«Մասնակից:VSGrigorian/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 30.
Ժամանակի ընթացքում, տեխնոլոգիաներ զարգացմանը զուգընթաց, անընդհատ անհրաժեշտություն կա, որպեսզի գիտնականները փոփոխեն իրենց հետազոտությունների մեթոդները: Հյուսվածքային ինժեներիայի հիմքում ընկած գաղափարները, դարերի ընթացքում շարունակել են իրենց զարգացումը, մինչև որ հյուսվածքային ինժեներիան ինքնին ձևավորվել է որպես առանձին գիտություն: Սկզբում մարդիկ սկսել են մտածել դիակներից վերցված փոխպատվաստուկների կիրառման ուղղությամբ և օգտագործել են հենց ուղղակիորեն մարդկային կամ կենդանական դիակային հյուսվածքներ: Այժմ, հյուսվածքային ինժեներիան հնարավորություն է տալիս վերստեղծել օրգանիզմի բազմաթիվ հյուսվածքներ՝ օգտագործելով ժամանակակից տեխնոլոգիաներ, ինչպիսիք են՝ միկրոֆաբրիկացիան, եռաչափ բիոտպագրությունը և այլն՝ միաժամանակ օգտագործելով հիվանդի սեփական հյուսվածքներից վերցված բջիջներ և/կամ ցողունային բջիջներ: Այս ամենը հնարավորություն տվեց գիտնականներին ստանալ նոր հյուսվածքները ավելի արդյունավետ եղանակներով: Օրինակ՝ այս տեխնոլոգիաները հնարավորություն են տալիս ստանալ ավելի անհատականացված՝ պերսոնալիզացված բուժման մեթոդներ, որոնք թույլ են տալիս ստանալ ավելի բարձր կենսահամատեղելիություն, նվազեցված իմուն պատասխան (խոսքը գնում է հիվանդի օրգանիզմի կողմից այս մեթոդներով ստացված փոխպատվաստուկի մերժման հավանականության քչացման մասին), բջջային ինտեգրացիա և ավելի բարձր կենսունակություն: Կասկած չկա, որ այս տեխնոլոգիաներն ապագայում նույնպես շարունակելու են զարգանալ, ինչպես որ ականատես եղանք վերջին տասնամյակներում միկրոֆաբրիկացիայի և բիոտպագրության զարգացմանը:
 
1960թ., Օտտո Վիխտերլեն և Դրահոսլավ Լիմն առաջինն էին, որ հրապարակեցին իրենց փորձերը հիդրոգելերի և բիոմատերիալների կիրառման վերաբերյալ՝ օգտագործելով վերջիններս կոնտակտային ոսպնյակների մշակման մեջ: Այս ոլորտի շուրջ աշխատանքները դանդաղորեն շարունակվեցին հաջորդ երկու տասնամյակների ընթացքում, սակայն այնուհետև կրկին թափ հավաքեցին, երբ հիդրոգելերը սկսեցին կիրառվել հիվանդի օրգանիզմ դեղանյութերի հասցման՝ դեղանյութերի ֆարմակոկինետիկ հատկությունների բարելավման նպատակով: 1984թ. Չարլզ Հալը ստեղծեց առաջին եռաչափ տպիչը՝ ստերեոլիթոգրաֆիկ սարքը՝ դառնալով եռաչափ տպագրության հիմնադիրը,: որից<ref>{{Cite էլjournal|date=2016-03-01|title=Three-dimensional ապագայումprinting ծագեցof եռաչափbiological բիոտպագրությունըmatters|url=https: 3D printing is a type//www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2468217916300144|journal=Journal of additiveScience: manufacturingAdvanced whichMaterials hasand sinceDevices|language=en|volume=1|issue=1|pages=1–17|doi=10.1016/j.jsamd.2016.04.001|issn=2468-2179}}</ref>Եռաչափ foundտպագրությունն variousադդիտիվ applicationsարտադրության inտեսակ Medical engineeringէ, dueորը toհետագայում itsբազմազան highկիրառություններ precisionգտավ andբժշկական efficiency.ինժեներիայում՝ Withիր Biologistբարձր Jamesճշգրտության Thompson’sև developmentարդյունավետության ofշնորհիվ: first1998թ. humanկենսաբան stemՋեյմս cellԹոմփսոնի linesկողմից inմարդկային 1998ցողունային followedբջիջների byառաջին transplantationբջջային ofգծերի firstմշակման, laboratory-grownայնուհետև՝ internal1999թ. organsառաջին inանգամ 1999լաբորատորիայում andստեղծված creationօրջանների ofտրանսպլանտացիայի, the2003թ. firstՄիսուրիի bioprinterհամալսարանի inկողմից 2003առաջին byբիոպրինտերի the(որը Universityբիոտպագրությունն ofիրականացնում Missouriէր whenհյուսվածքային theyսֆերոիդներով՝ printedառանց spheroidsսքաֆոլդների withoutկիրառման) theստեղծման need of scaffoldsարդյունքում, 3Dեռաչափ bioprintingբիոտպագրությունն becameավելի moreու conventionallyավելի usedմեծ inճանաչում medicalև fieldկիրառություններ thanգտավ ever before.բժշկության ասպարեզում:
 
