Վիքիպեդիա

«Զգեստ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
չ clean up, փոխարինվեց: ) - → ), (2) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
{{multiple image|perrow=2|height5=|height8=|width8=300|image8=|height7=|width7=300|image7=|height6=|width6=300|image6=|width5=300|total_width=400|image5=Ball gown MET 65.184.64a-b front CP4.jpg|height4=|width4=300|image3=Afternoon dress MET 1990.28a-b threequarter front CP4.jpg|height2=|width2=300|image2=Afternoon ensemble MET 63.212a-b CP4.jpg|height1=|width1=300|image1=Dress MET 19.181.1 F2.jpeg|footer=Զգեստների տարբեր տեսակներ}}'''Զգեստ,''' հագուստ, որն ավանդաբար կրում են [[Կին|կանայք]] և աղջիկները և որը բաղկացած է իրանակալից ու կիսաշրջազգեստից<ref>{{cite book|url=https://books.google.co.uk/books?id=q6FI2czFz6MC&pg=PA59|title=The Greenwood Encyclopedia of Clothing Through World History: 1801 to the present|last1=Condra|first1=Jill|publisher=Greenwood Publishing Group|isbn=9780313336652|page=59|language=en}}</ref>։ Բաղկացած է իրանը ծածկող վերնամասից, որն իջնում է մինչև ոտքերը։ Զգեստ կարելի է համարել ցանկացած երկարությամբ կիսաշրջազգեստ պարունակող մեկ կտորից բաղկացած հագուստը, որը կարող է լինել առօրյա կամ պաշտոնական։
 
Զգեստը կարող է ունենալ թևքեր, գոտի կամ բաց ուսեր։ Կարող է նաև լինել տարբեր [[Գույն|գույներիգույն]]։երի։
 
Զգեստների երկարությունը տարբեր է լինում, որը պայմանավորված է կրողի համեստությամբ, եղանակով, [[Նորաձևություն|նորաձևությամբ]] կամ այն կրող անձի ճաշակով<ref name="Davis2007">{{cite book|title=Art of dress designing|last=Davis|first=Michael|publisher=Global Media|year=2007|isbn=81-904575-7-8|edition=1st|location=Delhi}}</ref>։
Տող 8.
Զգեստները արտաքին հագուստ են, որոնք կազմված են իրանակապից և կիսաշրջազգեստից և կարող են պատրաստվել մեկ կամ մի քանի կտորով<ref>{{Cite web|url=http://www.dictionary.com/browse/dress|title=The definition of dress|website=Dictionary.com|access-date=2018-01-29}}</ref>{{Sfn|Picken|1957|p=101}}։ Արևմուտքում ընդհանուր առմամբ զգեստները կրում են կանայք և աղջիկները պաշտոնական առիթներին և ամենօրյա{{Sfn|Picken|1957|p=101}}։
 
Պատմականորեն զգեստների կազմի մեջ մտել են նաև նաև հագուստի այլ ձևեր, ինչպիսիք են՝ [[Սեղմիրան|սեղմիրանըսեղմիրան]]ը, վերնազգեստը, ուսաթիկնոցը, տակի կիսաշրջազգեստը և [[Ստոմակ|ստոմակըստոմակ]]ը{{Sfn|Edwards|2017|p=20}}{{Sfn|Cunningham|2003|p=20}}{{Sfn|Edwards|2017|p=30}}։
 
== Պատմություն ==
 
=== 11-րդ դար ===
11-րդ դարում [[Եվրոպա|Եվրոպայում]]յում կանայք հագնում էին տղամարդկանց տունիկայի նման զգեստներ, որոնց երկարությունը հասնում էր ծնկներին կամ ավելի ներքև{{Sfn|Newman|2001|p=113}}։ Դարավերջում դրանք ամրացվել են թևքերի ու իրանի մոտ{{Sfn|Newman|2001|p=113}}։ Զգեստները կողքերից երկար կտրվածքներ էին ունենում՝ կնոջ կազմվածքն ընդգծելու համար{{Sfn|Newman|2001|p=114}}։
 
