«Կապանի վնասում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ մանր-մունր փոփոխություններ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Հիվանդություն}}
 
'''Կապանի վնասում''' է կոչվում [[Կապաններ|կապանի]] [[Գերձգվածություն|գերձգվածությունըգերձգվածություն]]ը, մասնակի պատռվածքը կամ լրիվ պատռվածքը, որը հաճախ առաջանում է [[Տրավմա|տրավմայիտրավմա]]յի հետևանքով, կամ երբ գերազանցվում է հոդում շարժումների նորմալ ծավալը:ծավալը։ Կապանների վնասման ծանրությունը տարբեր է՝ մի քանի օրվա ընթացքում ինքնուրույն լավացող թեթև վնասվածքից մինչև կապանների պատռվածք, որի դեպքում պահանջվում է կապանի վիրահատական վերականգնում և որոշ ժամանակով [[անշարժացում]]:։ Կապանի վնասումները կարող են տեղի ունենալ ցանկացած հոդում, սակայն ամենից հաճախ դիտվում են [[Կոճ (անատոմիա)|կոճի]] և [[Դաստակ (կազմախոսական)|դաստակի]] շրջանում:շրջանում։<ref>{{cite web | title = Sprained Joints | url = http://chestofbooks.com/health/reference/Home-Cyclopedia-Of-Health-And-Medicine/Sprained-Joints.html | access-date = 16 February 2010 | work = Free Books }}</ref> Նմանատիպ վնասվածքներ կարող են առաջանալ ոչ միայն կապաններում, այլև [[Մկաններ|մկաններումմկաններ]]ում և [[Ջիլ (անատոմիա)|ջլերում]]:։
 
== Նշաններ և ախտանիշներ ==
Տող 7.
*[[Այտուցներ|Այտուց]]
*[[Փափուկ հյուսվածքների ալջարդ|Սալջարդի]] նշաններ
*[[Հոդ|Հոդերում]]երում շարժումների նվազում
* Կապանի պատռվածքի դեպքում կարող է նաև լսվել ճայթյունանման ձայն
* Վնասված վերջույթի ֆունկցիայի խանգարում
 
== Պատճառներ ==
Որպես օրենք՝ կապանների վնասումները տեղի են ունենում, երբ գերազանցվում է տվյալ հոդում շարժումների նորմալ, ֆունկցիոնալ ծավալը:ծավալը։
[[File:Sprained wrist 8 days later (2).jpg|thumb|Կապանային վնասում դաստակի շրջանում: Վնասվածքն առաջացել է սահադաշտում չմուշկներով սահելիս վայր ընկնելու հետևանքով|150 px|right]]
Կա մի քանի գործոն, որոնց դեպքում բարձրանում է կապանների վնասման ռիսկը:ռիսկը։ Որպես օրենք, կապանների վնասումներն առաջանում են որպես մկանների [[Գերհոգնածություն|գերհոգնածության]] հետևանք:հետևանք։ Կապանների վնասումներ բավականին հաճախ հանդիպում են, երբ հիպոդինամիկ՝ քիչ շարժուն ապրեկալերպ վարող անձինք կտրուկ անցնում են ֆիզիկական ծանրաբեռնման:ծանրաբեռնման։ Չնայած որ գիտական տվյալների պակասին՝ սովորաբար համարվում է, որ մարզիկների մոտ կապանների վնասումներ սովորաբար առաջանում են, երբ նրանք բավարար չափով չեն նախապատրաստվում ֆիզիկական ծանրաբեռնմանը:ծանրաբեռնմանը։ {{Citation needed|reason=Often thought by whom?|date=August 2017}} Համարվում է, որ այդ նախապատրաստումը հոդերում բարելավում է [[Արյանարյան շրջանառություն|արյան շրջանառությունը]]ը և հոդը դարձնում ավելի ճկուն:ճկուն։{{Citation needed|date=August 2017}}
 
