Վիքիպեդիա

«Մասնակից:Մարի Ավետիսյան/ԱվազարկղԱ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
[[File:KariyeCamii-Aussenansicht.jpg|thumb|Խորայի եկեղեցին առջևից]]'''Քարիյե մզկիթ''', նախկինում՝ '''Խորայի Սուրբ Փրկիչ եկեղեցի''' ({{lang-el|Ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Σωτῆρος ἐν τῇ Χώρᾳ|}}; {{lang-tr|Kariye Müzesi, Kariye Camii, Kariye Kilisesi}}), [[Միջնադար|միջնադարյան]] [[Հույն ուղղափառ եկեղեցիներ|հունական ուղղափառ եկեղեցի]]{{sfn|Ousterhout|1988}}, որն այսօր գործում է [[Ստամբուլ|Ստամբուլի]] Էդիրնեքափը թաղամասում՝ իբրև [[մզկիթ]]: Թաղամասը գտնվում է Ֆաթիհ շրջանի արևմտյան մասում: Խորայի եկեղեցին կառուցված է բյուզանդական ճարտարապետական ոճով: 16-րդ դարում՝ օսմանյան շրջանում, քրիստոնեական եկեղեցին վերածվել է մզկիթի: 1945 թվականին այն դարձել է թանգարան, իսկ 2020 թվականին կրկին վերածվել է մզկիթի<ref name="Casper2020">{{cite web|url=https://www.christianitytoday.com/news/2020/august/turkey-chora-church-mosque-kariye-museum-hagia-sophia-istan.html|title=Turkey Turns Another Historic Church into a Mosque|last1=Casper|first1=Jayson|date=21 August 2020|publisher=[[Christianity Today]]|language=English|accessdate=22 August 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.hurriyetdailynews.com/turkey-converts-kariye-museum-into-mosque-157585|title=Turkey converts Kariye Museum into mosque|date=21 August 2020|publisher=[[Hürriyet Daily News]]|language=English|accessdate=22 August 2020}}</ref>: Եկեղեցու պատերը ներսից ծածկված են բյուզանդական շրջանի քրիստոնեական ամենահին և լավ պահպանված [[Խճանկարչություն|խճանկարներով]] և [[Ֆրեսկո|ֆրեսկոներով]]: Դրանք հայտնաբերվել և վերականգնվել են այն բանից հետո, երբ շինությունը աշխարհիկացվել է և վերածվել թանգարանի:
 
[[File:Kariye mosque Istanbul.jpg|thumb|DepictionԽորայի ofեկեղեցին theմոտավորապես Chora1900 Church, c. 1900թվականին]]
 
[[File:S03 06 01 003 image 1662.jpg|thumbnail|Chora Church, Istanbul, Turkey, 1903 survey. Brooklyn Museum Archives, W. H. Goodyear Collection]]
 
==Անվանում==
Չորրորդ դարի վանքը, որն իր մեջ էր ներառում այս եկեղեցին, գտնվում էր Կոստանդնուպոլիս քաղաքից դուրս: Հունարենից բառացի թարգմանությամբ եկեղեցու ամբողջական անունն է «քաղաքից դուրս Սուրբ Փրկչի եկեղեցի» ([[Հունարեն|հուն.]]՝ {{lang|el|ἡ Ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Σωτῆρος ἐν τῇ Χώρᾳ}}, ''hē Ekklēsia tou Hagiou Sōtēros en tēi Chōrāi''): Այսպիսով՝ հաճախ այն սխալմամբ կոչում են Սուրբ Փրկիչ: Հունական անվան վերջին հատվածը՝ Խորա, նախապես վերաբերել է եկեղեցու տեղադրությանը՝ Կ.Պոլսի պատերից դուրս, որն էլ ժամանակի ընթացքում դարձել է եկեղեցու կրճատ անվանումը: Անունը պետք է որ խորհրդանշական իմաստ ունենա, քանի որ [[Նարտեքս|նարտեքսի]] վրա եղած խճանկարները նկարագրում են Քրիստոսին՝ իբրև Ապրողների երկիր ({{lang|grc|ἡ Χώρα τῶν ζώντων}}, ''hē Chōra tōn zōntōn''), և Մարիամին՝ Հիսուսի մորըմորը՝ իբրև Անկրելիի կրող ({{lang|grc|ἡ Χώρα τοῦ Ἀχωρήτου}}, ''hē Chōra tou Achōrētou''):
 
