Վերիշենի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Սյունիքի մարզ)

Այս հոդվածը ներկայացնում է Սյունիքի մարզի Վերիշեն գյուղի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկը, որը 2002 թ․ հաստատվել է Հայաստանի կառավարության կողմից։ Ցանկում ներառված է ընդամենը 36 հուշարձան (13 միավոր)։

Վերիշենի հուշարձաններ էջը Վիքիպահեստում

հուշարձան	կառուցված	վայր, հասցե	կոորդ	համարանիշ	նշան.	հավելյալ նշումներ	պատկեր
Աղբյուր	1960 թ.	գյուղի մեջ	—	9.96/1	Հ	վարպետներ` Գ. Զադայան, Ժ. Միրումյան	Լուսանկար վերբեռնել
Արձանագիր ժայռաբեկոր	1294 թ.	գյուղից 2 կմ հվ, Վարա­րակն գետի ակունքների շրջանում, ՀԷԿ-ի ջրըն­կեցի կառույցների մոտ, «Ճղած քար» վայրում	—	9.96/2	Հ	արձանագրությունը ջրանց­քի վերանորոգման մասին է	Լուսանկար վերբեռնել
Բնակելի տուն Ղարախանի	1681 թ.	գյուղի կենտրոնում	—	9.96/3	Հ	ունի շին. արձա­նագրություն, այժմ ` Գ. Դոլունցի տունը	Լուսանկար վերբեռնել
Գյուղատեղի	ուշ միջնադար	գյուղից 1.3 կմ հս-ամ, «Գյավուրի բներ» վայրում	—	9.96/4	Հ	ավերված է, տարածքում պահպանվել են կողոպտված դամբարաններ	Լուսանկար վերբեռնել
Գյուղատեղի	ուշ միջնադար	գյուղից 3.5 կմ հս, «Ավիդարա» վայրում	—	9.96/5	Հ	ավերված	Լուսանկար վերբեռնել
Գյուղատեղի	ուշ միջնադար	գյուղից 6.5 կմ հս, «Սանդի գյոլ» վայրում	—	9.96/6	Հ	ավերված	Լուսանկար վերբեռնել
Գյուղատեղի Սանդեր	միջնադար	գյուղից 6 կմ հս-ամ	—	9.96/7	Հ	ավերված	Լուսանկար վերբեռնել
Գյուղատեղի Վերիշեն	4-5 դդ. - 20 դ.	Գորիսից 3 կմ հս-ամ, ներկայիս Վերիշեն գյուղի հս մասում	—	9.96/8	Հ	1970-ական թթ. գյուղը տեղա­փոխ­վել է հվ	Լուսանկար վերբեռնել
Բնակելի քարայր	միջնա­դար - 20 դ.	Սբ. Նորակնունք եկեղեցուց 40 մ հս-ամ	—	9.96/8.1	Հ	ընդարձակ սրահ է	Լուսանկար վերբեռնել
Բնակելի քարայր	միջնա­դար - 20 դ.	Սբ. Նորակնունք եկեղեցուց 55 մ ամ	—	9.96/8.2	Հ	միասրահ	Լուսանկար վերբեռնել
Բնակելի քարայր	միջնա­դար - 20 դ.	Սբ. Նորակնունք եկեղեցուց 80 մ հվ-ամ	—	9.96/8.3	Հ	միասրահ	Լուսանկար վերբեռնել
Բնակելի քարայր	միջնա­դար - 20 դ.	գյուղատեղիի ամ մա­սում, Սբ. Նորակնունք եկեղեցուց 200 մ ամ	—	9.96/8.4	Հ	երկսրահ	Լուսանկար վերբեռնել
Բնակելի քարայր	միջնա­դար - 20 դ.	գյուղատեղիի ամ մա­սում, Սբ. Նորակնունք եկեղեցուց 200 մ ամ	—	9.96/8.5	Հ	միասրահ	Լուսանկար վերբեռնել
Բնակելի քարայր	միջնա­դար - 20 դ.	գյուղատեղիի ամ մա­սում, Սբ. Նորակնունք եկեղեցուց 230 մ ամ	—	9.96/8.6	Հ	երկսրահ	Լուսանկար վերբեռնել
Բնակելի քարայրերի համալիր	միջնա­դար - 20 դ.	Սբ. Նորակնունք եկեղեցուց 25 մ ամ	—	9.96/8.7	Հ	4 քարայր	Լուսանկար վերբեռնել
Բնակելի քարայրերի համալիր	միջնա­դար - 20 դ.	Սբ. Նորակնունք եկեղեցուց 60 մ հվ-ամ, ճանապարհից աջ	—	9.96/8.8	Հ	3 քարայր և հս-ամ-ից կից թա­ղա­­կապ 3 շի­նու­թյուն	Լուսանկար վերբեռնել
Եկեղեցի Սբ. Նորակնունք	17-18 դդ.	գյուղատեղիի հս եզրին	—	9.96/8.9	Հ	ամ մասը ժայռափոր	Լուսանկար վերբեռնել
