«Ինկերի ճանապարհներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
Ավելացրեք 3 գիրք Վիքիպեդիա:Ստուգելիություն (20210116)) #IABot (v2.0.8) (GreenC bot
Տող 15.
| Նստաշրջան =38
}}
'''Ինկերի ճանապարհներ''' ({{lang-qu|Qhapaq Ñan}}« «թագավորական ճանապարհ»), բազմաթիվ սալարկված ճանապարհների ցանց, որը կառուցվել է [[Հնդկացիներ|հնդկացիական]] քաղաքակրթությունների կողմից մի քանի հազարամյակների ընթացքում [[Հարավային Ամերիկա]]յում, [[Անդեր|Անդյան տարածաշրջանում]]` [[Կոլումբիա]]յում, [[Էկվադոր]]ում, [[Պերու]]ում, [[Բոլիվիա]]յում, [[Չիլի]]ում, [[Արգենտինա]]յում, ինչպես մերձափնյա դաշտավայրերում, անապատներում, այնպես էլ լեռներում, ժայռերի և կիրճերի միջով, կախովի կամուրջների և աստիճանների միջոցով<ref>{{cite book |author= |title=Incas: lords of gold and glory |url=https://archive.org/details/incaslordsofgold00time|publisher=Time-Life Books |location=New York |year=1992 |pages=94–97[https://archive.org/details/incaslordsofgold00time/page/94 94]–97 |isbn=0-8094-9870-7 |oclc= |doi= |accessdate=}}</ref><ref name="D'Altroy2002a">{{cite book|last=D'Altroy |first=Terence N. |title=The Incas |publisher=Blackwell Publishers Inc |year=2002 |isbn=0-631-17677-2}}</ref><ref name=Thompson1966>{{cite journal|last=Thompson|first=Donald E.|author2=John V. Murra|title=The Inca Bridges in the Huanuco Region|journal=Society for American Archaeology|date=July 1966|volume=31|series=5|issue=1}}</ref>:
 
Հիմնական մայրուղիների գլխավոր շինարարները համարվում էին [[ինկեր]]ը, դրանց շինարարությունը դադարեցվեց [[16-րդ դար]]ում [[Կոնկիստա|զավթիչ-իսպանացիների]] գալով, որոնք չէին տիրապետում տեղական տեխնոլոգիաներին և այլևս ի վիճակի չէին պահպանելու այդ ճանապարհները պատշաճ վիճակում: Գլխավոր էին համարվում ինկերի կայսրության տարածքով խաչաձև հատվող չորս ճանապարհները (կենտրոնը` Կուսկո քաղաքում): Ամենաերկար ճանապարհի երկարությունը կազմում է 6600 կիլոմետրից ոչ պակաս (1200 լիգ): Ճանապարհները միացնում էին բոլոր գավառների մայրաքաղաքները, որոնցից յուրաքանչյուրից դուրս էր գալիս մի քանի ուղի: Յուրաքանչյուր ճանապարհի վրա, որոշակի հաստատուն տարածությունների վրա կային իջևանատներ, տարածությունները նշված էին սահմանագծման սյուներով և կոչվում էին ''տոպո'' կամ ''տիպու'': Ճանապարհային ցանցի ընդհանուր երկարությունը գնահատվում էր 30 000 կմ: Մյուսներից լավ պահպանված տեղամասերը 6000 կմ երկարությամբ գտնվում են վերը թվարկված վեց երկրների տարածքներում և 2014 թվականից ընդգրկված են [[ՅՈՒՆԵՍԿՕ]]-ի [[Համաշխարհային ժառանգություն|Համաշխարհային ժառանգության]] ցանկի մեջ:
Տող 21.
== Գրականություն ==
* {{cite book|last= Rostworowski de Diez Canseco|first= Maria|author2=Harry B. Iceland|title= History of the Inca realm|year=1999|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0-521-63759-7}}
* {{cite book|title=Incas: lords of gold and glory|url=https://archive.org/details/incaslordsofgold00time|year=1992|publisher=Time-Life Books|location=New York, New York|isbn=0-8094-9870-7}}
* {{cite book|last=D'Altroy|first=Terence N|title=Provincial Power in the Inka Empire|year=1992|publisher=Smithsonian Institution|isbn=1-56098-115-6}}
* {{cite book|title=Historia del Peru, Tahuantinsuyu| last=Vergara | first=Teresa |year=201|publisher=Lexus Editores|location=Spain|isbn=9972-625-35-4|pages=301}}
* {{cite book|last=Cameron|first=Ian|title=Kingdom of the Sun God: a history of the Andes and their people|url=https://archive.org/details/kingdomofsungodh00came|year=1990|publisher=Facts on File|location=New York|isbn=0-8160-2581-9|page=[https://archive.org/details/kingdomofsungodh00came/page/65 65]}}
* {{cite journal|title=Main Andean Road – Qhapaq Nan|journal=UNESCO|date=հուլիսի 10, 2009}}
* {{cite book|last=Salazar|first=Lucy C.|author2=Richard L. Burger|title=Lifestyles of the Rich and Famous: Luxury and Daily Life in the Households of Machu Picchu's Elite|year=2004|publisher=Dumbarton Oaks}}