ի նախատիպը[3]։ 1959 թվականին Toshiba-ն թողարկեց առաջին առևտրային պարուրաձև սկանավորող VCR-ը[4]։

Դիզայն խմբագրել

 
ՏՎՀ ձևաչափը տեսաերիզների դասական և ամենատարածված ձևաչափն է:

Տեսաերիզն ամենից հաճախ ունի պլաստիկ պատյան, որի մեջ տեղադրվում են մագնիսական ժապավենի սնուցման և ընդունման գլանափաթեթները։ Գլանափաթեթներն ամենից հաճախ գտնվում են նույն հարթության մեջ, բայց կան տեսաձայնագրման ձևաչափեր կոաքսիալ ձայներիզով, որոնցում գլանափաթեթները գտնվում են մեկը մյուսի վերևում։ Ի տարբերություն աուդիո ձայներիզների, տեսաերիզներն ավելի բարդ են։ Դա պայմանավորված է տեսաձայնագրիչների ժապավենի ուղու առանձնահատկություններով, որը նախատեսում է պտտվող տեսագլուխներով թմբուկը ծածկող մագնիսական ժապավենի բարդ հետագիծ[5].: Ժապավենը բեռնվում է ավտոմատ կերպով՝ օգտագործելով հատուկ մեխանիզմ, որը այն դուրս է հանում ձայներիզից։ Վնասվածքներից պաշտպանվելու համար դրանց նկատմամբ զգայուն մագնիսական ժապավենը պաշտպանված է լյուկով, որը փակվում է ձայներիզը հանելիս։ Գլանափաթեթները լուծարվելուց պաշտպանվում են լիցքավորման պահին բաց թողնված մեխանիկական արգելակներով։ Տեսաերիզների հիմնական առավելությունը գլանափաթեթների համեմատությամբ համարվում է լավագույն պաշտպանությունը մագնիսական ժապավենի համար, որին ձեռքերը չեն դիպչում։ Աշխատանքային շերտի վնասումը հատկապես կարևոր է տեսանկարահանման համար, քանի որ այն կարող է անօգտագործելի դարձնել։ Բացի այդ, VCR-ի օգտագործման հարմարավետությունը բարելավվել է, քանի որ ժապավենի բարդ ուղին ուղու վրա պահանջում է որոշակի հմտություն վառելիք լիցքավորելիս։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Magnetic Tape Used By RCA to Photograph Television Program», The Wall Street Journal, Dec. 2, 1953, p. 1.
  2. «Color TV on Tape Արխիվացված 2020-05-23 Wayback Machine», Popular Mechanics, April 1954, p. 157.
  3. SMPTE Journal: Publication of the Society of Motion Picture and Television Engineers, Volume 96, Issues 1-6; Volume 96 Արխիվացված 2021-05-20 Wayback Machine, page 256, Society of Motion Picture and Television Engineers
  4. World’s First Helical Scan Video Tape Recorder Արխիվացված 2020-05-21 Wayback Machine, Toshiba
  5. Marshall Brain. «How VCRs Work» (անգլերեն). How Stuff works. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 4-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.