Գերեզմանոց	17-19 դդ.	եկեղեցու շուրջը	—	9.96/8.9.1	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար	1652 թ.	եկեղեցուց հվ-ամ	—	9.96/8.9.1.1	Հ	օրորոցաձև	Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար	1671 թ.		—	9.96/8.9.1.2	Հ	բարեկարգման ժամանակ տե­ղադրվել է եկե­ղեցու հվ կող­մում կա­ռուց­ված քարե հե­նա­պատի մեջ	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	13 դ.	ագուցված է եկեղեցու աե ճակատին	—	9.96/8.9.2	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար Նասիպի	1628 թ.	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, մուտքից վեր	—	9.96/8.9.3	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար	1605 թ.	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին	—	9.96/8.9.4	Հ	օրորոցաձև	Լուսանկար վերբեռնել
Դամբարանադաշտ	մ.թ.ա. 1 հզ սկիզբ	գյուղից 1 կմ ամ	—	9.96/9	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Եկեղեցի Սբ. Հռիփսիմե	4-5 դդ.	գյուղապետարանի մոտ	—	9.96/10	Հ	միանավ` ար­տա­քուստ շեշտ­­­ված խորանով, հիմնո­վին վե­րա­կա­ռուց­վել է 1621 թ.	Լուսանկար վերբեռնել
Գերեզմանոց	16-19 դդ.	եկեղեցու շուրջը	—	9.96/10.1	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար	1581 թ.	եկեղեցուց հվ	—	9.96/10.1.1	Հ	օրորոցաձև	Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար	17 դ.	եկեղեցու հվ մուտքի դիմաց	—	9.96/10.1.2	Հ	պատվիրատու` Ղարախան, օրորոցաձև է, կենցաղային տեսարանով	Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար	1713 թ.	եկեղեցուց մոտ 3 մ հվ-ամ	—	9.96/10.1.3	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար Ղարախանի	1645 թ.	եկեղեցուց մոտ 10 մ հվ	—	9.96/10.1.4	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար Շահնազարի	1648 թ.	եկեղեցուց մոտ 4 մ հվ	—	9.96/10.1.5	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար Ուկոյի	1649 թ.	եկեղեցուց հվ	—	9.96/10.1.6	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար Մաթոս քահանայի	1509 թ.	ագուցված է Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցու ամ մուտքի վերնամասում	—	9.96/10.2	Հ	ծառայում է որ­պես եկեղե­ցու մուտքի ճակա­տակալ քար	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	11 դ.	գյուղից 4 կմ հս, «Բագուն աղբյուր» վայրում	—	9.96/11	Հ	պարզունակ է, խաչքարի մոտ կան կոթողների բեկորներ	Լուսանկար վերբեռնել
Հուշարձան Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին	1970 թ.	գյուղի աե եզրի բարձունքին	—	9.96/12	Տ	ճարտ.` Բ. Արզումանյան, քանդ.՝ Ա. Դադունց, քար­ագործ վար­պետներ՝ Գ. Զադայան, Վ. Մեժլումյան	Լուսանկար վերբեռնել
Սրբատեղի «Խաչեր»	ուշ միջնադար - 20 դ.	գյուղից 800 մ հս-ամ, «Սալի օջախ» վայրում	—	9.96/13	Տ		Լուսանկար վերբեռնել

Տես նաև

• Հայաստանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