«Մասնակից:Angela Aghasi/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Անգուլյար խեյլիտի դեպքերի 93%-ում հայտնաբերվում է կանդիդա<ref name=Park2011P1 />: Այս միկրոօրգանիզմը հայտնաբերվում է առողջ մարդկանց բերանի խոռոչում 40% դեպքերում և համարվում է [[կոմենսալ]]<ref name=Park2011P1 />։ Այդուհանդերձ կանդիդան ցուցաբերում է [[դիմորֆիզմ]], հատկապես դրոժային ձևը, որը համարվում է հարաբերական անվնաս և պաթոգեն [[Հիֆեր|հիֆային]] ձև, որը կապված է տիրոջ հյուսվածքներ ինվազիայի հետ։ Կալիումի հիդրօքսիդի պրեպարատը խորհուրդ է տրվում որոշ մարդկանց, որպեսզի տարբերակել անվնաս և պաթոգեն ձևերը և դրանով ընգծել թե անգուլյար խեյլիտի որ դեպքերն են հարուցված կանդիդայով<ref name=Park2011P1 />։ Բերանի խոռոչը կարող է հանդիսանալ կանդիդայի պահեստ, որը կրկնավարակում է (ռեինֆեկցիա) խոցերը և կանխում խոցերի լավացումը:

 

 

===Ինֆեկցիոն կոնտակտային դերմատիտ===

[[File:Corner Lip Lift Before.JPG|thumb|right|Վառ արտահայտված մաշկային ծալքեր ]]Անգուլյար խեյլիտը 22% դեպքերում առաջանում է գրգռիչների ազդեցությունից<ref name=Park2011P1 />։ Թուքը պարունակում է մարսողական ֆերմենտներ, որոնք հյուսվածքների հետ կոնտակտի ժամանակ կարող են հյուսվածքների վրա մարսող ազդեցություն ունենալ<ref name=Park2011P1 />։ Բերանի անկյունները թքի ազդեցությանը ավելի շատ են ենթարկվում, քան բերանի մնացած հատվածները։ Դեմքի ստորին հատվածի բարձրության նվազումը (ուղղահայաց չափը կամ դեմքի հենքը) սովորաբար պայմանավորված է էդենտուլիզմով (ատամների կորուստ) մեծահասակների մոտ՝ մաշված պրոթեզների օգտագործում կամ անհաջող ընտրված պրոթեզներ։ Դրա արդյունքում առաջանում է ստորին ծնոտի գերփակում<ref name="Bruch 2010" />, որի հետևանքով առաջանում է [[ինտերտրիգային]] (տարածք, որտեղ մաշկի երկու հատվածներ հպվում են միմյանց) մաշկային ծալք, որի հետևանքով բերանի անկյունների մաշկը կակղում է<ref name="Neville 2001" />։ Ուստի մեծանում է թքի ազդեցությունը այդ շրջանում շարունակ թրջելով այն<ref name="Soames 1999" />, որի արդյունքում հյուսվածքը կակղում է և նպաստում է սնկային վարակի զարգացմանը<ref name="Neville 2001" />։ Որպես այդպիսին, անգուլյար խեյլիտը ավելի շատ հանդիպում է ատամ չունեցող մարդկանց մոտ<ref name="Bruch 2010" />։ Դրան հակառակ հազվադեպ է հանդիպում այն մարդկանց մոտ, ովքեր պահպանում են իրենց բնական ատամները<ref name="Glick 2003" />։ Անգուլյար խեյլիտը հաճախ է հանդիպում նաև նրանց մոտ, ովքեր կրում են ատամնային պրոթեզներ<ref name=schalock265>{{cite book|title=Primary Care Dermatology|publisher=Lippincott Williams & Wilkins, 2010|isbn=978-0-7817-9378-0|page=265|url=https://books.google.com/books?id=rtUWsKknDOoC&pg=PA53|editor=Peter C. Schalock, M.D.|editor2=Jeffrey T. S. Hsu, M.D.|editor3=Kenneth A. Arndt|url-status = live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170910173629/https://books.google.com/books?id=rtUWsKknDOoC&pg=PA53|archivedate=2017-09-10|df=|date=2010-09-15}}</ref>։ Անգուլյար խեյլիտը հանդիպում է ատամնային պրոթեզներ ունեցող մարդկանց 30%-ի մոտ<ref name="Soames 1999">{{cite book|last=Soames JV, Southam JC|first=JV|title=Oral pathology|year=1999|publisher=Oxford Univ. Press|location=Oxford|isbn=978-0192628947|pages=197–98|edition=3rd}}</ref>։ Համարվում է, որ դեմքի ստորին հատվածի երկարության փոքրացումը կարող է լինել ռիսկի գործոն անգուլյար խեյլիտի առաջացման համար՝ ծերերի մոտ դեպքերի մինչև 11%-ում և ատամնային պրոթեզներ կրողների մինչև 18%-ում<ref name=Park2011P1 />։ Դեմքի ստորին հատվածի երկարության փոքրացում կարող է առաջանալ նաև ատամների միգրացիայի, օրթոդոնտիկ հարմարանքներ կրելու և էլաստիկ հյուսվածքների վնասվելու հետևանքով, որը կարող է առաջանալ ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների և ծխելու պատճառով<ref name=Park2011P1 />։

