«Տիր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Նա եղել է [[Հայկ Աղեղնավոր]]ի ուստրը<ref name=hayk>{{cite book|title=Հայոց Հնօրյա Զվարճախոսները|last=Խաչատրյան|first=Հայկ|publisher=«Ամարաս»|location=Երևան|year=2003|page=120}}</ref> և համարվելՀամարվել է [[Արամազդ]] աստվածահոր ատենադպիրն ու սուրհանդակը, մարդկանց ճակատագրի գուշակ ու երազների մեկնիչ, նրանց չար ու բարի գործերի գրանցողը, ննջեցյալների հոգիները «անդրշիրիմյան աշխարհ» ուղեկցողը։ Նա մի ամբողջ ամիս զբաղվում էր մարդկանց ծնունդներն ու մահերն իր մատյանում գրանցելով, մնացած տասնմեկ ամիսներն արարչագործության ավիշ էր ներարկում գրողներին, երաժիշտներին, պատկերահաններին և քարագործ-ճարտարապետներին<ref name="hayk">{{cite book|title=Հայոց Հնօրյա Զվարճախոսները|last=Խաչատրյան|first=Հայկ|publisher=«Ամարաս»|year=2003|location=Երևան|page=120}}</ref>։

Տիրին նվիրված գլխավոր Կաճառըկաճառը կոչվել է [[wikt:երազամույն|Երազամույն]] կամ Զվարդնոց․ այն այսօր կոչվում է [[Զվարթնոցի տաճար|Զվարթնոց]]՝ վերանվանության միջոցով քրիստոնեական բարբարոսությունները սրբագրելու նպատակով։։ Երազամույն բառը կազմված է "երազ" արմատից, "ա" հոդակապից և "մույն" արմատից, ինչը նշանակում է՝ վայելչություն։ [[wikt:երազամույն|Երազամույն]] նշանակում է երազների վայելք։ Հայաստանում դավադրաբար և բռնի ուժով քրիստոնեություն հաստատելուց հետո այն առաջինն է քանդվել հայ/Արի/ ազգի մշակութային, կրոնական ինքնագիտակցության պորտալարը կտրելով ոչնչացնելու նպատակով։ Տիրի կաճառ է եղել նաև Այրիվանքը՝ ժամանակակից Գեղարդավանքը։ Վանական համալիրի հարող քարանձավները, ուր ուխտավորները, երազանք պահելով, փորձում են քարեր նետել, Տիրի պաշտամունքի մնացուկներն են և ուղղակիորեն վկայում են այնտեղ ժամանակին Տիրի կաճառի գոյության մասին։

Տիրի կաճառ է եղել նաև [[Մեծամոր]]ում, [[Քարահունջ]]ում, [[Տաթևի վանք|Տաթևի]] և [[Հաղպատի վանական համալիր|Հաղպատի]] տեղում։ Տիր աստծուն նվիրված նշանավոր կաճառ կար [[Արևմտյան Հայաստան]]ի [[Մշո Սուրբ Կարապետի վանք|Մշո Սուրբ Կարապետ]] վանքի տեղում։ Տիրի կաճառ է եղել է նաև Սոսյաց անտառում՝ Արմավիր մայրաքաղաքի մոտ, որտեղ Բնապաշտբնապաշտ քրմերը բնության երևույթներն են ուսումնասիրել, աստղագիտությամբ զբաղվել։