Դիապոզիտիվ (հուն. δια — «միջով», «արանքով»), դրական պատկեր թափանցիկ, անգույն տակդիրի վրա,սահմանված լուսաշերտի կամ էկրանային պրոյեկցիայի դիտարկման համար[1]։ Դիապոզիտիվները հնարավոր է պատրաստած լինել կամ պոզիտիվային լուսանկարչական թաղանթից , նույնպես ապակե լուսաձայնապնակներից և դիտվում է դիապրոեկտորի կամ դիասկոպի օգնությամբ։

Սլայդ (անգլ.՝ slide, «սահել», «տեղաշարժվել»), դիապոզիտիվի առավել տարածված անուն, ծնված «սլայդ–ֆիլմի» էկրանին ցուցադրման եղանակից , կազմված մի քանի սլայդներից, որոնք տեղաշարժվում են հատուկ մեխանիզմով կամ ձեռքով սլայդ– պրոյեկտորի կադրի պատուհան։Սլայդ– պրոյեկտորը հասկանում է մի թեմայի սլայդների հավաքածու, ավարտված բովանդակությամբ։

Դրական պատկեր,
նախատեսված դիտման համարпредназначенное для просмотра
Դիապոզիտիվային շրջանակ 50×50 մմ (կադրի չափսը 24×36 մմ) Դիապոզիտիվային շրջանակներ Դիապոզիտիվային շրջանակներ 70×70 մմ (կադրի չափսը 58×58 մմ)

Կիրառում խմբագրել

 
Ոսպնյակի նստեցման հիման վրա պատճենահանման սարք, տեղադրված օբյեկտիվի և դիապոզիտիվի շրջանակի միջև .

Սլայդ–ֆիլմերի հրապարակային ցուցադրման համար, ամենամեծ տարածում ստացան դիապոզիտիվներ պատրաստված 35 մմ ծակոտած շրջապտույտ կատարող ֆոտոժապավեն 35մմ լայնությամբ 50×50մմ չափսերի սահմաններում (կադրի չափսը 24×36 մմ կամ 18×24 մմ)։

Դիապոզիտիվներ, պատրաստված 61,5մմ լայնությամբ ֆոտոժապավենով, իրենց կիրառությունը գտան գունավոր որակական պատկերներ պատրաստելու համար, օգտագործելով հետագայում տպագրությունում ամսագրերի, օրացույցների և բացիկների հրատարակման ժամանակ։ 70×70 մմ սահմաններում նույն սլայդները օգտագործվել է մասնագիտական դիոպրոյեկցիայում, քանի որ մեծ մակերեսով կադրի հաշվին թույլատրվել է ապահովել մեծ էկրանին՝ պատկերի բարձր պայծառություն։

Դիապոզիտիվները կարող են լինել գունավոր և սև–սպիտակ։Դիապոզիտիվները սովորաբար ստանում են նկարահանման շրջանառությունը ֆոտոժապավեն ի վրա կամ տպում են նեգատիվը պոզիտիվ ֆոտոժապավենի վրա կամ ֆոտոսկառավակի վրա։

ՍՍՀՄ դիապոզիտիվների մասսայական կիրառման մի այլ ոլորտ կար լուսային տակառ դիտողական ագիտացիայով։ Ավելի հաճախ այն հանդիպում էին բժշկական ձեռնարկություններում և մոնտաժում էին ապակե գունավոր դիապոզիտիվների սերիայից, թողարկված մասնագիտացված ձեռնարկությունների կողմից։Մի քանի հատ շրջանակներում սևեռակում են պատկերը և տակառի ներսից շիկացման լամպերով թեթևակի լուսավորվում են։ Ճկուն տակդիրներով դիապոզիտիվները կարող են օգտագործել գովազդներում։

  • Այժմ Սլայդ–շոու, այս բառակապակցությունը ձեռք է բերել լուսանկարները կամ նկարները ներկայացնելու (առավելապես պրոյեկցված) իմաստ։

Սլայդ–շոուն կարող է լինել համակարգչային մաս՝ ներկայացնելը կամ պարզապես էկրանին՝ մոնիտորին, պատկերները ցուցադրելու հնարք։

Օգտագործում տպագրության մեջ խմբագրել

Գունավոր սլայդները մինչև գունավոր լուսանկարների երևան գալը հանված էր շրջանառու թիթեղաժապավենի վրա, տպագրության համար հանդիսանում էր գունավոր պատկերների բարձրորակ եզակի աղբյուր։ Շնորհիվ շրջանառու առանձնահատուկ գործընթացի, գունաբաժանումը տեղի է ունենում մեկ անգամ, ի տարբերություն նեգատիվի և պոզիտիվի կրկնակի գունաբաժանումից։[2]։ Դրա համար գունավոր սլայդները ունեն գունահաղորդման ամենաբարձր որակ, հարմար լրագրային ֆոտոլուսանկարազարդման համար [3]։

Գունավոր սլայդների պատրաստումը ամենաաշխատատարն էր և դրա համար ամենաբարձր գնահատվող գործընթացը, քանի որ ստացված սլայդը հնարավոր չէ ուղղել սխալ ցուցադրված կամ ժապավենի գունային բալանսի լուսավորման լուսային ջերմաստիճանի շեղման դեպքում։ Դրա համար սլայդների պրոֆեսիոնալ նկարահանման դեպում օգտագործել են գունային ջերմաստիճանի փոփոխման համար հատուկ սարքեր կամ գունային շեղում , նմանապես լուսազտիչ փոխակերպման հատուկ սարքեր։ Տպագրման գունաբաժանման լուսաշաբլոն ստանալու համար գունավոր սլայդների հետ օգտագործեցին հատուկ թմբուկային տեսածրիչներ։ ՍՍՀՄ–ում չէր թողարկվում շրջանառու պրոֆեսիոնալ ֆոտոնյութեր, օգտագործվում էր հիդրոֆոն գունապատկերային բաղադրիչներ, դրա համար պրոֆեսիոնալ տպագրության համար օգտագորխվում էր արտասահմանյան ժապավեններ, մշակված Ե– 6 գործընթացով։ Գունավոր լուսանկարչության երևան գալով,տալով հարմար և գերազանց պատկերի գունային որակ, սլայդների նկարահանումը թանկության և բարդության հետևանքով անցյալը գնաց։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Գրականություն խմբագրել

  • Е. А. Иофис Фотокинотехника / И. Ю. Шебалин. — М.,: «Советская энциклопедия», 1981. — С. 77, 301. — 447 с.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 374