== Ախտորոշում ==
Կապանների վնասվածքի ախտորոշումը հաճախ բավական ճշգրտորեն կարելի է իրականացնել [[Ֆիզիկալ զննում|ֆիզիկալ զննման]] միջոցով՝ հիմնվելով կլինիկական պատկերի և վնասվածքի առաջացման մեխանիզմի վրա:վրա։ Երբեմն նաև կատարվում է [[Ռենտգենագրություն|ռենտգենոգրաֆիա]]՝ [[Կոտրվածք|կոտրվածքիկոտրվածք]]ի առկայությունը բացառելու նպատակով:նպատակով։ Որոշ դեպքերում, մասնավորապես՝ երբ վնասվածքի լավացումը երկարաձգվում է կամ չի դիտվում ակնկալվող արդյունքը, ապա կապանի և շրջակա փափուկ հյուսվածքների վիճակը գնահատելու համար կատարվում է նաև [[մագնիսառեզոնանսային շերտագրություն]]:։<ref>[http://mayoclinic.com/health/sprains-and-strains/DS00343/ Strains and sprains information] Mayo Clinic. Retrieved on 2010-01-26</ref>
 
=== Դասակարգում ===
# Առաջին աստիճանի վնասում (թեթև) – երբ կապանը կազմող թելերը ձգվում են, սակայն պատռվածք չի առաջանում:առաջանում։ Այլ կերպ անվանվում է [[գերձգվածություն]]:։
# Երկրորդ աստիճանի վնասում (միջին) – կապանի մասնակի պատռվածք:պատռվածք։ Կարող են պատռված լինել կապանը կազմող թելերի 1/3-ը, կամ գրեթե բոլորը:բոլորը։
# Երրորդ աստիճանի վնասում (ծանր) – կապանի լրիվ պատռվածքն է, որի դեպքում նաև երբեմն լինում է այսպես կոչված [[պոկումային կոտրվածք]], երբ կապանի ծայրին ամրացված ոսկրի բեկորն ուժի ազդեցության տակ կոտրվում և առանձնանում է ոսկրից:ոսկրից։
 
[[File:Sprain SAG.jpg|thumb|300px|Կապանի վնասում ցույց տվող եռաչափ անիմացիայից դրվագ]]
Տող 29.
Չնայած որ կապանի վնասում կարող է տեղի ունենալ ցանկացած հոդում, սակայն առավել հաճախ հանդիպող լոկալիզացիաները հետևյալն են՝
* Կոճ:Կոճ։ Կոճում կապանների վնասումն ամենից հաճախ է հանդիպում, և, համարվում է, որ այստեղ առաջացող կապանային որոշ ծանր վնասումներ ավելի ցավոտ են և ավելի դժվարությամբ են բուժվում, քան այդ շրջանի ոսկրերի կոտրվածքները:կոտրվածքները։
* Ծնկան հոդ:հոդ։ Թերևս ամենից շատ քննարկվող կապանային վնասումը ծնկան հոդի [[Առաջային խաչաձև կապանի վնասվածք|առաջային խաչաձև կապանի (ԱԽԿ) վնասվածքն]] է:է։ Այս վնասվածքը երբեմն հանգեցնում է հաշմանդամության:հաշմանդամության։ ԱԽԿ վնասվածքը հաճախ է հանդիպում մարզիկների մոտ, հատկապես՝ նրանց, ովքեր զբաղվում են [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլովֆուտբոլ]]ով, [[Ամերիկյանամերիկյան ֆուտբոլ|ամերիկյան ֆուտբոլով]]ով, [[Բասկետբոլ|բասկետբոլովբասկետբոլ]]ով, [[Ձողացատկ|ձողացատկովձողացատկ]]ով, [[Սոֆթբոլ|սոֆթբոլովսոֆթբոլ]]ով, [[Բեյսբոլ|բեյսբոլովբեյսբոլ]]ով և որոշ տեսակի [[Մարտական արվեստներ|մարտարվեստներով]]:։
*[[Ող|Ողների]]ների միջև գտնվող կապաններ
* Ձեռքի [[Մատներ|մատներիմատներ]]ի հոդեր
* Դաստակ
* Ոտքի մատների հոդեր
 
