«Յանըղլի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ clean up, replaced: եւ → և (3) using AWB |
|||
Տող 62.
| կայք =
}}
'''Խաղխաղ''' կամ '''Խիլխինա''' (այժմ՝ '''Յանխլի''' կամ '''Յանըխլու''' {{lang-az|Yanıqlı}}), գյուղ ներկայիս [[Ադրբեջան|Ադրբեջանական Հանրապետության]] [[Թովուզի շրջան]]ում, նախկինում խոշոր հայկական քաղաք: Գտնվում է շրջկենտրոնից 17 կմ հարավ-արևելք՝ Զակամ գետի ձախ ափին, ծովի մակերևույթից 600-650 մ բարձրության վրա<ref name="ՍԿ">Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ,
== Պատմություն ==
Պատմական Խաղխաղը (ներկա Յանխլին) շրջանի հնագույն բնակավայրերից մեկն է: Եղել է հայ [[Արշակունիներ]]ի ([[66]]-[[428]]) արքայական ձմեռանոցը. {{քաղվածք|«...Յայնմ ժամանակի հանդերձեցաւ կազմեցաւ Պարթևն եղբարբն իւրով հանդերձ... ելեալ երթայր հատուածի պատճառաւ ի կողմանս Հայոց, իբրև թէ ապստամբեալ իցէ յարքայէն Պարսից: Եկեալ յանդիման եղև թագաւորին Խոսրովու յՈւտի գաւառի, ի Խաղխաղ քաղաքի. ի ձմերոցս արքայութեանն հայոց» կամ՝ «...մերձ ի սահմանս Վրաց հանդեպ Խաղխաղ քաղաքի, որ ձմերոց էր թագաւորացն Աղուանից...» կամ՝ «...ի գեօղն, որ կոչի Խաղխաղ, յերկրին Աղուանից:»<ref>Ագաթանգեղոս, Պատմութիւն Հայոց, Թիֆլիս, 1914, էջ 26</ref><ref>Ղազար Փարպեցի, Պատմութիւն Հայոց, Տփղիս, 1904, էջ 65</ref><ref>«Եղիշէի վասն Վարդանայ և հայոց պատերազմին», աշխատասիրությամբ Ե. Տեր-Մինասյանի, Երևան, 1957, էջ 75</ref>}}
Խաղխաղի վերաբերյալ հիշատակություններ են պահպանվել նաև [[Վրաստան|վրաց]] աղբյուրներում. ''«Եվ եկավ Հայքի (Սոմխիթի) սահմանները Խաղխաղ (Խիլխալա) կոչված քաղաքը, որ հայոց (սոմեխների) թագավորների ձմերանոցն էր»''<ref>Մելիքսեթ-Բեկ Լ. Մ., Վրաց աղբյուրները Հայաստանի
Հայտնի է, որ [[450]] թվականին հայոց զորքը սպարապետ [[Վարդան Մամիկոնյան]]ի գլխավորությամբ [[Խաղխաղի ճակատամարտ|Խաղխաղի մոտ տեղի ունեցած ճակատամարտում]] հաղթել է պարսիկներին<ref>Ղազար Փարպեցի, Պատմութիւն Հայոց, Տփղիս, 1904, էջ 66</ref><ref>Չամչյանց Մ., Հայոց պատմություն, հ. Բ, Վենետիկ 1785, էջ 57</ref>:
| |||