=== 16-րդ դար ===
1550-ական թվականներից սկսած Եվրոպայում միջին և բարձր խավի կանայք հագնում էին զգեստներ, որոնք ներառում էին կանացի շապիկ, ռաֆ-օձիգ և այլ բաղադրիչներ։ {{Sfn|Edwards|2017|p=20}}։ Ներքնազգեստներ չէին հագնում տակից{{Sfn|Edwards|2017|p=20}}։ Անգլիայում [[Եղիսաբեթ I|Եղիսաբեթ I-ը]] թելադրում էր, թե ինչ տեսակի հագուստներ են թույլատրվում կանանց հագնել{{Sfn|Edwards|2017|p=21}}։ Ֆրանսիացի կանայք ոգեշնչված էին իսպանական ոճի կորսաժներով և նաև ռաֆ էին հագնում{{Sfn|Edwards|2017|p=21}}։ Ֆրանսիական զգեստները հայտնի էին որպես ''մարլոտես''{{Sfn|Bigelow|1970|p=110}}։ Իտալիայում զգեստները հայտնի էին որպես ռոպա և սեմարա{{Sfn|Bigelow|1970|p=110}}։ 16-րդ դարի զգեստները լինում էին նաև [[Ասեղնագործություն|ասեղնագործված]], հայտնի էր հատկապես սև թելով ասեղնգործը{{Sfn|Edwards|2017|p=23}}։
 
[[Ռուսաստան|Ռուսաստանում]]ում 16-րդ և 17-րդ դարերում կանանց զգեստները վկայում էին հասարակության մեջ կնոջ և նրա ընտանիքի դիրքի մասին{{Sfn|Pushkareva|1997|p=120}}։
 
=== 17-րդ դար ===
Հոլանդիան, որպես տեքստիլ կենտրոն, 17-րդ դարի ընթացքում նորարար էր հագուստի նորաձևության ոլորտում{{Sfn|Edwards|2017|p=30}}։ Իսպանիայում և Պորտուգալիայում կանայք հագնում էին [[Ստոմակ|ստոմակներստոմակ]]ներ{{Sfn|Edwards|2017|p=30}}, մինչդեռ Անգլիայում և Ֆրանսիայում զգեստներն ավելի «բնական» էին{{Sfn|Edwards|2017|p=30}}։ Ժանյակն ու առատ զարդարանքները ավելի տարածված էին{{Sfn|Edwards|2017|p=30}}։ Կիսրջազգեստները շատ էին, կանոնավոր ծալքերով և կիսաշրջազգեստը թույլ էր տալիս ցուցադրել տակի շրջազգեստը{{Sfn|Edwards|2017|p=30}}։ Վզի բացվածքը դարձել է ավելի խորը{{Sfn|Edwards|2017|p=30}}։ Ասեղնագործությունը, որտեղ պատկերվում էին գիտականորեն նոր բացահայտված բուսատեսակներ ու կենդանատեսակներ, շատ տարածված էր{{Sfn|Edwards|2017|p=34}}։ Բրիտանական գաղութներում բազմաշերտ զգեստները ավելի տարածված էին, չնայած պակաս շքեղ{{Sfn|Staples|Shaw|2013|p=222}}։ Ամերիկայի իսպանական կամ հոլանդական գաղութներում ապրող հարուստ կանայք ընդօրինակում էին իրենց հայրենիքում տարածված նորաձևությունը{{Sfn|Havelin|2012|p=27}}։
 
Երեք մասից բաղկացած զգեստը, որն ուներ իրանակապ, տակի շրջազգեստ և թիկնոց, տարածված էր մինչև դարավերջի 25 տարիները․ ավելի տարածված էր մանթուան{{Sfn|Edwards|2017|p=35}}։ 1680-ական թվականներին [[Սեղմիրան|սեղմիրանըսեղմիրան]]ը դարձել է զգեստների անբաժան մասը{{Sfn|Bigelow|1970|p=126}}։
 