 

Անգուլյար խեյլիտի որոշ դեպքեր կապվել են վիտամինների և միներալների դեֆիցիտի հետ<ref name=Park2011P2 />։ Համարվում է, որ անգուլյար խեյլիտ ունեցող մարդկանց 25%-ը ունեն նաև երկաթի կամ [[B խմբի վիտամիններ|B խմբի վիտմինների]] պակաս<ref name=Park2011P2 />։ Սննդանյութերի պակասով պայմանավորված անգուլյար խեյլիտը ավելի շատ է հանդիպում երրորդ կարգի երկրներում<ref name=Park2011P2 />։ Երկաթի քրոնիկ անբավարարությունը կարող է առաջացնել կոյլոնիխիա (եղունգների դեֆորմացիա գդալի տեսքով) կամ գլոսիտ (լեզվի բորբոքում): Պարզ չէ, թե ինչ մեխանիզմով է երկաթի պակասը առաջացնում անգուլյար խեյլիտ, բայց հայտնի է, որ երկաթի անբավարարությունը առաջացնում է իմունոկոմպրոմիս (իմունային համակարգի արդյունավետության իջեցում), ինչն էլ իր հերթին կարող է բերել կանդիդոզի առաջացմանը՝ օպորտունիստական վարակի ի հայտ գալուն<ref name=Park2011P2 />։ Վիտամին B2-ի անբավարարությունը (արիբոֆլավինոզ) նույնպես կարող է անգուլյար խեյլիտի առաջացման պատճառ լինել և կարող է առաջացնել այնպիսի վիճակներ, ինչպիսիք են լորձաթաղանթի կարմրությունը, գլոսիտը (լեզվի վարդագույն բորբոքում)<ref name=Park2011P2 />։ B5 վիտամինի (պանտոտենաթթու) դեֆիցիտը նույնպես կարող է առաջացնել անգուլյար խեյլիտ, գլոսիտ և մաշկային փոփոխություններ՝ սեբորեային դերմատիտին նման՝ աչքերի, քթի և բերանի շուրջը<ref name=Park2011P2 />։ B12 (ցիանակոբալամին) վիտամինի դեֆիցիտը երբեմն պատասխանատու է անգուլյար խեյլիտի առաջացման համար և հաճախ ուղեկցվում է ֆոլատի անբավարարության հետ (ֆոլաթթվի պակաս), որը նույնպես առաջացնում է գլոսիտ և մեգալոբլաստային անեմիա<ref name=Park2011P2 />։ B3 վիտամինի (PP վիտամին, նիկոտինամիդ, նիկոտինաթթու) դեֆիցիտը (պելագրա) հանդիսանում է ևս մեկ հնարավոր պատճառ, որի ժամնակ առաջանում է դերմատիտ, դիարեա, դեմենցիա և գլոսիտ<ref name=Park2011P2 />։ Հայտնի է նաև, որ անգուլյար խեյլիտ առաջանում է B7 վիտամինի (բիոտին) պակասից, մազաթափությունան (ալոպեցիա) և աչքերի չորություն<ref name=Park2011P2 />։ Հայտնի է, որ ցինկի դեֆիցիտը նույնպես կարող է առաջացնել անգուլյար խեյլիտ<ref name="Gaveau">{{cite journal |vauthors=Gaveau D, Piette F, Cortot A, Dumur V, Bergoend H |title=[Cutaneous manifestations of zinc deficiency in ethylic cirrhosis]. |journal=Ann Dermatol Venereol |volume=114 |issue=1 |pages=39–53 |year=1987 |pmid= 3579131}}</ref>։ Այլ սիպտոմները կարող են ներառել դիարեա, ալոպեցիա, դերմատիտ<ref name=Park2011P2 />։ ''Acrodermatitis enteropathica'' աուտոսոմ ռեցեսիվ հիվանդություն է, որը բերում է ցինկի ներծծման խանգարման և կապված է անգուլյար խեյլիտի հետ<ref name=Park2011P2 />։

 

 

===Համակարգային խանգարումներ===

 

===Դեղանյութեր===

 

===Ալերգիկ կոնտակտային դերմատիտ===

 

===Դասակարգում===

 

== Բուժում==