== Բուժում ==
Բուժման մոտեցումը կախված է վնասվածքի ծանրության աստիճանից և լոկալիզացիայից՝ տեղակայումից:տեղակայումից։ Ցավը թեթևացնելու համար կարող են օգտակար լինել տարբեր դեղամիջոցներ, ինչպիսիք են [[Ոչ ստերոիդային հակաբորբոքային դեղամիջոցներ|ՈՍՀԲԴ-ները (ոչ ստերոիդային հակաբորբոքային դեղամիջոցներ)]]:։ Համարվում է, որ տեղային ՈՍՀԲԴ-ները մոտավորապես նույնքան արդյունավետ են, ինչքան ներքին ընդունման ՈՍՀԲԴ-ները:ները։<ref>{{cite journal | vauthors = Derry S, Moore RA, Gaskell H, McIntyre M, Wiffen PJ | title = Topical NSAIDs for acute musculoskeletal pain in adults | journal = The Cochrane Database of Systematic Reviews | volume = 6 | issue = 6 | pages = CD007402 | date = June 2015 | pmid = 26068955 | doi = 10.1002/14651858.CD007402.pub3 | pmc = 6426435 }}</ref>:։ Կապանների վնասումների բուժման հիմնական սկզբունքներն են՝
 
* '''Պաշտպանել''' վնասման տեղամասը կրկնվող վնասվածքներից<ref name=":1">{{cite journal | vauthors = Bleakley CM, O'Connor SR, Tully MA, Rocke LG, Macauley DC, Bradbury I, Keegan S, McDonough SM | title = Effect of accelerated rehabilitation on function after ankle sprain: randomised controlled trial | journal = BMJ | volume = 340 | issue = may10 1 | pages = c1964 | date = May 2010 | pmid = 20457737 | doi = 10.1136/bmj.c1964 }}</ref>:։
* '''Հանգիստ:Հանգիստ։''' Վնասման տեղամասին հարկավոր է հանգիստ, այսինքն՝ պետք է խուսափել այդ տեղամասում ֆիզիկական ծանրաբեռնումից և [[Ուժ|ուժիուժ]]ի ազդեցությունից:ազդեցությունից։ Օրինակ՝ կոճի շրջանում կապանային վնասման դեպքում պետք է որոշակի ժամանակ հնարավորինս խուսափել քայլելուց:քայլելուց։<ref name="AAOS">{{cite web|url=http://orthoinfo.aaos.org/topic.cfm?topic=A00150 |title=Sprained Ankle |access-date=2008-04-01 |date=March 2005 |publisher=American [[Orthopedic]] Foot and Ankle Society }}</ref>
* '''Սառույց:Սառույց։''' Վնասման տեղամասին անհրաժեշտ է անմիջապես տեղադրել սառցեպարկ՝ այտուցը և ցավը նվազեցնելու նպատակով:նպատակով։ Այն կարելի է տեղադրել օրը 3-4 անգամ, ամեն անգամ 10-15 րոպե տևողությամբ:տևողությամբ։ Սառույցի օգտագործումը կարելի է զուգակցել [[Էլաստիկէլաստիկ բինտ|էլաստիկ բինտավորմամբ]]ավորմամբ, ինչը ևս կնպաստի այտուցի նվազմանը և վնասված կապանի վրա ծանրաբեռնվածության թեթևացմանը:թեթևացմանը։<ref name="AAOS" /> Սառույցը նաև արդյունավետ է ցավը բթացնելու համար, սակայն միայն կարճ ժամանակով (ոչ ավել, քան 20 րոպե):։ <ref>{{cite journal | vauthors = Cramer H, Ostermann T, Dobos G | title = Injuries and other adverse events associated with yoga practice: A systematic review of epidemiological studies | journal = Journal of Science and Medicine in Sport | volume = 21 | issue = 2 | pages = 147–154 | date = February 2018 | pmid = 28958637 | doi = 10.1016/j.jsams.2017.08.026 }}</ref> 20 րոպեից ավել սառույցի կիրառումը կարող է նվազեցնել դեպի վնասվածքի շրջան արյունահոսքը և դանդաղեցնել լավացման գործընթացը:գործընթացը։
* '''Կոմպրեսիա:Կոմպրեսիա։''' Վնասվածքի շրջանի անշարժացման և վնասված կապանի վրա ծանրաբեռնվածության նվազեցման նպատակով հարկավոր է օգտագործել բինտեր, անշարժացնող կապեր կամ էլաստիկ բինտեր:բինտեր։ Վնասվածքի շրջանի էլաստիկ բինտավորման ընթացքում հարկավոր է ավելի շատ ճնշում գործադրել դիստալ հատվածում, և աստիճանաբար ճնշումը նվազեցնել դեպի սիրտ տանող ուղղությամբ. սա արվում է այն նպատակով, որ հեշտացվի կուտակվող հեղուկի հետհոսքը դեպի արյան շրջանառություն՝ այսպիսով խուսափելով այտուցի առաջացումից:առաջացումից։ Սակայն շատ կարևոր է ուշադրություն դարձնել, որ կոմպրեսիան չվնասի վերջույթի արյունամատակարարմանը:արյունամատակարարմանը։<ref name="AAOS" />
* '''Բարձր դիրք:դիրք։''' Վնասվածքի տեղամասին բարձր դիրք տալը (մարմնի մյուս մասերի դիրքի համեմատ) նույնպես նպաստում է այտուցի նվազեցմանը:նվազեցմանը։<ref name="AAOS" />
 