Աշխատող կանայք և Ամերիկայի ստրուկ կանայք օգտագործում էին բրդի կամ վուշյա տակի շրջազգեստ և թիկնոց և բամբակյա զգեստներ{{Sfn|Havelin|2012|p=26}}։ Շրջազգեստների ներքևի մասերը կարելի էր կապել գոտկատեղին, երբ կինը մոտիկ էր տաք կրակին{{Sfn|Havelin|2012|p=26}}։
Տող 31.
Խոշոր, եռանկյունաձև ուրվագծերն առավելություն էին ստանում 18-րդ դարի ընթացքում, շրջազգեստները լայն էին, որոնց տակ կանայք կրում էին շրջանակի վրա ամրացված առանձին կիսաշրջազգեստներ{{Sfn|Bigelow|1970|p=135}}{{Sfn|Bigelow|1970|p=137}}։ Մեկ կտորից բաղկացած զգեստները տարածում են գտել դարի կեսից{{Sfn|Edwards|2017|p=49}}։ Ֆրանսիայում 1760-ական թվականների ընթացքում շրջանակը նվազեցնում էր տակի շրջազգեստի չափը{{Sfn|Pietsch|2013|p=400}}։ Նախընտրելի էին նաև գունավոր շորերն ու գործվածքները<ref name=":0">{{Cite book|url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=funk&AN=CO225700&site=ehost-live|title=Funk & Wagnalls New World Encyclopedia|last=|first=|publisher=|year=2017|isbn=|location=|pages=|chapter=Costume|url-access=subscription|via=EBSCOhost}}</ref>։ Գաղութային Ամերիկայում կանայք ամենից հաճախ հագգնում էին թիկնոց և տակի շրջազգեստ<ref name=":2">{{Cite web|url=http://www.history.org/history/clothing/women/wglossary.cfm|title=A Colonial Lady's Clothing: A Glossary of Terms|website=Colonial Williamsburg|access-date=2018-01-24}}</ref>։ Կանայք ունեին նաև ձիավարության զգեստներ, որոնք բաղկացած էին տակի շրջազգեստից, բաճկոնից և բաճկոնակից<ref name=":2" />։
 
Զգեստների հետ կապված ֆրանսիական նորաձևությունը շատ արագ փոխվել է 18-րդ դարի վերջին{{Sfn|Pietsch|2013|p=397-398}}։ Այս ամբողջ ժամանակահատվածում նորաձև զգեստների երկարությունը շատ քիչ փոփոխության է ենթարկվել, ոտքի կոճերից իջնելով մինչև հատակ<ref name="Davis2007" />։ 1740-1770 թվականների ընթացքում ''robe à la française-ը'' շատ տարածված էր բարձր խավի կանանց մոտ{{Sfn|Delpierre|1997|p=15-16}}։ Ֆրանսիայում [[Ամպիր|ամպիր ոճը]] դարձել է հանրաճանաչ [[Ֆրանսիականֆրանսիական հեղափոխություն|ֆրանսիական հեղափոխությունից]]ից հետո<ref name=":1">{{Cite news|url=https://www.makers.com/blog/brief-history-womens-fashion-photo-gallery|title=A Brief History of Women's Fashion|date=7 September 2016|work=Makers|access-date=2018-01-24|language=en}}</ref>։ Այս ավելի պարզ ոճին հավանություն էր տվել նաև [[Ժոզեֆին դը Բոհարնե|Ժոզեֆին դը Բոհարնեն՝]]<ref name=":1" /> [[Նապոլեոն Բոնապարտ|Նապոլեոնի]] կինը։ Հեղափոխության ժամանակաշրջանում այլ տարածված ոճերը ներառում էին tunic զգեստներ և ''negligée à la patriot,'' որում արտացոլվում էին դրոշի կարմիր, սպիտակ և կապույտ գույները{{Sfn|Bigelow|1970|p=157}}։
 
=== 19-րդ դար ===
Տող 37.
19-րդ դարում կանացի զգեստները սկսեցին դասակարգվել ըստ օրվա ժամերի և զգեստի նպատակի{{Sfn|Bigelow|1970|p=183}}։ Բարձր իրան ունեցող զգեստները հայտնի էին մինչև 1830թվականը{{Sfn|Bigelow|1970|p=183}}։
 
