«Ծրագրավորման լեզու»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Ծրագրավորման լեզու}}
'''Ծրագրավորման լեզունլեզու''', [[նշանների համակարգ]] է, որը նախատեսված է [[Համակարգչային ծրագիր|համակարգչային ծրագրեր]] գրելու համար։համար<ref name="ISO24765">ISO/IEC/IEEE 24765:2010 Systems and software engineering — Vocabulary</ref><ref name="ISO2382">ISO/IEC 2382-1:1993, Information technology — Vocabulary — Part 1: Fundamental terms</ref>։ Ծրագրավորման լեզուն մեզ տալիս է որոշակի [[բառապաշար]] և [[քերականություն|քերականական]] կանոններ, որոնցից ելնելով [[Ծրագրավորում|ծրագրավորողը գրում է իր ծրագիրը։ծրագիրը]]։
 
Առաջին [[ԷՀՄ]]-ների ստեղծումից ի վեր ստեղծվել է ավելի քան 2500 տարբեր ծրագրավորման լեզուներ<ref>{{cite web|url=http://people.ku.edu/~nkinners/LangList/Extras/langlist.htm|title=Ծրագրավորման լեզուների ցանկը|last=|first=|date=|website=|publisher=|archiveurl=http://www.webcitation.org/6171oHmhT|archivedate=2011-08-22|accessdate=|lang=en}}</ref>, և ամեն տարի դրանց թիվն ավելի է մեծանում։ Որոշ լեզուներից օգտվել կարողանում են միայն դրանք ստեղծողները, իսկ մյուսները հանրահայտ են դառնում միլիոնավոր մարդկանց։ Պրոֆեսիոնալ ծրագրավորողները իրենց աշխատանքում օգտագործում են նույնիսկ 10-ից ավելի ծրագրավորման լեզուներ։
 
Ծրագրավորման լեզվի նկարագրությունը սովորաբար կազմված է լինում երկու բաղկացուցիչներից՝ շարահյուսություն և իմաստաբանություն։ Որոշ ծրագրեր բացատրվում են մասնագրային փաստաթղթերով, օրինակ՝ C ծրագրավորման լեզուն մասնագիտացված է [[ISO]] ստանդարտով։ [[Perl]] 5-ը և այլ վաղ լեզուներ դոմինանտ իրականացում, ինչի շնորհիվ կիրառվում են որպես տեղեկագրություն։
 
Ծրագրավորման լեզուն նախատեսված է համակարգչային ծրագրեր գրելու համար, որոնք մի շարք կանոններ են, որոնք համակարգչին թույլ են տալիս կատարել որոշակի հաշվարկային գործընթաց, կազմակերպել տարբեր օբյեկտների կառավարում:Ծրագրավորման լեզուն տարբերվում է բնական լեզուներից, քանի որ այն նախագծված է համակարգիչները վերահսկելու համար, մինչդեռ բնական լեզուները հիմնականում օգտագործվում են մարդկանց միջև հաղորդակցվելու համար: Ծրագրավորման լեզուների մեծամասնությունը օգտագործում են հատուկ կոնստրուկցիաներ ՝ տվյալների կառուցվածքները սահմանելու և շահարկելու և հաշվարկների գործընթացը վերահսկելու համար:Որպես կանոն, ծրագրավորման լեզուն սահմանվում է ոչ միայն այն լեզվական ստանդարտի բնութագրերի միջոցով, որը պաշտոնապես սահմանում է իր շարահյուսությունն ու իմաստաբանությունը,այլ նաև ստանդարտ- ծրագրային գործիքների ներդրման (իրականացման) միջոցով, որոնք ապահովում են այս լեզվով ծրագրերի թարգմանում կամ մեկնաբանություն:Նման ծրագրային գործիքները տարբերվում են արտադրողի, ապրանքանիշի և տարբերակի (վարկածի) տարբերակով, թողարկման ժամկետով, ստանդարտի իրականացման ամբողջականությամբ, լրացուցիչ հատկություններով:Կարող են լինել մարմնավորման որոշակի սխալներ կամ առանձնահատկություններ, որոնք ազդում են լեզվի կամ նույնիսկ դրա ստանդարտի օգտագործման պրակտիկայում:Ծրագրավորման լեզուն կարող է ներկայացվել մասնագրերի մի այնպիսի համակարգի տեսքով, որոնցով բնութագրվում են նրա շարահյուսությունն ու իմաստաբանությունը:
 