So far, scientists have been able to print mini organoids and organs-on-chips that have rendered practical insights into the functions of a human body. Pharmaceutical companies are using these models to test drugs before moving on to animal studies. However, a fully functional and structurally similar organ hasn’t been printed yet. A team at University of Utah has reportedly printed ears and successfully transplanted those onto children born with defects that left their ears partially developed.
Մինչ օրս, գիտնականները կարողացել են տպագրել մինի-օրգանոիդներ և այսպես կոչված օրգաններ-չիպի-վրա, որոնց միջոցով հնարավոր եղավ գործնականում մոդելավորել մարդու օրգանիզմների ֆունկցիաները, ինչի շնորհիվ այսպիսի նմուշները դեղագործական ընկերությունների կողմից կիրառվում են որպես մոդելներ՝ դեղորայքի փորձարկման նպատակով՝ մինչև կենդանիների վրա փորձարկումների փուլին անցնելը:
 
Սակայն, դեռևս չի հաջողվել տպագրել լիարժեք ֆունկցիոնալ և անհրաժեշտ կառուցվածք ունեցող օրգաններ: Ըստ որոշ տվյալների՝ գիտնականների տարբեր հետազոտական խմբեր տպագրել են ականջների նմուշներ և փոխպատվաստել դրանք ականջների զարգացման արատներ ունեցող երեխաներին<ref>{{Cite journal|last=Zhou|first=Guangdong|last2=Jiang|first2=Haiyue|last3=Yin|first3=Zongqi|last4=Liu|first4=Yu|last5=Zhang|first5=Qingguo|last6=Zhang|first6=Chen|last7=Pan|first7=Bo|last8=Zhou|first8=Jiayu|last9=Zhou|first9=Xu|date=2018-02|title=In Vitro Regeneration of Patient-specific Ear-shaped Cartilage and Its First Clinical Application for Auricular Reconstruction|url=https://doi.org/10.1016/j.ebiom.2018.01.011|journal=EBioMedicine|volume=28|pages=287–302|doi=10.1016/j.ebiom.2018.01.011|issn=2352-3964|pmc=PMC5835555|pmid=29396297}}</ref>:
Ներկայումս բիոտպագրության համար որպես բիոթանաք առավել գերադասելի են համարվում հիդրոգելերը, քանի որ դրանք նմանակում են բջիջների շրջապատող բնական արտաբջջային մատրիքսը՝ միևնույն ժամանակ ունենալով ամուր մեխանիկական հատկություններ և ունակ լինելով պահպանել կայուն եռաչափ կառուցվածք: Ավելին՝ հիդրոգելերի և եռաչափ բիոտպագրության մեթոդների օգտագործմամբ հնարավոր է դառնում նաև ստանալ տարբեր սքաֆոլդներ, որոնք կարող են օգտագործվել նոր հյուսվածքների և օրգանների ստացման նպատակներով:
Today hydrogels are considered the preferred choice of bioinks for 3D bioprinting since they mimic cells’ natural ECM while also containing strong mechanical properties capable of sustaining 3D structures. Furthermore, hydrogels in conjunction with 3D bioprinting allow researchers to produce different scaffolds which can be used to form new tissues or organs.
 
3-D printed tissues still face many challenges such as adding vasculature. Meanwhile, 3-D printing parts of tissues definitely will improve our understanding of the human body, thus accelerating both basic and clinical research.
Եռաչափ տպագրված հյուսվածքների կիրառումը դեռևս ունի բազմաթիվ խնդիրներ, որոնցից է անոթավորման խնդիրը: Այնուամենայնիվ, մի բան հստակ է, որ եռաչափ տպագրված հյուսվածքների նմուշները կնպաստեն մարդու օրգանիզմի հատկությունների ավելի բազմակողմանի ուսումնասիրմանը՝ այսպիսով արագացնելով ինչպես հիմնարար, այնպես էլ կլինիկակակն հետազոտությունները:
 
== Examples ==