19-րդ դարի սկզբին Ռուսաստանում զգեստները ազդեցություն էին կրել [[Կլասիցիզմ|կլասիցիզմիցկլասիցիզմ]]ից և պատրաստվում էին բարակ գործվածքներից՝ մի քիչ կիսաթափանցիկ{{Sfn|Pushkareva|1997|p=242}}։ [[Էլիզաբեթ Վիժե լը Բրոն|Էլիզաբեթ Վիժե լը Բրոնը]]ը կրում էր այս տեսակի հագուստներ կարճ փեշով (հասնում էր ծնկներին) երբ նա 1785-1801 թվականներին ապրում էր Ռուսաստանում{{Sfn|Pushkareva|1997|p=242}} և շատ ռուս կանայք նմանակում էին նրա ոճը{{Sfn|Pushkareva|1997|p=242}}։ 1840-ական թվականներին ռուս կանայք դիմում էին եվրոպական նորաձևությանը{{Sfn|Pushkareva|1997|p=244}}։
 
Եվրոպացիների զգեստներն ունեին« ցերեկային» իրանակապ՝ բարձր պարանոցով և երկար թևերով, իսկ «երեկոյան» իրանակապ՝ ցածր պարանոցով (decollete) և շատ կարճ թևերով։ Ռուսաստանում մետաղական հուպսկիրտները հայտնի էին որպես «malakhovs»{{Sfn|Pushkareva|1997|p=244}}։ 1860-ականների շրջազգեստները մեծապես զարդարված էին{{Sfn|Bigelow|1970|p=188}}։
 
Քնելիս Ամերիկայի արևմուտքում կանայք հագնում էին հատակի երկարության սպիտակ բամբակյա բարձր օձիքով զգեստներ{{Sfn|Krohn|2012|p=37}}։ Տարբեր բնիկ ամերիկացիներ, ինչպիսիք են [[Նավահո|նավահոննավահո]]ն և մասկալերոնները, սկսել են հարմարեցնել իրենց զգեստների դիզայնը ամերիկաբնակ եվրոպացիների ոճին, որոնց հետ շփվել են{{Sfn|Parezo|Jones|2009|p=384}}։ Նավահո կանայք հետագայում ընդօրինակել են եվրոպական դիզայնը, դրան ավելացնելով գեղեցկության իրենց պատկերացումները, որի արդյունքում ստեղծվել է ''hózhó-ն''{{Sfn|Parezo|Jones|2009|p=384-385}}։
 
Թղթից պատրաստված կարի շաբլոնները/կտրվածքները, որոնցով կանայք կարում էին իրենց զգեստները, մատչելի են դարձել 1860-ականներին, երբ Butterick հրատարակչությունը սկսել է թողարկելդրան{{Sfn|Darnell|2000|p=27}}։ Այս կտրվածքները դասակարգվում էին ըստ չափի, ինչը նորություն էր<ref>{{Cite web|url=https://butterick.mccall.com/our-company/butterick-history|title=Butterick History|website=Butterick Patterns|language=en|access-date=2018-01-24}}</ref>։
 
[[Վիկտորյական դարաշրջան|Վիկտորյական դարաշրջանի]]ի զգեստները ձիգ էին և զարդարված ծալքերով, ռյուշերով և ծալաբոլորքներով<ref name=":1" />։
 