'''== Մշակման վաղ փուլերը'''փուլեր ==
 
Կարելի է ասել, որ առաջին ծրագրավորման լեզուները առաջացել են նույնիսկ ժամանակակից էլեկտրոնային համակարգիչների հայտնվելուց առաջ.առաջ։ Արդեն 19-րդ դարում հորինվել են այնպիսի սարքեր, որոնք կարելի է ծրագրավորվող անվանել մի փոքր պայմանականությամբ-օրինակ ՝օրինակ՝ երաժշտական տուփ (իսկ հետագայում ՝ մեխանիկական դաշնամուր) մետաղական մխոցով և այլն: Դրանք կառավարելու համար օգտագործվել են ցուցումների շարք, որոնք ժամանակակից դասակարգման շրջանակներում կարող են համարվել կողմնորոշված ծրագրավորման լեզուների նախատիպեր: Նշանակալից կարելի է համարել այն «լեզուն», որում 1842 թվականին Օգուստա Ադա Քինգ կոմսուհի Լավլեյսը գրեց ծրագիր ՝ծրագիր՝ «[[Չարլզ Բեբիջ]]» վերլուծական մեքենայի համար Բերնուլի համարները հաշվարկելու համար, որը, եթե իրականացվեր, կդառնար աշխարհում առաջին համակարգիչը, չնայած մեխանիկական, գոլորշու շարժիչով: 1930-1940-ին Ա.Չյորչը Ա. Տուրինգը, Ա.Մարկովը մշակեցին մաթեմատիկական աբստրակցիաներ (համապատասխանաբարհամապատասխանաբար՝ `Լամբդայի հաշվարկ, [[Թյուրինգի մեքենա|Տուրինգ մեքենա]], նորմալ ալգորիթմներ)-պաշտոնականացնելու համար: Միևնույն ժամանակ, 1940-ական թվականներին հայտնվեցին էլեկտրական թվային համակարգիչներ և ստեղծվեց լեզու, որը կարելի է համարել համակարգչային ծրագրավորման առաջին բարձր մակարդակի լեզու:«Պլանկալկուլ», ստեղծվել է գերմանացի ինժեներ Կ. Զուսեի կողմից 1943-1945թթ: Առաջին գործնական կիրառված լեզուն 1949 թ.-ին էր, այսպես կոչված, «Կարճ օրենսգիրք», որում գործառույթներն ու փոփոխականները կոդավորված էին երկնիշ համադրություններով: Այն մշակվել է ընկերության կողմից Eckert - Mauchly Computer Corporation,արտադրող UNIVAC,ստեղծվել է Տուրինգ-ի անդամի կողմից:Մոկլին իր անձնակազմին հանձնարարեց մշակել մաթեմատիկական բանաձևերի թարգմանիչ, բայց 1940-ականների համար այդ նպատակը չափազանց հավակնոտ էր:Կարճ ծածկագիրն իրականացվեց թարգմանչի միջոցով:Շուտով ծրագրավորման այս մեթոդը փոխարինվեց երկրորդ սերնդի լեզուների օգտագործմամբ, որը նույնպես սահմանափակվեց հատուկ մեքենաների բնութագրերով, բայց մարդկային օգտագործման համար ավելի պարզ ՝ օգտագործելով և մեքենայական հիշողության մեջ հասցեներին անունների համապատասխանեցման հնարավորությունը: Դրանք ավանդաբար հայտնի են որպես հավաքման լեզուներ և ինքնագրեր: Այնուամենայնիվ, մոնտաժը գործածելիս հարկ եղավ այն իրականացնելուց առաջ ծրագիրը փոխարկել մեքենայական լեզվով, որի համար մշակվել են հատուկ ծրագրեր, որոնք կոչվում են նաև հավաքիչներ: Հետագայում բարելավվեցին երկրորդ սերնդի լեզուները,դրանցում հայտնվել է մակրո աջակցություն:Երրորդ սերնդի լեզուները, ինչպիսիք են Ֆորտրան- ը,Լիսպը և Կոբոլը, սկսեցին հայտնվել 1950-ականների կեսերին:Այս տիպի ծրագրավորման լեզուներն ավելի վերացական են (դրանք կոչվում են նաև «բարձր մակարդակի լեզուներ») և համընդհանուր, դրանք չունեն ուժեղ կախվածություն հատուկ ապարատային պլատֆորմի վրա և դրա վրա օգտագործվող մեքենայական ցուցումներով:Բարձր մակարդակի լեզու ունեցող ծրագիրը կարող է իրականացվել (համենայն դեպս տեսականորեն, գործնականում սովորաբար կան մի շարք հատուկ վարկածներ կամ լեզվի իրականացման բարբառներ) ցանկացած համակարգչի վրա, որն ունի այս լեզվի թարգմանիչ (գործիք, որը ծրագիրը թարգմանում է մեքենայական լեզվով, որից հետո այն կարող է իրականացվել պրոցեսորի կողմից):Այս լեզուների նորացված տարբերակները դեռ օգտագործվում են համակարգչային ծրագրերի մշակման մեջ, և դրանցից յուրաքանչյուրը որոշակի ազդեցություն է ունեցել ծրագրավորման լեզուների հետագա զարգացման վրա:Այնուհետև, 1950-ականների վերջին հայտնվեց Ալգոլը, որը նաև հիմք հանդիսացավ այս ոլորտում մի շարք հետագա զարգացումների համար:Պետք է նշել, որ վաղ ծրագրավորման լեզուների ձևաչափը և կիրառումը մեծապես ազդել են ինտերֆեյսի սահմանափակումների վրա:
 
