Վիքիպեդիա

«Կարբի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
Corrected the villages population
Պիտակներ՝ Խմբագրում բջջային սարքով Խմբագրում կայքի բջջային տարբերակից
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
| կարգավիճակ = Գյուղ
| երկրամասի տեսակ = Հայաստանի վարչական բաժանում{{!}}Մարզ
| հայերեն անվանում = Կարբի
| երկրամաս = Արագածոտնի մարզ▼
| ենթարկում =
| երկիր = Հայաստան
| պատկեր = Կարբի, ArmAg.JPG
| պատկերի նկարագրում = Սուրբ Աստվածածին
|lat_deg=40 |lat_min=19 |lat_sec=52
|lon_deg=44 |lon_min=22 |lon_sec=35
|CoordAddon =
|CoordScale =
|երկրի քարտեզի չափ = 300
| երկրամասի քարտեզի չափ =
| շրջանի քարտեզի չափ =
| երկրամասի տեսակ =
▲ | երկրամաս = մարզ
| երկրամասը աղյուսակում = Արագածոտն
| շրջանի տեսակ =
| շրջան =
| շրջանը աղյուսակում =
| համայնքի տեսակ =
| համայնք =
| համայնքը աղյուսակում =
| երկրի քարտեզ =
| երկրամասի քարտեզ =
| շրջանի քարտեզ =
| ներքին բաժանում =
| ղեկավարի պաշտոն = գիւղապետ
| ղեկավար = Կարո Բաղդասարյան
| այլ անվանումներ = Կառբու, Կարպի, Կարփի, <br>Կարփու, Կարփուգյուղ, <br>Մեծ Կարբի, Մեծ Կարպի, <br>Փոքր Կարբի, Քառբի, Քարբի▼
| հիմնադրման թվական =
| կլիմա = մայրցամաքային
| տվյալ կարգավիճակում =
| առաջին հիշատակում =
▲ | այլ անվանումներ = Կառբու, Կարպի, Կարփի, <br>Կարփու, Կարփուգյուղ, <br>Մեծ Կարբի, Մեծ Կարպի, <br>Փոքր Կարբի, Քառբի, Քարբի
| տարածք =
| բարձրության տեսակ =
| կենտրոնի բարձրություն =1310
| կլիմա = Մայրցամաքային
| պաշտոնական լեզու =
| բնակչություն = 4800<ref name=hay_gyux>{{cite web|url=http://www.cadastre.am/storage/files/pages/pg_907871769_HH_bnak._bar..pdf |title=Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան}}</ref>
| մարդահամարի թվական = 2018
| խտություն =
| ագլոմերացիա =
| ազգային կազմ = [[հայեր]]
| կրոնական կազմ = [[Հայ առաքելական եկեղեցի]]
| էթնոհորոնիմ =
| ժամային գոտի =
| DST =
| հեռախոսային կոդ =
| փոստային ինդեքս = 378412
| փոստային ինդեքսներ = 02058022
| ավտոմոբիլային կոդ =
| իդենտիֆիկատորի տեսակ =
| թվային իդենտիֆիկատոր =
| Վիքիպահեստում =
| կայք =
| կայքի լեզու =
| կայքի լեզու 2 =
| կայքի լեզու 3 =
}}
 
'''Կարբի''', գյուղ [[Հայաստան]]ի [[Արագածոտնի մարզ]]ում, [[Քասաղ գետ]]ի աջափնյակում։ Հեռավորությունը մարզկենտրոնից՝[[Աշտարակ (քաղաք)|մարզկենտրոնից]]՝ 2 կմ հյուսիս-արևելք, բարձրությունը ծովի մակերևույթից՝ 1310 մետր։
 
== Պատմություն ==
Կարբին պատմագրության մեջ որպես գյուղաքաղաք հիշատակվում է [[XIII դար]]ից։ Այրարատի [[Արագածոտն գավառ]]ի մի մասը Կարբի անունով հաճախ կոչվել է «Կարբո Կարբի երկիր», «Կարբո գավառ»։ XIII դարի վերջերին, [[Լենկթեմուր]]ի արշավանքների պատճառով, Կարբիի զարգացումը կասեցվել է։ [[XVII դար]]ի 1-ինառաջին կեսին Կարբին բազմիցս տուժել է թուրք-իրանական պատերազմներից։ Սակայն [[1639]] թվականի թուրք-[[իրան]]ական հաշտությամբ և նրանց միջև առևտրական կապերի ամրացմամբ սկսվել է Կարբիի նոր վերելքը։
 
[[XVII դար]]ի պատմիչ [[Զաքարիա Քանաքեռցի]]ն հաղորդում է, որ հարուստ վաճառական Այվազ Հակոբջանը շինություններ կառուցեց, Կարբիից դուրս փորեց արհեստական լճակ, ջրանցքով ջուր բերեց հարևան Որդկան գյուղից։
 
