«Լազարյան ճեմարան»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 1.
[[Պատկեր:Լազարյան ճեմարան.jpg|300px|thumb|Լազարյան ճեմարանի շենքը, այժմ [[ՀՀ]] դեսպանություն]]
'''Լազարյան
==
Հիմնադրվել է [[1815]] թվականին [[Մոսկվա]]յում, մեծահարուստ [[Լազարյաններ]]ի նախաձեռնությամբ և միջոցներով: Սկզբում եղել է տարրական տիպի մասնավոր դպրոց և կոչվել է Հայկական Լազարյան (Եղիազարյան) ուսումնարան: Սովորել են միայն [[Լազարյաններ|Լազարյան]] որդեգիրները: [[1820]]-ական թվկաններին ուսումնական ծրագրով համապատասխանել է ռուսական գիմնազիաների մակարդակին: Հանրակրթական առարկաների հետ դասավանդվել են [[ռուսերեն]], [[հայերեն]], [[լատիներեն]], [[ֆրանսերեն]], [[գերմաներեն]], [[պարսկերեն]], [[թուրքերեն]], [[արաբերեն]]:Ընդունվել են տարբեր ազգերի 10-14 տարեկան երեխաներ, հիմնականում հայեր և ռուսներ: Դիմորդներ է պատրաստել համալսարան ընդունվելու համար, ինչոես նաև պաշտոնյաներ և հայկական դպրոցների ուսուցիչներ:
[[1827]] թվականին վերանվանվել է ''
==
[[Պատկեր:ArmenianStamps-134.jpg|300px|thumb|Լազարյան ճեմարանի շենքը [[ՀՀ]] [[փոստային նամականիշ]]ի վրա]]
Լազարյան ճեմարանը իր գոյության ընթացքում պահպանել է իր հայկական դիմագիծը՝ [[հայերեն]] դասավանդել են հայագիտական առարկաները, ուսուցչական-դասախոսական կազմի և սաների մեծ մասը եղել են [[հայեր]], ղեկավարությունը (տնօրինություն և հոգաբարձություն) հիմնականում գտնվել է հայերի ձեռքում։ [[1844]] թվականին Լազարյան ճեմարանում սովորել է 105 սան, որից 73-ը՝ հայ, 30-ը՝ ռուս, 2-ը՝ այլազգի։ Ճեմարանը իրավամբ մեծարվել է «Մայր դպրանոց», «Սերմնացան հայոց դպրոցաց» անուններով։ Լազարյան ճեմարանի շնորհիվ հայ դպրոցները, հայ կրթական գործիչները հաղորդակցվել են ռուսական և Եվրոպական առաջավոր մտքին։ Ճեմարանի շուրջ համախմբված հայ մտավորականների՝ [[Միքայել Նալբանդյան|Մ. Նալբանդյանի]], Ս. Նազարյանի նախաձեռնությամբ ու ջանքերով է դրվել [[Մոսկվա]]յի հայ մամուլի հիմքը: Ճեմարանը ուներ տպարան, որը լույս է ընծայել 13 լեզուներով գրականություն: Ճեմարանի քրադարանի հավաքածուն ([[1913]] թվականին՝ 40 հազար գիրք) հետագայում դարձել է [[Երևան]]ի [[ազգային գրադարան]]ի հիմնարար ֆոնդերից մեկը: Լազարյան ճեմարանը ուներ նաև իր թատրոնը: Այժմ ճեմարանի շենքում [[ՀՀ]] դեսպանությունն է:
===Ճեմարանի հետ կապված հայտնի մարդիկ===
* Ս. Կարնեցին — առաջին ռեկտորը
* [[Միքայել Նալբանդյան|Մ. Նալբանդյանը]]
Տող 19.
* Վ. Գասպարյանը
* Մ. Մադաթյանը
* [[Հարություն Ալամդարյան]]ը
Ճեմարանում սովորել են բանաստեղծներ [[Ռաֆայել Պատկանյան|Ռ.Պատկանյանը]], [[Գևորգ Դոդոխյան]]ը, [[Հովհաննես Հովհաննիսյան|Հ. Հովհաննիսյանը]], [[Վահան Տերյան|Վ. Տերյանը]], մանկավարժներ Գ. Աբովյանը, Ս.Մանդինյանը, Ա. Բահաթրյանը, նկարիչներ [[Վարդգես Սուրենյանց|Վ. Սուրենյանցը]], [[Եղիշե Թադևոսյան|Ե. Թադևոսյանը]], Հ. Պատկանյանը, թատերական գործիչներից` [[Մամիկոն Գևորգյան]], Ս. Տիգրանյանը, [[Ռուբեն Սիմոնով|Ռ. Սիմոնովը]], Է. Տեր-Գրիգորյանը, Գ. Պետրոսյանը, Գ. Չուբարը, գիտնականներից ու գրականագետներից` [[Ցոլակ Խանզադյան]]ը, [[Պողոս Մակինցյան]]ը, Մ. Բարխուդարյանը, [[Կարո Մելիք-Օհանջանյան|Կ. Մելիք-Օհանջանյանը]]: Ճեմարանի սաներից են նաև հեղափոխական [[Ալեքսանդր Մյասնիկյան|Ա.Մյասնիկյանը]], [[Լև Տոլստոյ]]ը, [[Իվան Տուրգենև]]ը, [[Կոնստանտին Ստանիսլավսկի]]ն, [[Միխաիլ Գլինկա]]ն , Յու. Վեսելովսկին:
== '''Գրականություն''' ==▼
*Վ. Ա. Դիլոյան, ''Լազարյանների հասարակական-քաղաքական գործունեության պատմությունից (XVIII դարի երկրորդ կես'') [[Երևան]] [[1966]] թ.
*Ա. Հ. Իգնատյան, ''Լազարյան ճեմարան'' [[Երևան]] [[1969]] թ.
Տող 61 ⟶ 29՝
*Базиянц А.П. ''Лазаревский институт восточных языков в истории отечественного востоковедения.'' [[Մոսկվա|Москва]] [[1973]] г.
==
*[http://www.genocide.ru/lib/bhelp/i/i-84-lazarev.html Լազարյան ճեմարանի մասին genocide.ru կայքում]
*[http://http://nt.am/am/dates/633/ Լազարյան ճեմարանի մասին Նոյյան տապանի հիշարժան տարեթվերում]
| |||