«Անանիա Շիրակացի»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Անանիա Շիրակացի''' ({{ԱԾ}}), [[VII դար]]ի հայ գիտնական։ Առաջինը կայուն հիմքերի վրա դրեց [[ճշգրիտ գիտություն]]ներիգիտությունների ուսումնասիրությունը Հայաստանում<ref>Հայկական Սովետական Հանրագիտարան հատոր 1, 1974 թ</ref>։

Անանիա Շիրակացին եղել է [[Անանիա]] գյուղից։ Նախնական կրթությունը հավանաբար ստացել է [[Դպրեվանք (Գյումրի)|Դպրեվանքի]] դպրոցում<ref name=Gyumri_churches>{{cite web|url=http://deesim.blogspot.com/2012/12/blog-post_14.html |title=Գյումրիի հին ու նոր եկեղեցիները |date= |accessdate=2014 Հուլիսի 24}}</ref>։ Այդ ընթացքում նա սովորել է [[Աստվածաշունչ]]ը և [[Սողոմոն Իմաստուն|Սողոմոնի]] [[Սաղմոսարան]] գիրքը, որի իմաստության խորհրդից ներշնչում քաղելով և համարողություն (թվաբանություն) սիրելով, որոշում է շարունակել ուսումը։ Սակայն [[Հայաստան]]ում որևէ ուսուցիչ և գիտական գրքեր չգտնելով, մեկնում է [[Բյուզանդիա]]։ [[Էրզրում|Թեուդոպոլիս]] քաղաքում Եղիազարոս անունով մի անձից լսում է Քրիստոսատուր անունով մի մաթեմատիկոսի մասին, որը ապրում էր [[Չորրորդ Հայք]]ում։

Պահպանվել են նաև Շիրակացու «Տիեզերագիտությունը», «Կենդանակերպի համաստեղությունների մասին», «Ամպերի և մթնոլորտային նշանների մասին», «Արեգակի ընթացքի (շարժման) մասին», «Երկնքի շրջագայությունների (օդերևութաբանական երևույթների) մասին», «Ծիր կաթինի մասին» և այլ աշխատություններ։ Շիրակացին իր աշխատություններում բերում է եգիպտացիների, հրեաների, ասորիների, հույների, հռոմեացիների և հաբեշների մոտ ընդունված [[թվագրության սկզբունքներ]]ըսկզբունքները, խոսում է [[մոլորակներ]]ի շարժման, [[Արև]]ի և [[Լուսնի խավարում]]ների և նրանց պարբերականության մասին և այլն։ Ընդունելով երկրի գնդաձևությունը՝ Շիրակացին կարծում է, որ արևը կարող է լուսավորել երկրի երկու կողմերը օրվա տարբեր ժամերին և երբ երկրի մի կողմում ցերեկ է, մյուսում՝ գիշեր։ Նա [[Ծիր Կաթին]]ը համարում է խիտ և աղոտ աստղերի կուտակում”։ Պաշտպանում է այն գիտնականների կարծիքը, որոնք համարում են, որ Լուսինը սեփական լույս չունի և լույս ստանում է Արևի միջոցով։ Արևի խավարումը բացատրում է Լուսնի՝ Արևի և Երկրի միջև գտնվելով։ Շիրակացին ուշագրավ բացատրություններ է տալիս անձրևի, ձյան, կարկուտի, ամպրոպի, հողմերի, երկրաշարժի և բնության զանազան այլ երևույթների մասին։ Շիրակացու գրչին են պատկանում նաև մի շարք աշխարհագրական, պատմական աշխատություններ [https://matenadaran.am/ Մատենադարան]։