[[Կոնսերվատիվ բուժում|Ոչ վիրահատական բուժման]] մեթոդներից են պասիվ շարժումներ ապահովող սարքավորումները, որոնք երբեմն օգտագործվում են հատուկ [[Կրիոմանժետ|կրիոմանժետներիկրիոմանժետ]]ների հետ մեկտեղ. վերջիններս ապահովում են միաժամանակ [[սառեցում]] և կոմպրեսիա՝ հաջող կերպով նվազեցնելով այտուցը և մեծացնելով շարժումների ծավալը:ծավալը։<ref name=":0">{{cite journal | vauthors = Temponi EF, Saithna A, de Carvalho LH, Teixeira BP, Sonnery-Cottet B | title = Nonoperative Treatment for Partial Ruptures of the Lateral Collateral Ligament Occurring in Combination With Complete Ruptures of the Anterolateral Ligament: A Common Injury Pattern in Brazilian Jiu-Jitsu Athletes With Acute Knee Injury | journal = Orthopaedic Journal of Sports Medicine | volume = 7 | issue = 1 | pages = 2325967118822450 | date = January 2019 | pmid = 30719481 | pmc = 6348520 | doi = 10.1177/2325967118822450 }}</ref> Այտուցի նվազումից անմիջապես հետո ուժի և ֆունկցիայի վերականգնմանն ուղղված վարժություններին անցնելը նույնպես նպաստում է տվյալ հոդում շարժումների ծավալի մեծացմանը:մեծացմանը։<ref name=":0" />
* '''Հանգիստ:''' Վնասման տեղամասին հարկավոր է հանգիստ, այսինքն՝ պետք է խուսափել այդ տեղամասում ֆիզիկական ծանրաբեռնումից և [[Ուժ|ուժի]] ազդեցությունից: Օրինակ՝ կոճի շրջանում կապանային վնասման դեպքում պետք է որոշակի ժամանակ հնարավորինս խուսափել քայլելուց:<ref name="AAOS">{{cite web|url=http://orthoinfo.aaos.org/topic.cfm?topic=A00150 |title=Sprained Ankle |access-date=2008-04-01 |date=March 2005 |publisher=American [[Orthopedic]] Foot and Ankle Society }}</ref>
* '''Սառույց:''' Վնասման տեղամասին անհրաժեշտ է անմիջապես տեղադրել սառցեպարկ՝ այտուցը և ցավը նվազեցնելու նպատակով: Այն կարելի է տեղադրել օրը 3-4 անգամ, ամեն անգամ 10-15 րոպե տևողությամբ: Սառույցի օգտագործումը կարելի է զուգակցել [[Էլաստիկ բինտ|էլաստիկ բինտավորմամբ]], ինչը ևս կնպաստի այտուցի նվազմանը և վնասված կապանի վրա ծանրաբեռնվածության թեթևացմանը:<ref name="AAOS" /> Սառույցը նաև արդյունավետ է ցավը բթացնելու համար, սակայն միայն կարճ ժամանակով (ոչ ավել, քան 20 րոպե): <ref>{{cite journal | vauthors = Cramer H, Ostermann T, Dobos G | title = Injuries and other adverse events associated with yoga practice: A systematic review of epidemiological studies | journal = Journal of Science and Medicine in Sport | volume = 21 | issue = 2 | pages = 147–154 | date = February 2018 | pmid = 28958637 | doi = 10.1016/j.jsams.2017.08.026 }}</ref> 20 րոպեից ավել սառույցի կիրառումը կարող է նվազեցնել դեպի վնասվածքի շրջան արյունահոսքը և դանդաղեցնել լավացման գործընթացը:
* '''Կոմպրեսիա:''' Վնասվածքի շրջանի անշարժացման և վնասված կապանի վրա ծանրաբեռնվածության նվազեցման նպատակով հարկավոր է օգտագործել բինտեր, անշարժացնող կապեր կամ էլաստիկ բինտեր: Վնասվածքի շրջանի էլաստիկ բինտավորման ընթացքում հարկավոր է ավելի շատ ճնշում գործադրել դիստալ հատվածում, և աստիճանաբար ճնշումը նվազեցնել դեպի սիրտ տանող ուղղությամբ. սա արվում է այն նպատակով, որ հեշտացվի կուտակվող հեղուկի հետհոսքը դեպի արյան շրջանառություն՝ այսպիսով խուսափելով այտուցի առաջացումից: Սակայն շատ կարևոր է ուշադրություն դարձնել, որ կոմպրեսիան չվնասի վերջույթի արյունամատակարարմանը:<ref name="AAOS" />
* '''Բարձր դիրք:''' Վնասվածքի տեղամասին բարձր դիրք տալը (մարմնի մյուս մասերի դիրքի համեմատ) նույնպես նպաստում է այտուցի նվազեցմանը:<ref name="AAOS" />
 