[[1724]] թվականին կարբեցիները հերոսական դիմադրություն են ցույց տվել օսմանյան բանակին։ [[XVIII դար]]ի 2-րդերկրորդ կեսին Կարբիում եղել է փողերանոց, որտեղ վաճառականները, դրամահատման վարձ մուծելով, դրամ են հատել։
 
==== Կարբո գավառ ====
Այրարատի Արագածոտն գավառի մի մասը Կարբիի անունով հաճախ կոչվել է  «Կարբո գավառ»։
 
Կարբին ունեցել է եկեղեցիներ, մենաստան։ Կանգուն է 1691-1693թթ1693 թթ-ին սրբատաշ տուֆից կառուցված Ս.Աստվածածին եռանավ բազիլիկը։
 
Այստեղ են ծնվել Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Հովհաննես Բ կարբեցի կաթողիկոսը(1831—1842), սովետահայ նկարիչ Ցոլակ Ազիզյանը, հայ երգիծական գրականության նշանավոր դեմքերից, լրագրող, հրապարակախոս և հասարակական գործիչ Մուշեղ Բագրատունին և ուրիշներ:
 
Կարբիի բնակչության նախնիները գաղթել են Բայազետի գյուղերից։ Ըստ Հայաստանի 2001 թվականի մարդահամարի, Կարբու մշտական բնակչությունը 3624, իսկ առկա բնակչությունը 3547 հոգի է։
Տող 84 ⟶ 32՝
Գյուղում,  շնորհիվ  կլիմայի  բարենպաստ  լինելուն,  լավ  է  զարգացած  գյուղատնտեսությունը:  Գյուղում  անասնապահությունը  հետընթաց  է  ապրում, սրան  հակառակ  մեծանում  է  բուսաբուծությամբ  զբաղվողների  թիվը<ref>{{Cite web|url=https://newsflow.am/karbi/|title=Կլիման չափավոր ցամաքային է: Ձմեռները ցուրտ են, հաստատուն ձնածածկույթով․․․|last=|first=|date=09.09.2019|website=news.FLOW.am|publisher=Արտյոմ Օհանյան|accessdate=}}</ref>։
 
== Բնակչություն ==
Կարբիի բնակչության նախնիները գաղթել են [[Բայազետ]]ի գյուղերից։ Ըստ Հայաստանի [[2001]] թվականի մարդահամարի, Կարբու մշտական բնակչությունը 3624, իսկ առկա բնակչությունը 3547 հոգի է<ref name="hay_gyux"/>:
Ըստ [[Հայաստան]]ի [[2001]] թվականի մարդահամարի, Կարբու մշտական բնակչությունը 3624, իսկ առկա բնակչությունը 3547 հոգի է<ref name="hay_gyux"/>:
 
== Տնտեսություն ==
Տող 92 ⟶ 39՝
 
== Պատմամշակութային կառույցներ ==
Կարբի գյուղում են գտնվում [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Կարբի)|Սուրբ Աստվածածին]] ([[1691]]-[[1693]] թթ.), Սուրբ Գևորգ (Սբ. Կիրակի, [[10-րդ դար|10X]]-[[13-րդ դար|13XIII]]-րդ դդ.), Սուրբ Գրիգոր ([[17-րդ դար|17XVII]]-[[19-րդ դար|19XIX]]-րդ դդ.), «Թուխ Մանուկ» (13XIII-[[14-րդ դար|14XIV]]-րդ դդ.), «Ծիրանավոր» (13XIII-14XIV-րդ դդ.) և «Սողոյենց ժամ» ([[11-րդ դար|11XI]]-13XIII-րդ դդ.) եկեղեցիները։ Գյուղի շրջակայքում են գտնվում Հին Կարբի ([[4-րդ դար|4IV]]-[[5-րդ դար|5V]]-րդ դդ.), Ապարանք (11XI-19XIX-րդ դդ.), «Փշավան» (13XIII-19XIX-րդ դդ.), Կալեր ([[16-րդ դար|16XVI]]-[[18-րդ դար|18XVIII]]-րդ դդ.) գյուղատեղիները և [[10-րդ դար|10X]]-18XVIII-րդ դարերի Արենի գյուղատեղին իր համանուն ամրոցով։
 
==== Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի ====
Տող 100 ⟶ 47՝
 
== Կարբիում ծնվածներ ==
Կարբիում է ծնվել [[Ամենայն Հայոց կաթողիկոս]] [[Հովհաննես Ը Կարբեցի]]ն կաթողիկոսը (1831—1842), ինչպեսսովետահայ նաևնկարիչ [[Ցոլակ Ազիզյան]]ը, հայ երգիծական գրականության նշանավոր դեմքերից, լրագրող, հրապարակախոս և հասարակական գործիչ [[Մուշեղ ԲագրատունիԲագրատուն]]ն։ին և ուրիշներ:
 
== Տես նաև ==
Տող 107 ⟶ 54՝
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
* Սուրեն Ավետիսյան, Կարբիի տոհմագրությունը, Եր., ԵՊՀ հրատ., 2011 թ.։
{{Արագածոտնի մարզ}}
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Կարբի» էջից