«Թուրք-հայկական պատերազմ (1920)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Այդ պայմաններում Սևրում [[1920]] թվականի [[օգոստոսի 10]]-ին կնքվեց [[Սևրի պայմանագիր|Սևրի հաշտության պայմանագիր]]ը, որով [[Անտանտ|Անտանտի երկրներ]]ը և Թուրքիայի սուլթանական կառավարությունը ճանաչում էին ազատ ու անկախ հայկական պետության գոյությունը։ Սակայն քեմալական կառավարությունը չընդունեց այդ պայմանագիրը։ Ռուսական կառավարությունը [[1920]]-ի [[օգոստոս]]ի 2-րդ կեսին համաձայնեց Սամի Բեքիրի առաջարկին և նույնիսկ զգալի օգնություն ցուցաբերեց Թուրքիային (10 միլիոն [[ռուբլի]] [[Ոսկի|ոսկով]], մեծ քանակությամբ [[զենք]] և [[զինամթերք]])։

 

1920 թվականի հուլիս-օգոստոս ամիսներին Հայաստանի սահմանների մոտ թուրքերը կենտրոնացրին 50 հազարանոց բանակ, 306 հրանոթ։ Հայաստանի Հանրապետությունը սահմանի վրա ուներ 30-35 հազար զինվոր, 56 հրանոթ, 184 գնդացիր։ Սեպտեմբերի 22-ին թուրքական զորքերը [[Քյազիմ Կարաբեքիր]]ի գլխավորությամբ ներխուժեցին Հայաստան՝ շարժվելով [[Օլթի]]ի, [[Սարիղամիշ]]ի, [[Կաղզվան]]ի, [[Իգդիր]]ի ուղղությամբ։ Թուրքական և բոլշևիկյան պրոպագանդայի պատճառով քայքայված, կազմալուծված, դասալքությամբ թուլացած, երբեմնի մարտական և ուժեղ հայկական բանակը նահանջեց։ Հայաստանի համար ստեղծված ծանր պայմաններում կառավարությունը դիմեց [[Անտանտ]]ի երկրներին՝ Սևրի պայմանագիրն իրագործելու, ռազմական ու նյութական օգնության խնդրանքով, սակայն Թուրքիայում իրենց շահերը հետապնդող գերտերությունները մերժեցին որևէ օգնություն։ Սեպտեմբերի 29-ին թուրքական զորքերը գրավեցին Սարիդամիշը և Կաղզվանը, հոկտեմբերի 30-ին՝ [[Կարս]]ը, նոյեմբերի 7-ին՝ [[Ալեքսանդրապոլ]]ը, նոյեմբերի 12-ին՝ [[Աղին]]ը։ Նոյեմբերի 15-ին Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունն ընդունեց դեռևս նոյեմբերի 8-ին թուրքերի առաջարկած ծանր պայմանները։ [[1920]]-ի [[դեկտեմբերի 2]]-ին կնքվեց [[Ալեքսանդրապոլի պայմանագիր]]ը, որն իրավական հիմք չուներ, քանի որ արդեն 1920 թ. նոյեմբերի 29-ին Հայաստանի տարածքի մի մասում [[Հայաստանի խորհրդայնացում|հաստատվել էր խորհրդային վարչակարգը]], և հայկական կառավարությունն իր իրավասությունները զիջել էր բոլշևիկներին։