Տեղեկատվության գաղտնիություն
Տեղեկատվության գաղտնիություն,վերաբերում է զգայուն տեղեկատվության մշակմանը և սպառողների իրավունքներին իրենց անձնական տեղեկատվության գաղտնիության նկատմամբ:
Օրենսդրություն և կանոնակարգ
խմբագրել- Տվյալների պաշտպանության ընդհանուր կանոնակարգ (GDPR)՝ ԵՄ կանոնակարգ, որը կիրառելի է բոլոր անդամ երկրների համար և բոլոր նրանց, ովքեր կապ ունեն Եվրոպական տնտեսական տարածքի հետ:
- Առողջության ապահովագրության տեղափոխելիության և հաշվետվողականության ակտ (HIPAA)՝ ԱՄՆ դաշնային օրենք, որը կարգավորում է անձնական առողջության տեղեկատվության գաղտնիությունն ու անվտանգությունը:
- Երեխաների առցանց գաղտնիության պաշտպանության մասին օրենքը (COPPA)՝ ԱՄՆ դաշնային օրենք, որը կարգավորում է առցանց երեխաների և անչափահասների գաղտնիությունը:
- Կալիֆորնիայի Սպառողների Գաղտնիության Օրենք (CCPA)՝ Կալիֆորնիայի նահանգի գաղտնիության օրենսդրություն, որը ներառում է առցանց գաղտնիության պաշտպանություն:
ICANN քաղաքականություն և PDP-ներ
խմբագրել- ICANN-ի խորհուրդը հաստատել է gTLD-ի գրանցման տվյալների ժամանակավոր ճշգրտումը՝ ի պատասխան գործող գրանցման քաղաքականության և GDPR-ի հակասությունների[1]: Ենթադրվել է, որ տարվա ընթացքում այս ճշգրտումը կփոխարինվի համաձայնեցված քաղաքականությամբ, որը մշակվել է արագացված քաղաքականության մշակման գործընթացի շրջանակներում (Տես հաջորդ բաժինը): Այս Պայմանների համաձայն, ժամանակի ճշգրտման ժամկետը լրացել է 2019 թվականի մայիսին[2]:
- GTLD-ի գրանցման տվյալների ժամանակավոր բնութագրերի (EPDP) քաղաքականության մշակման արագացված գործընթացը նպատակ ունի ապահովել, որ գրանցման տվյալները հասանելի լինեն տվյալների պաշտպանության մասին օրենքներին համապատասխան: EPDP-ն բաժանվել է երեք փուլի (Փուլ 1, Փուլ 2 և փուլ 2ա): Չնայած խորհրդի համար վերջնական հաշվետվությունները պատրաստվել են բոլոր փուլերի արդյունքներով, EPDP-ից բխող քաղաքականության իրականացումը շարունակվել է 2021 թվականի դեկտեմբերի դրությամբ:
- EPDP-ի 1-ին փուլում գրանցման տվյալների ժամանակավոր քաղաքականությունը հաստատվել է խորհրդի կողմից 2019 թվականի մայիսին[3]։ Ժամանակավոր քաղաքականությունը պահանջել է, որ գրանցամատյանները և գրանցողները համապատասխանեն ժամանակավոր ճշգրտմանը, մինչև 1-ին փուլում EPDP-ի կողմից առաջարկվող տվյալների գրանցման քաղաքականության իրականացումը[2]։ EPDP-ի թիմը, որն աշխատում է 1-ին փուլում, խորհուրդ է տվել տվյալների գրանցման քաղաքականություն իրականացնել մինչև 2020 թվականի փետրվար:
- Ստանդարտացված մուտքի/բացահայտման համակարգը ԵԶԾ 2-րդ փուլի աշխատանքային խմբի վերջնական զեկույցի առաջարկությունների հիմնական ուշադրության կենտրոնում է եղել: Համակարգը թույլ կտա հավատարմագրված կողմերին մուտք գործել պաշտպանված, անանուն կամ վստահված գրանցման տվյալներ՝ ըստ պահանջի, ենթադրելով, որ հարցումը բխում է տեղեկատվության օրինական անհրաժեշտությունից:
Միջոցներ և մեթոդներ
խմբագրելԳաղտնիության ավտոմատացում
խմբագրելԳաղտնիության ավտոմատացումը վերաբերում է տվյալների ոչ ձեռքով մշակմանը, ծանուցմանը, համաձայնությանը և կարգավորող պարտավորություններին[4];
Վիրտուալ Մասնավոր Ցանց
խմբագրելՎիրտուալ մասնավոր ցանցը (VPN) ստեղծում է կոդավորված թունել օգտագործողի և VPN ծառայության կողմից կառավարվող հեռավոր սերվերի միջև: Այս օգտվողի ամբողջ ինտերնետային տրաֆիկը և տվյալները ուղարկվում են այս թունելի միջոցով: Երբ երթևեկությունը դուրս է գալիս VPN սերվերից, իրական IP հասցեն թաքնվում է՝ քողարկելով օգտագործողի ինքնությունը և գտնվելու վայրը[5];
Tor Project
խմբագրելTor Project-ը շահույթ չհետապնդող կազմակերպություն է, որը մշակում է անվճար և բաց կոդով ծրագրակազմ ՝ ինտերնետում գաղտնիությունն ու ազատությունը հետևելու և գրաքննությունից ապահովելու համար: Tor Project-ը հիմնադրվել է 2001 թվականին և ունի ավելի քան 100,000 անդամ: Tor-ն ապահովում է տվյալների փոխանցում բաշխված կրկնող ցանցի միջոցով, որը ղեկավարվում է կամավորների կողմից ամբողջ աշխարհում և թույլ չի տալիս կայքերին իմանալ վերջնական օգտագործողի ֆիզիկական գտնվելու վայրը[6]։
Կազմակերպություններ և խմբեր
խմբագրելՀամընդհանուր
խմբագրել- Իրավունքների տեղեկատվական կենտրոն
- Անձնական տվյալների պաշտպանության համաշխարհային ֆորում
- Անձնական տվյալների էլեկտրոնային պաշտպանության տեղեկատվական կենտրոն
- Ինքնության գողության դեմ պայքարի ռեսուրս կենտրոն
- Անձնական տվյալների պաշտպանության մասնագետների միջազգային ասոցիացիա
Տարածաշրջանային
խմբագրել- Կալիֆորնիայի բնակիչները սպառողների գաղտնիության համար
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ ICANN.org - Temporary Specification for gTLD Registration Data, effective as of May 27, 2018
- ↑ 2,0 2,1 ICANN.org - Interim Registration Data Policy, May 17, 2019
- ↑ ICANN.org - gTLD Registries and Registrars Required to Implement New Interim Registration Data Policy, May 17, 2019
- ↑ What Is Data Privacy Automation and Why Is It Important, MarTechLive
- ↑ What is a VPN and Why you need one, PC Magazine
- ↑ Overview, Tor Project