==Պատմություն==
The original, 4th-century monastery containing the church, was outside Constantinople's city walls. Literally translated, the church's full name was the '''Church of the Holy Saviour in the Country''' ([[Greek language|Greek]] {{lang|el|ἡ Ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Σωτῆρος ἐν τῇ Χώρᾳ}}, ''hē Ekklēsia tou Hagiou Sōtēros en tēi Chōrāi''). It is therefore sometimes incorrectly referred to as "Saint Saviour". However, "The Church of the Holy Redeemer in the Fields" would be a more natural rendering of the name in English. The last part of the Greek name, '''Chora''', referring to its location originally outside of the walls, became the shortened name of the church. The name must have carried symbolic meaning, as the mosaics in the narthex describe Christ as the ''Land of the Living'' ({{lang|grc|ἡ Χώρα τῶν ζώντων}}, ''hē Chōra tōn zōntōn'') and [[Mary, the Mother of Jesus]], as the ''Container of the Uncontainable'' ({{lang|grc|ἡ Χώρα τοῦ Ἀχωρήτου}}, ''hē Chōra tou Achōrētou'').
 
==History==
{{multiple image
| width = 110
Տող 19 ⟶ 17՝
[[File:Chora Church Constantinople 2007 panorama 002.jpg|thumb|Rear view of Chora Church]]
 
===FirstԱռաջին phaseշրջան (4th4-րդ centuryդար)===
Խորայի եկեղեցին սկզբնապես եղել է կառուցված Կ.Պոլսի պարիսպներից դուրս (կանգնեցված [[Կոստանդիանոս Ա Մեծ|Կոստանդին Մեծի]] կողմից)՝ [[Ոսկեղջյուր|Ոսկեղջյուրի]] հարավում գտնվող վանական համալիրի մի մասը: Երբ [[Թեոդոսիոս Բ Փոքր|Թեոդոսիոս II-ը]] 413-414 թվականներին հսկայական պարիսպներ է կառուցել, եկեղեցին ընդգրկվել է քաղաքի պաշտպանական շրջանակի մեջ, սակայն պահպանել է Խորա անունը:
The Chora Church was originally built in the early 4th century as part of a monastery complex outside the [[Walls of Constantinople#Wall of Constantine|city walls]] of [[Constantinople]] erected by [[Constantine I (emperor)|Constantine the Great]], to the south of the [[Golden Horn]]. However, when [[Theodosius II]] built his formidable [[Walls of Constantinople#Theodosian Walls|land walls]] in 413–414, the church became incorporated within the city's defences, but retained the name Chora (for the presumed symbolism of the name see [[#Name|above]]).
 
===2ndԵրկրորդ phaseշրջան (11th11-րդ centuryդար)===
Ներկայիս շինության հիմնական նյութը թվագրվում է 1077-1081 թվականներով, երբ Մարիա Դուկինան՝ [[Ալեքսիոս Ա Կոմնենոս|Ալեքսիոս I Կոմնենոս]] կայսեր խորթ մայրը[https://en.wikipedia.org/wiki/Alexios_I_Komnenos#cite_note-Norwich_1995,_p._5-12], վերակառուցել է Խորայի եկեղեցին խաչաձև հիմքով, որը այդ ժամանակի ճարտարապետական հայտնի ոճ էր: 12-րդ դարի սկզբին եկեղեցին մասնակի փլուզվել է հավանաբար երկրաշարժի պատճառով:
The majority of the fabric of the current building dates from 1077–1081, when [[Maria of Bulgaria|Maria Dukaina]], the adoptive mother[https://en.wikipedia.org/wiki/Alexios_I_Komnenos#cite_note-Norwich_1995,_p._5-12] of [[Alexius I Comnenus]], rebuilt the Chora Church as an [[Cross-in-square|inscribed cross]] or ''quincunx'': a popular architectural style of the time. Early in the 12th century, the church suffered a partial collapse, perhaps due to an [[earthquake]].
 
===Երրորդ շրջան՝ նոր զարդարանքներ (14-րդ դար)===
===3rd phase: new decoration (14th century)===
The church was rebuilt by [[Isaac Komnenos (son of Alexios I)|Isaac Comnenus]], Alexius's third son. However, it was only after the third phase of building, two centuries after, that the church as it stands today was completed. The powerful Byzantine statesman [[Theodore Metochites]] endowed the church with many of its fine [[mosaic]]s and [[fresco]]s. Theodore's impressive decoration of the interior was carried out between 1315 and 1321. The mosaic-work is the finest example of the [[Byzantine art#Palaeologan Age|Palaeologian Renaissance]]. The artists remain unknown. In 1328, Theodore was sent into exile by the usurper [[Andronicus III Palaeologus]]. However, he was allowed to return to the city two years later, and lived out the last two years of his life as a [[monk]] in his Chora Church.
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Մասնակից:Մարի_Ավետիսյան/ԱվազարկղԱ» էջից