=== 20-րդ դար ===
[[Պատկեր:Afternoon_dress_MET_49.46.17a-b_front_CP4.jpg|աջից|մինի|Ֆրանիական ցերեկային զգեստ, շուրջ 1903, բամբակյյա և մետաքսյա, [[Մետրոպոլիտեն թանգարան (Նյու Յորք)]]]]
20-րդ դարասկզբին նորաձև էր Գիբսոնի աղջկա կերպարը{{Sfn|Darnell|2000|p=9}}։ [[Էդվարդյան դարաշրջան|Էդվարդյան դարաշրջանում]]ում կանանց զգեստների վերին մասը պարունակում էր "աղավնու սրտի" տեսք, որը գտնվում էր գոտկատեղին s-ի ուրվագծի տեսքով{{Sfn|Darnell|2000|p=9}}։ Կանայք իրենց զգեստները անվանում էին «waists» մի մասից կազմված կամ «shirtwaists» որը բաղկացած էր շրջազգեստից և բլուզից{{Sfn|Darnell|2000|p=11}}։ Զգեստների իրանակապն ունի boned երեսապատում{{Sfn|Darnell|2000|p=11}}։ Ոչ ֆորմալ առումով մեծահարուստ կանայք տանը թեյի զգեստներ էին հագնում{{Sfn|Darnell|2000|p=13}}։ Հագուստները պատրաստվում էին թանկարժեք կտորներից ու ժանյակներից{{Sfn|Darnell|2000|p=13}}։
 
Մինչ 1910 թվականը էդվարդացիների տեսքը փոխարինվեց խստագույն ուրվագծերով{{Sfn|Darnell|2000|p=49}}։ Ֆրանսիացի դիզայներ [[Պոլ Պուարե|Պոլ Պուարեն]]ն, հսկայական ազդեցություն ունեցավ ժամանակակից տեսքի վրա{{Sfn|Darnell|2000|p=49}}։ Պուարեի կողմից մշակված դիզայնները հասանելի էին ինչպես բուտիքներում, այնպես էլ հանրախանութներում{{Sfn|Darnell|2000|p=50}}։ Ժամանակակից տարածված զգեստները կազմված էին մի մասից և ներառում էին կանացի ներքնազգեստներ, որոնք կարելի էր շերտավորել{{Sfn|Darnell|2000|p=53}}։ Միևնույն ժամանակ Միացյալ Նահանգներում, American Ladies Tailors' Association մշակեց զգեստ և անվանեց suffragette suit, ինչը հարմար էր կանանց աշխատելու համար և ներսից շարժվելու համար<ref>{{Cite news|url=https://onlinemba.unc.edu/blog/Feminist-History-in-Womens-Work-Suits/|title=100 Years of Feminist History Explained in 10 Women’s Work Suits|last=Greenberg|first=Molly|date=2017-03-01|work=UNC|access-date=2018-01-24|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.mariefranceasia.com/my/fashion-my/trends-and-tips-my/trend-guide-my/history-of-pantsuit-218771.html#item=1|title=The fascinating history and evolution of the female pantsuit|last=Khan|first=Sarah|date=2016-11-16|work=Marie France Asia|access-date=2018-01-24|language=en-US}}</ref>։ 1910-ականներին ևս մեկ նորամուծություն էր գործարանային արտադրության հագուստը{{Sfn|Richards|2010|p=100}}։
 
Waistlines սկսում էր արտաքինից բարձր և 1915 թվականից՝ իրանից ցածր{{Sfn|Darnell|2000|p=53}}։ 1920 թվականին waistlines-ը մեջքի մակարդակի էր{{Sfn|Darnell|2000|p=53}}։ 1910-1920 թվականներին պարանոցը ցածր էր և զգեստները կարող էին ունենալ կարճ թևեր կամ լինի անթև{{Sfn|Darnell|2000|p=57}}։ [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ|Առաջին համաշխարհային պատերազմի]]ի տարիներին աշխատած կանայք նախընրում էին ավելի կարճ զգեստներ, որը ի վերջո դարձավ գերիշխող ոճ<ref name=":0" />։ Բացի կարճ զգեստներից, waistlines ազատ էին, իսկ գերիշխող գույներն էին սևը, սպիտակը և մոխրագույնը{{Sfn|Richards|2010|p=100-101}}։
 
