«Բոլցմանի հաստատուն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
օտարաբառ ներքին հղումներ |
No edit summary |
||
Տող 1.
{| class="wikitable" style="float: right;"
! Բոլցմանի հաստատունի արժեքները<ref name="2010 CODATA">
! Միավորներ
|-
Տող 14.
'''Բոլցմանի հաստատուն''' {{nobr|(<math>k_{\rm B}</math> կամ <math>k</math>)}}, հիմնարար [[ֆիզիկական հաստատուն]], որով որոշվում է կապը [[ջերմաստիճան]]ի և [[էներգիա]]յի միջև: Անունը ստացել է ավստրիացի ֆիզիկոս [[Լյուդվիգ Բոլցման]]ի պատվին:
:<math>
որտեղ ''R''-ը համապիտանի գազային հաստատունն է, ''N''<sub>A</sub>-ն՝ [[Ավոգադրոյի թիվ|Ավոգադրոյի հաստատունը]]: Փորձարարական արժեքը միավորների միջազգային համակարգում՝
: <math>k=1{,}380\,648\,8(13)\times 10^{-23}</math> [[Ջոուլ (չափման միավոր)|Ջ]]/[[Կելվին|Կ]]<ref name="CODATA allascii">http://physics.nist.gov/cuu/Constants/Table/allascii.txt
Չափողականությունը նույնն է, ինչ [[էնտրոպիա]]յի չափողականությունը (էներգիա բաժանած ջերմաստիճան):
Փակագծերի թվերը ցույց են տալիս ստանդարտ շեղումը:
Տող 47.
== Պատմությունը ==
Չնայած Բոլցմանը տվել էր էնտրոպիայի և հավանականության կապը դեռևս 1877թ., այն չէր նկարագրվում հատուկ հաստատունով մինչև 1900թ., երբ [[Մաքս Պլանկ]]ը առաջին անգամ ներկայացրեց որպես ''k'' իր [[Պլանկի օրենք|սև մարմնի ճառագայթման օրենքում]]: Պլանկը ''k'' հաստատունի համար տվեց 1.346{{e|−23}} Ջ/Կ արժեքը, որը մոտ 2,5% փոքր է այսօրվա արժեքից<ref name="Planck01">{{citation | first =
Ինչպես Պլանկն է գրում 1920թ. իր Նոբելյան բանախոսությունում՝<ref name="PlanckNobel">{{citation | first =
<blockquote>«Այս հաստատունը հաճախ ներկայացվում է որպես Բոլցմանի հաստատուն, սակայն, որքան ինձ հայտնի է, Բոլցմանը երբեք չի ներկայացրել այն. տարօրինակ իրադրություն, որը կարող է բացատրվել այն փաստով, որ Բոլցմանը, ինչպես երևում է իր պատահական խոսքերից, երբեք չի մտածել դրա արժեքը ճշգրիտ փորձով չափելու հնարավորության մասին:»</blockquote>
|