«Մասնակից:ArmSirius/Սևագրություն 3»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Ջնջվում է էջի ամբողջ պարունակությունը
Պիտակներ՝ Դատարկում Ձեռքով հետշրջում
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
'''Բիլյանա Պլավշիչ''' ({{lang-sr|Биљана Плавшић}}, {{ԱԾ}}), սերբական ազգային շարժման քաղաքական գործիչ նախկին Հարավսլավական Հանրապետության տարածքում՝ Բոսնիա և Հերցեգովինայում։ Կենսաբան և պրոֆեսոր:
 
1996-1998 թվականներին եղել է սերբական Բոսնիայի և Հերցեգովինայի Հանրապետության նախագահը:
 
2000-ական թվականների սկզբին Պլավշիչը նախկին Հարավսլավիայի հարցով միջազգային տրիբունալի կողմից դատապարտվել էր 11 տարվա ազատազրկման։ Ազատ է արձակվել 2009 թվականին։
 
== Կենսագրություն ==
 
=== Քաղաքական գործունեություն ===
1990 թվականին ազգայնականների հաղթանակից հետո դարձել է սերբական հավաքական նախագահության անդամ։ Բոսնիացի սերբերի առաջնորդ Ռադովան Կարաջիչի մերձավոր զինակիցն էր։
 
1992-1995 թվականների պատերազմի ժամանակ ակտիվ մասնակցություն է ունեցել իրադարձություններին։
 
1994 թվականին Սլոբոդան Միլոշևիչին համարձակ դիմակայության համար ստացել է «երկաթե լեդի» տիտղոսը։
 
=== Սերբիայի Հանրապետության նախագահ (1996-1998) ===
1996 թվականին Ռադովան Կարաջիչին փոխարինել է Բոսնիա և Հերցեգովինայի կոնֆեդերացիայում Սերբական ինքնավար պետական կրթության Հանրապետության նախագահի պաշտոնում։ Պլավշիչի կարճաժամկետ նախագահությունն անցել է սերբական ղեկավարության ներսում դիմակայության պայմաններում. Սերբական Հանրապետության արևելքը Պալեի կենտրոնի հետ եղել է Կարաջիչի կողմնակիցների կողմում, իսկ արևմտյան շրջանները՝ Բանյա-Լուկայի կենտրոնով, պաշտպանել են Պլավշիչին<ref>Энгельгардт Г. Н. Республика Сербская в Боснии и Герцеговине. Возникновение и эволюция (1990—2006 гг.). Диссертация на соискание ученой степени кандидата исторических наук. — М., 2015. — С. 168—169. Режим доступа: http://www.inslav.ru/sobytiya/zashhity-dissertaczij/2216-2015-engelgardt</ref>։ Այս դիմակայությունում Պլավշիչը պաշտպանել է միջազգային ուժերին, որոնք 1997 թվականի սեպտեմբեր-նոյեմբեր ամիսներին վերահսկողության տակ են վերցրել ԶԼՄ-ների վերահեռարձակող հաղորդիչները<ref>Энгельгардт Г. Н. Республика Сербская в Боснии и Герцеговине. Возникновение и эволюция (1990—2006 гг.). Диссертация на соискание ученой степени кандидата исторических наук. — М., 2015. — С. 171—172. Режим доступа: http://www.inslav.ru/sobytiya/zashhity-dissertaczij/2216-2015-engelgardt</ref>։ 1997 թվականի ընտրությունների արդյունքում Սերբական Հանրապետության ժողովրդական սկուպշչինա, որտեղ Կարաջիչի կողմնակիցները (Սերբական դեմոկրատական կուսակցությունը և նրանց սատարած արմատականները) ստացել են փոքրամասնություն, Պլավշիչին հաջողվել է ձևավորել կոալիցիոն կառավարություն՝ Մ. Դոդիկի գլխավորությամբ<ref>Энгельгардт Г. Н. Республика Сербская в Боснии и Герцеговине. Возникновение и эволюция (1990—2006 гг.). Диссертация на соискание ученой степени кандидата исторических наук. — М., 2015. — С. 171—176. Режим доступа: http://www.inslav.ru/sobytiya/zashhity-dissertaczij/2216-2015-engelgardt</ref>։ 1998 թվականը նշանավորվեց Սերբական դեմոկրատական կուսակցության կողմնակիցների կողմից ոստիկանական ապարատի մաքրմամբ, ինչպես նաև Պլավշիչ Ս. Կնեժևիչի կողմնակիցների աղմկահարույց սպանությամբ և նրա մեկ այլ կողմնակից՝ ոստիկանության ղեկավար Լ. Սավիչի պաշտոնից հեռացմամբ, որը մեղադրվում էր Կնեժևիչի գործով ձերբակալվածների կտտանքների մեջ<ref>Энгельгардт Г. Н. Республика Сербская в Боснии и Герцеговине. Возникновение и эволюция (1990—2006 гг.). Диссертация на соискание ученой степени кандидата исторических наук. — М., 2015. — С. 180—181. Режим доступа: http://www.inslav.ru/sobytiya/zashhity-dissertaczij/2216-2015-engelgardt</ref>։
 