Սառույցի և կոմպրեսիայի օգտագործումը (սառը կոմպրեսիոն թերապիա) լիովին չի կասեցնի այտուցի և ցավի առաջացումը, սակայն կնպաստի լավացման ընթացքում դրանց հնարավորինս նվազեցմանը:նվազեցմանը։ Այտուցների առաջացման խնդրին հարկավոր է մեծ ուշադրություն դարձնել. դրանց նվազեցումն անչափ կարևոր է լավացման գործընթացի համար, քանի որ այտուցի դեպքում ավելորդ հեղուկը կարող է կուտակվել վնասվածքի շրջանում և պատճառ դառնալ հետագա բարդությունների:բարդությունների։
[[Կոնսերվատիվ բուժում|Ոչ վիրահատական բուժման]] մեթոդներից են պասիվ շարժումներ ապահովող սարքավորումները, որոնք երբեմն օգտագործվում են հատուկ [[Կրիոմանժետ|կրիոմանժետների]] հետ մեկտեղ. վերջիններս ապահովում են միաժամանակ [[սառեցում]] և կոմպրեսիա՝ հաջող կերպով նվազեցնելով այտուցը և մեծացնելով շարժումների ծավալը:<ref name=":0">{{cite journal | vauthors = Temponi EF, Saithna A, de Carvalho LH, Teixeira BP, Sonnery-Cottet B | title = Nonoperative Treatment for Partial Ruptures of the Lateral Collateral Ligament Occurring in Combination With Complete Ruptures of the Anterolateral Ligament: A Common Injury Pattern in Brazilian Jiu-Jitsu Athletes With Acute Knee Injury | journal = Orthopaedic Journal of Sports Medicine | volume = 7 | issue = 1 | pages = 2325967118822450 | date = January 2019 | pmid = 30719481 | pmc = 6348520 | doi = 10.1177/2325967118822450 }}</ref> Այտուցի նվազումից անմիջապես հետո ուժի և ֆունկցիայի վերականգնմանն ուղղված վարժություններին անցնելը նույնպես նպաստում է տվյալ հոդում շարժումների ծավալի մեծացմանը:<ref name=":0" />
 
Որոշ ժամանակ անց հոդում շարժումները պետք է արդեն ակտիվացնել, թեթև դեպքերում՝ վնասվածքից 1-3 օր անց:անց։<ref name=familydoctor>[http://familydoctor.org/online/famdocen/home/healthy/physical/injuries/010.html Ankle Sprains: Healing and Preventing Injury] Written by familydoctor.org editorial staff. American Academy of Family Physicians. Reviewed/Updated: 08/06. Created: 01/96</ref> Երբեմն հարկ է լինում կիրառել հատուկ վարժություններ, որպեսզի հնարավոր լինի վերականգնել ուժը և նվազեցվի հետագայում անցանկալի բարդությունների առաջացման ռիսկը:ռիսկը։ Հաճախ անհրաժեշտ է լինում նաև վնասվածքի շրջանում օգտագործել էլաստիկ բինտեր կամ [[Օրթեզ|օրթեզներօրթեզ]]ներ, որոնք պաշտպանում են հոդը կրկնակի վնասվածքներից:վնասվածքներից։<ref name=familydoctor />
Սառույցի և կոմպրեսիայի օգտագործումը (սառը կոմպրեսիոն թերապիա) լիովին չի կասեցնի այտուցի և ցավի առաջացումը, սակայն կնպաստի լավացման ընթացքում դրանց հնարավորինս նվազեցմանը: Այտուցների առաջացման խնդրին հարկավոր է մեծ ուշադրություն դարձնել. դրանց նվազեցումն անչափ կարևոր է լավացման գործընթացի համար, քանի որ այտուցի դեպքում ավելորդ հեղուկը կարող է կուտակվել վնասվածքի շրջանում և պատճառ դառնալ հետագա բարդությունների:
 