'''== Բարելավում''' ==
 
1960-70-ականների ժամանակահատվածում մշակվել են ծրագրավորման լեզուների հիմնական պարադիգմները, որոնք ներկայումս օգտագործվում են, չնայած որ շատ առումներով այս գործընթացը միայն երրորդ սերնդի առաջին լեզուներում դրված գաղափարների և հասկացությունների կատարելագործումն էր:
Տող 25 ⟶ 26՝
Այս լեզուներից յուրաքանչյուրը սերունդների ընտանիք էր առաջացնում, և ծրագրավորման ժամանակակից լեզուները, ի վերջո, հիմնված են դրանցից մեկի վրա: Բացի այդ, 1960-70-ական թվականներին ակտիվ քննարկումներ եղան տարբեր լեզուներով կառուցվածքային ծրագրավորմանը աջակցելու անհրաժեշտության վերաբերյալ:Մասնավորապես, հոլանդացի մասնագետ [[:en:Edsger_W._Dijkstra|Է. Դեյկստրանը]] ՝ առաջարկելով լիովին հրաժարվել բոլոր բարձր մակարդակներում GOTO հրահանգների գործածությունից:Մշակվել են նաև տեխնիկա `ծրագրերի ծավալը նվազեցնելու և ծրագրավորողի և օգտագործողի արտադրողականության բարձրացման համար:
 
'''== Միավորում և զարգացում:''' ==
 
1980-ականներին սկսվեց մի շրջան, որը կամայականորեն կարելի է անվանել համախմբման ժամանակ:[[:ru:C++|C++]] լեզուն համատեղում էր օբյեկտի վրա հիմնված և համակարգային ծրագրավորման առանձնահատկությունները, ԱՄՆ կառավարությունը ստանդարտացրեց Ադայի լեզուն:Ստեղծված Պասկալից և նախատեսված է ռազմական կայանքների համար օդային կառավարման համակարգերում օգտագործելու համար,զգալի ներդրումներ են կատարվել Ճապոնիայում և այլ երկրներում, այսպես կոչված, հինգերորդ սերնդի լեզուների հեռանկարների ուսումնասիրության մեջ,որը կներառեր տրամաբանական ծրագրավորման կոնստրուկցիաներ,Ընդհանուր առմամբ, այս ժամանակահատվածը բնութագրվում էր նախորդ տասնամյակում դրված հիմքի վրա ապավինելով, այլ ոչ թե նոր պարամետրերի մշակմամբ:Մանրածախ համակարգերի համար ծրագրավորման լեզուների մշակման գործընթացում նկատվող կարևոր միտում եղել է մոդուլների օգտագործման շեշտը `ծածկագրերի կազմակերպման հատորային միավորները,աշխատանքի կարևոր ոլորտը վիզուալ (գրաֆիկական) ծրագրավորման լեզուներն են, որոնցում ծրագիրը, որպես տեքստ գրելու գործընթացը փոխարինվում է «նկարելու» գործընթացով:Տեսողական լեզուները տալիս են տեսանելիություն և ավելի լավ ընկալում անձի կողմից ծրագրի տրամաբանության վրա: 90-ականներին ինտերնետի ակտիվ զարգացման շնորհիվ տարածվեցին լեզուներ, որոնք թույլ տվեցին գրություններ գրել վեբ էջերի համար,մեծացել է նաև վիրտուալացման տեխնոլոգիաների ժողովրդականությունը:Ներկայումս ծրագրավորման լեզուների զարգացումը ընթանում է անվտանգության և հուսալիության բարձրացման ուղղությամբ ՝ ստեղծելով կոդային մոդուլային կազմակերպման նոր ձևեր և տվյալների բազաների հետ ինտեգրում: