«Մասնակից:VSGrigorian/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 30.
Ժամանակի ընթացքում, տեխնոլոգիաներ զարգացմանը զուգընթաց, անընդհատ անհրաժեշտություն կա, որպեսզի գիտնականները փոփոխեն իրենց հետազոտությունների մեթոդները: Հյուսվածքային ինժեներիայի հիմքում ընկած գաղափարները, դարերի ընթացքում շարունակել են իրենց զարգացումը, մինչև որ հյուսվածքային ինժեներիան ինքնին ձևավորվել է որպես առանձին գիտություն: Սկզբում մարդիկ սկսել են մտածել դիակներից վերցված փոխպատվաստուկների կիրառման ուղղությամբ և օգտագործել են հենց ուղղակիորեն մարդկային կամ կենդանական դիակային հյուսվածքներ: Այժմ, հյուսվածքային ինժեներիան հնարավորություն է տալիս վերստեղծել օրգանիզմի բազմաթիվ հյուսվածքներ՝ օգտագործելով ժամանակակից տեխնոլոգիաներ, ինչպիսիք են՝ միկրոֆաբրիկացիան, եռաչափ բիոտպագրությունը և այլն՝ միաժամանակ օգտագործելով հիվանդի սեփական հյուսվածքներից վերցված բջիջներ և/կամ ցողունային բջիջներ: Այս ամենը հնարավորություն տվեց գիտնականներին ստանալ նոր հյուսվածքները ավելի արդյունավետ եղանակներով: Օրինակ՝ այս տեխնոլոգիաները հնարավորություն են տալիս ստանալ ավելի անհատականացված՝ պերսոնալիզացված բուժման մեթոդներ, որոնք թույլ են տալիս ստանալ ավելի բարձր կենսահամատեղելիություն, նվազեցված իմուն պատասխան (խոսքը գնում է հիվանդի օրգանիզմի կողմից այս մեթոդներով ստացված փոխպատվաստուկի մերժման հավանականության քչացման մասին), բջջային ինտեգրացիա և ավելի բարձր կենսունակություն: Կասկած չկա, որ այս տեխնոլոգիաներն ապագայում նույնպես շարունակելու են զարգանալ, ինչպես որ ականատես եղանք վերջին տասնամյակներում միկրոֆաբրիկացիայի և բիոտպագրության զարգացմանը:
1960թ., Օտտո Վիխտերլեն և Դրահոսլավ Լիմն առաջինն էին, որ հրապարակեցին իրենց փորձերը հիդրոգելերի և բիոմատերիալների կիրառման վերաբերյալ՝ օգտագործելով վերջիններս կոնտակտային ոսպնյակների մշակման մեջ: Այս ոլորտի շուրջ աշխատանքները դանդաղորեն շարունակվեցին հաջորդ երկու տասնամյակների ընթացքում, սակայն այնուհետև կրկին թափ հավաքեցին, երբ հիդրոգելերը սկսեցին կիրառվել հիվանդի օրգանիզմ դեղանյութերի հասցման՝ դեղանյութերի ֆարմակոկինետիկ հատկությունների բարելավման նպատակով: 1984թ. Չարլզ Հալը ստեղծեց առաջին եռաչափ տպիչը՝ ստերեոլիթոգրաֆիկ սարքը՝ դառնալով եռաչափ տպագրության հիմնադիրը
Մինչ օրս, գիտնականները կարողացել են տպագրել մինի-օրգանոիդներ և այսպես կոչված օրգաններ-չիպի-վրա, որոնց միջոցով հնարավոր եղավ գործնականում մոդելավորել մարդու օրգանիզմների ֆունկցիաները, ինչի շնորհիվ այսպիսի նմուշները դեղագործական ընկերությունների կողմից կիրառվում են որպես մոդելներ՝ դեղորայքի փորձարկման նպատակով՝ մինչև կենդանիների վրա փորձարկումների փուլին անցնելը:
Սակայն, դեռևս չի հաջողվել տպագրել լիարժեք ֆունկցիոնալ և անհրաժեշտ կառուցվածք ունեցող օրգաններ: Ըստ որոշ տվյալների՝ գիտնականների տարբեր հետազոտական խմբեր տպագրել են ականջների նմուշներ և փոխպատվաստել դրանք ականջների զարգացման արատներ ունեցող երեխաներին<ref>{{Cite journal|last=Zhou|first=Guangdong|last2=Jiang|first2=Haiyue|last3=Yin|first3=Zongqi|last4=Liu|first4=Yu|last5=Zhang|first5=Qingguo|last6=Zhang|first6=Chen|last7=Pan|first7=Bo|last8=Zhou|first8=Jiayu|last9=Zhou|first9=Xu|date=2018-02|title=In Vitro Regeneration of Patient-specific Ear-shaped Cartilage and Its First Clinical Application for Auricular Reconstruction|url=https://doi.org/10.1016/j.ebiom.2018.01.011|journal=EBioMedicine|volume=28|pages=287–302|doi=10.1016/j.ebiom.2018.01.011|issn=2352-3964|pmc=PMC5835555|pmid=29396297}}</ref>:
Ներկայումս բիոտպագրության համար որպես բիոթանաք առավել գերադասելի են համարվում հիդրոգելերը, քանի որ դրանք նմանակում են բջիջների շրջապատող բնական արտաբջջային մատրիքսը՝ միևնույն ժամանակ ունենալով ամուր մեխանիկական հատկություններ և ունակ լինելով պահպանել կայուն եռաչափ կառուցվածք: Ավելին՝ հիդրոգելերի և եռաչափ բիոտպագրության մեթոդների օգտագործմամբ հնարավոր է դառնում նաև ստանալ տարբեր սքաֆոլդներ, որոնք կարող են օգտագործվել նոր հյուսվածքների և օրգանների ստացման նպատակներով:
Եռաչափ տպագրված հյուսվածքների կիրառումը դեռևս ունի բազմաթիվ խնդիրներ, որոնցից է անոթավորման խնդիրը: Այնուամենայնիվ, մի բան հստակ է, որ եռաչափ տպագրված հյուսվածքների նմուշները կնպաստեն մարդու օրգանիզմի հատկությունների ավելի բազմակողմանի ուսումնասիրմանը՝ այսպիսով արագացնելով ինչպես հիմնարար, այնպես էլ կլինիկակակն հետազոտությունները:
== Examples ==
|