Որոշ ժամանակ անց հոդում շարժումները պետք է արդեն ակտիվացնել, թեթև դեպքերում՝ վնասվածքից 1-3 օր անց:<ref name=familydoctor>[http://familydoctor.org/online/famdocen/home/healthy/physical/injuries/010.html Ankle Sprains: Healing and Preventing Injury] Written by familydoctor.org editorial staff. American Academy of Family Physicians. Reviewed/Updated: 08/06. Created: 01/96</ref> Երբեմն հարկ է լինում կիրառել հատուկ վարժություններ, որպեսզի հնարավոր լինի վերականգնել ուժը և նվազեցվի հետագայում անցանկալի բարդությունների առաջացման ռիսկը: Հաճախ անհրաժեշտ է լինում նաև վնասվածքի շրջանում օգտագործել էլաստիկ բինտեր կամ [[Օրթեզ|օրթեզներ]], որոնք պաշտպանում են հոդը կրկնակի վնասվածքներից:<ref name=familydoctor />
 
=== Ֆունկցիոնալ ռեաբիլիտացիա ===
Կապանների վնասման դեպքում անշարժացման ժամկետների ավելորդ երկարաձգումը դանդաղեցնում է լավացման գործընթացը, քանի որ այն սովորաբար հանգեցնում է մկանների [[Ապաճում|ատրոֆիայի]] և [[Մկանային թուլություն|թուլության]]:։ Ցույց է տրվել, որ վնասվածքից հետո ադեկվատ ժամկետներում հնարավորինս շուտ ակտիվացումը նպաստում է լավացման գործընթացին՝ խթանելով հենաշարժիչ համակարգի հյուսվածքներում աճի գործոնների ակտիվացմանը, որը նպաստում է բջիջների պրոլիֆերացիային և [[Արտաբջջայինարտաբջջային մատրիքս|արտաբջջային մատրիքսի]]ի ռեմոդելավորմանը:ռեմոդելավորմանը։{{citation needed|date=December 2019}} Կապանների վնասվածքների դեպքում արդյունավետ [[Ռեաբիլիտացիա|ռեաբիլիտացիայիռեաբիլիտացիա]]յի մաս են կազմում հատուկ վարժությունները, որոնք աստիճանաբար մեծացնում են հոդում շարժումների ծավալը և բարձրացնում ծանրաբեռնումը, ինչը նպաստում է մկանների ամրապնդմանը:ամրապնդմանը։{{citation needed|date=March 2019}}
 
Չնայած, որ անշարժացման ժամկետների երկարաձգումը կարող է լավացման գործընթացի վրա բացասական ազդեցություն ունենալ, սակայն, ըստ վերջերս կատարված որոշ հետազոտությունների, հատուկ օրթեզների օգտագործումը կարող է նպաստել լավացմանը՝ մեղմացնելով ցավը և կայունացնելով վնասվածքի շրջանը, ինչը թույլ է տալիս կանխարգելել կապանի հետագա վնասվածքները:վնասվածքները։<ref name=":2">{{Citation|last=Hsu|first=Hunter |last2=Siwiec |first2=Ryan M.| name-list-format = vanc |title=Forearm Splinting |date=2019 |url= http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499980/ |work=StatPearls |publisher=StatPearls Publishing |pmid=29763155 |access-date=2019-03-12}}</ref> Օրթեզների օգտագործման ընթացքում շատ կարևոր է ճիշտ սահմանել գործադրվող [[Ճնշում|ճնշումըճնշում]]ը, քանի որ, եթե այն չափազանց բարձր լինի, կարող են առաջանալ բարդություններ:բարդություններ։<ref name=":2" />
 
== Ծանոթագրություններ ==