1920 թվականին «նոր կին»-ը was a trend, that saw lighter fabrics and dresses that were easier to put on.{{Sfn|Darnell|2000|p=73}} Երիտասարդ կանայք նաև սահմանափակում էին այն trends, որոնք սկսեցին հետևել տարեց կանանց{{Sfn|Darnell|2000|p=73}}։ 1920-ականների զգեստները կարելի էր հագնել, կարճ և անմիջապես{{Sfn|Darnell|2000|p=77}}։ Օրվա ընթացքում ընդունելի էր հագնել անթև զգեստներ{{Sfn|Darnell|2000|p=77}}։ Ֆլապպեր զգեստները տարածված էին մինչև տասնամյակի վերջ{{Sfn|Darnell|2000|p=105}}։
 
[[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ|Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի]]ի ժամանակ զգեստները բարակ էին և ավելի ռազմական<ref name=":1" />։ Երկրորդ համաշխարհաային պատերազմից հետո [[Քրիստիան Դիոր|Քրիստիան Դիորի]]ի կողմից առաջ բերված Նոր տեսքը շատ ազդեցիկ էր նորաձևության վրա և մոտ մեկ տասնամյակ զգեստների արտաքին տեսքը այդպիսին էր{{Sfn|Parezo|Jones|2009|p=383}}։
 
1970-ականներից ի վեր, ոչ մի հագուստի տեսակ կամ երկարություն չէր գերակշռում նորաձևության մեջ երկար ժամանակ, կարճ և ծնկի երկարության ոճերը հաճախ հայտնվում էին կողք կողքի նորաձևության ամսագրերում և կատալոգերում<ref>{{Cite news|url=http://womenshistorynetwork.org/blog/?p=2804|title=The History of Hemlines|date=2013-09-01|work=Women's History Network|access-date=2018-01-24|language=en-GB}}</ref>։
 
== Օգտագործում ==
Արևմտյան մշակույթներում ձևական հագուստի կոդերի մեծ մասում կանանց համար համապատասխան ոճով հագուստը պարտադիր է։ Դրանք նաև տարածված են հատուկ առիթների ժամանակ, ինչպիսիք են՝ [[Ավարտականավարտական երեկո|ավարտական երեկոները]]ները և [[Հարսանիք|հարսանիքներըհարսանիք]]ները<ref>{{cite book|title=Fashion technology: today and tomorrow|last=Pundir|first=Nirupama|publisher=Mittal Publications|year=2007|isbn=81-8324-203-0|location=New Delhi}}</ref>։ Նման առիթների համար [[Բլուզ|բլուզիբլուզ]]ի և շրջազգեստի հետ միասին, շարունակում է ստանդարտ հագուստը մնալ դե ֆակտո շատ աղջիկների և կանանց համար։
 
=== Հիմնական զգեստ ===
'''Հիմնական զգեստը''' սովորաբար մուգ գույնի զգեստ է հասարակ դիզայնով, որը կարող են հագնել [[Նորաձևնորաձև աքսեսուարներ|նորաձև աքսեսուարների]]ի հետ տարբեր առիթների ժամանակ<ref>{{cite web|url=http://dictionary.reference.com/browse/basic+dress|title=Definition of "basic dress"|accessdate=28 July 2013}}</ref>։ Տարբեր զարդերի տեսակներ, գոտիներ, շարֆեր և բաճկոններ կարող են հագնել հիմնական հագուստով<ref>{{cite book|url=https://archive.org/details/dresslikemillion00jans|title=Dress Like a Million Bucks Without Spending It!|author1=Janssen, Jo Ann|author2=Ellis, Gwen|publisher=Fleming H. Revell Company|year=2003|isbn=978-0800758325|url-access=registration}}</ref>։ [[Փոքրիկ սև զգեստ|Փոքրիկ սև զգեստը]]ը հիմնական զգեստի օրինակ է։
 
=== Բոդիքոն զգեստ ===
Տող 143.
* Stoykov, Lubomir (2016). Theoretical problems of fashion, Sofia: National Academy of Art. {{ISBN|978-954-9799-11-8}}
* Tozer, Jane, and Sarah Levitt: ''Fabric of Society: A Century of People and Their Clothes 1770–1870'', Laura Ashley Ltd., 1983; {{ISBN|0-9508913-0-4}}
 
 
[[Կատեգորիա:Հագուստ]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Զգեստ» էջից