«Տասնաբանյա»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Տասնաբանյա''' կամ '''Դեկալոգ''' ({{lang-grc|δέκα λόγοι}}՝ ''տասնաբանյա''), '''Մովսիսական օրենքներ''', ըստ [[Աստվածաշունչ]] մատյանի՝ [[Մովսես մարգարե]]ին վերագրվող օրենքները շարադրված են [[Հնգամատյան|Հնգամատյանում]]։ Մարգարեն այս օրենքները ստացել է Սինա լեռան վրա [[Աստված|Աստծո]] կողմից, տրվածորոնք պարունակում են [[Տասնաբանյա#Տաս պատվիրաններ|տասը պատվիրաններըպատվիրաններ]] (Ելից գիրք 20, 2-17, Երկրորդ օրենք 5, 6-21)։

Մովսիսական օրենքներով նախատեսվում էր «ավետյաց երկիր» Հրեաստանում սուվերեն [[Կրոնապետություն|կրոնապետության]] հաստատումը՝ գերագույն գլխավոր քրմապետի գլխավորությամբ։ Նրան պարտավոր էին ենթարկվել, կտակարանի պատվիրանները պահպանել և կատարել հոգևոր ու աշխարհիկ ստորադաս իշխանավորներն ու ամբողջ ժողովուրդը։ Զանցանքների համար նախատեսվում էին մարմնական և հոգեորհոգևոր-եկեղեցական (աշխարհազրկում, բանադրանք, [[Ապաշխարություն|ապաշխարանք]]) պատիժներ։ Քրեական արդարադատության հիմքում դրվում էր նյութական տալիոնը։ Մովսիսական օրենքները կարգավորում էին նաև քաղաքացիական և ընտանեկան (սեփականատիրական իրավունք, ժառանգություն, կտակ, ամուսնություն, ամուսինների իրավունքներ և պարտավորություններ), հողային իրավահարաբերությունները, մանրամասնորեն՝ կրոնական ծիսակատարություններն ու ժամասացությունները։ Մովսիսական օրենքները կազմել են հին և միջնադարյան բազմաթիվ երկրների աշխարհիկ և եկեղեցական օրենսդրությունների հիմքը։ Որոշակի փոփոխություններով ու լրացումներով (մեղմացում, հարմարեցում)։ Մովսիսական օրենքները որպես աղբյուր օգտագործվել են հայ օրենսդրական հուշարձաններում (եկեղեցական կանոններ, «Կանոնագիրք հայոց», «Կանոնական օրինադրություն», [[Մխիթար Գոշ]]ի, [[Սմբատ Սպարապետ]]ի [[Դատաստանագիրք (Սմբատ Սպարապետ)Տալիոն|դատաստանագրքերտալիոնը]])։