| Վիքիպահեստում= Monastery of St. James, Jerusalem
}}
'''Սուրբ Հակոբյանց եկեղեցի''', իսկական անվանումը '''Սրբոց Յակովբեանց Վանք Հայոց''', [[Երուսաղեմ]]ի գլխավոր հայկական եկեղեցին է։ Կառուցման թվականը անհայտ է ենթադրվում է միջնադար նվիրված է Հակոբներին՝ Երուսաղեմի առաջին եպիսկոպոսին եւ Հակոբոս առաքյալին։
#Երուսաղեմի Հայոց պատրիարքարան
Գտնվում է [[Երուսաղեմ]]ի հարավարևմտյան մասում, [[Սիոն]] լեռան բարձունքում։ Սկսել է գործել առաջին դարից, երբ հայ [[եկեղեցի]]ն հակադրվել է քաղկեդոնականությանը։ 7-րդ դարի [[արաբ]]ները միաբանության առաջնորդին (վանահորը) տվել են Երուսաղեմի հունաց պատրիարքին հավասար իրավունքներ և միաբանությունը դարձել է պատրիարքական աթոռ՝ տնօրինելով հայ համայնքի, վանքերի և եկեղեցիների իրավունքներն ու գործերը։ Նրա մատենադարանում պահվում են շուրջ 4000 ձեռագիր մատյան, դիվանագիտական փաստաթղթեր, հրովարտակներ, իսկ գանձատանը՝ հայ, մեծ մասամբ կիլիկյան, վարպետների պատրաստած ոսկյա, արծաթյա, փայտյա իրեր, ձեռագրակազմեր, կանթեղներ, վարդապետական և եպիսկոպոսական գավազաններ, այդ թվում՝ Հեթում թագավորի մականը, ձեռագործության հազվագյուտ նմուշներ։ Այստեղ է գտնվում Թորոս Ռոսլինի նկարազարդած ձեռագրերի ստվար մասը։
[[1833]] թվականին հիմնադրվել է [[տպարան]]ը։ Տպագրվել են հայագիտական, բանասիրական աշխատություններ։ [[1843]] թվականից գործում է հոգևոր ճեմարանը, որը հայտնի է «ժառանգավորաց վարժարան» անվամբ (հիմնադիր՝ Զաքարիա պատրիարք)։ [[1850]] թվականից Երուսաղեմաբնակ հայ երեխաների համար հիմնվել է «Թարգմաևչաց վարժարան»-ը։ [[1866]] թվականից լույս է տեսևում «Սիոն» հանդեսը։