1998 թվականի ընտրություններում պարտություն է կրել։ Նախագահ է դարձել ծայրահեղ ազգայնական Նիկոլա Պոպլոշենը։
 
=== Տրիբունալ ===
2001 թվականի հունվարի 11-ին Բիլյանա Պլավշիչը կամավոր հանձնվել է Հաագայի նախկին Հարավսլավիայի միջազգային տրիբունալին։ Նա տրիբունալի առջև է կանգնել 1990-ական թվականների առաջին կեսին Բոսնիա և Հերցեգովինայում պատերազմի ժամանակ ռազմական հանցագործությունների, ցեղասպանության և մարդկության դեմ հանցագործությունների մեղադրանքներով:
 
2002 թվականի վերջին Պլավշիչը խոստովանել է իր մեղքը Բոսնիա և Հերցեգովինայում 1992-1995 թվականներին։
 
2003 թվականի փետրվարի 27-ին տրիբունալը դատապարտվել էր 11 տարվա ազատազրկման։
 
=== Եզրակացություն (2003-2009) ===
Դատավճռի կայացումից հետո Պլավշիչը հնարավորություն է ստացել իր համար բանտ ընտրել ցանկից. նա կանգ է առել Էրեբրու քաղաքի մերձակայքում գտնվող Շվեդիայի կանանց Խինսեբերգ բանտում<ref>[http://www.moles.ee/03/Jul/01/9-1.php Биляна Плавшич выбрала шведский «санаторий»], «Молодёжь Эстонии», 1.07.03</ref>։
 
Լրատվամիջոցներին տված հարցազրույցում Պլավշիչը բազմիցս բողոքել է իր պահման պայմաններից։ Նա նաև հայտարարել է, որ իրեն մեղավոր չի համարում և միջազգային տրիբունալի հետ համագործակցության է գնացել միայն փաստաբանի խորհրդով՝ դատավճռի ժամկետների մեղմացման հաշվարկով: Բանտում Պլավշիչը գիրք է գրել, որտեղ նկարագրել է իրադարձությունները, որոնք հանգեցրել են բոսնիական պատերազմի։ Դրանում նա բոսնիացի սերբերի մեկ այլ առաջնորդ Ռադովան Կարաջիչին և գեներալ-գնդապետ Ռատկո Մլադիչին կոչ է արել հանձնվել Հաագայի տրիբունալին:
 
Ազատ է արձակվել վաղաժամկետ 2009 թվականի հոկտեմբերի 27-ին։
 
=== Ազատության մեջ ===
Ազատ արձակվելուց հետո, ամենայն հավանականությամբ ապրել է Սերբիայում<ref>{{cite web|date=27 октября 2009|url=http://echo.msk.ru/news/630105-echo.html|title=Бывший президент Республики Сербской в составе Боснии и Герцеговины Биляна Плавшич вышла на свободу|publisher=[[Эхо Москвы]]|accessdate=2010-08-14|archiveurl=https://www.webcitation.org/66npoFhvT?url=http://echo.msk.ru/news/630105-echo.html|archivedate=2012-04-09|dead-url=no}}</ref>։
 
== Անձնական կյանք ==
Ամուսնալուծված է, երեխաներ չունի։
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}