«Մասնակից:Angela Aghasi/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 2.
 
==Ախտանիշներ==
[[File:Angular Cheilitis 2.jpg|thumbnail|AngularԱնգուլյար cheilitisխեյլիտ՝ ճաք aբերանի fissureանկյունում runningև in the corner of the mouth with reddenedկարմրություն, irritatedհարակից facialմաշկի skinգրգռված adjacent.վիճակ]]
[[FIle:Angular Cheilitis.JPG|thumb|AԱնգուլյար fairlyխեյլիտի mildթեթև case of angular cheilitis extending onto the facial skin in a young person (affected area is within the black oval).ձև]]
 
Անգուլյար խեյլիտը ոչ սպեցիֆիկ եզրույթ (տերմին) է, որը բնութագրվում է կոնկրետ անատոմիական տեղում (այսինքն բերանի անկյունում) բորբոքային պրոցեսի առկայությամբ։ Քանի որ գոյություն ունեն տարբեր հնարավոր պատճառներ և նպաստող գործոններ անգուլյար խեյլիտի զարգացմանը նպաստող ուստի հիվանդ մարդուց մյուսին փոխանցման պարագայում վարակը տարբեր դրսևորումներ կարող է ունենալ։ Վնասվածքը հաճախ երկու սիմետրիկ անկյուններում է լինում<ref name="Scully 2008" />, բայց երբեմն ախտահարվում է մեկ անկյունը։ Որոշ դեպքերում ախտահարումը կարող է սահմանափակվել շուրթերի լորձաթաղանթի ախտահարումով իսկ որոշներում էլ՝ անցնել վերմիլիոն սահման կարմիր եզրը (եզր, որտեղ շուրթերի մաշկը անցում է կատարում դեմքի մաշկի) և ընդգրկել դեմքի մաշկը։ Առաջնահերթ բերանի անկյուններում գույանում է մոխրասպիտակավուն հաստացում և դրան կից էրիթեմա (կարմրություն)<ref name=Park2011P1 />։ Ավելի ուշ ի հայտ է գալիս էրիթեմային եռանկյունաձև շրջան, այտուց (էդեմա) և մաշկի ճաքեր բերանի անկյուններումք<ref name=Park2011P1 /><ref name="Scully 2008" />։ Շուրթերի լորձաթաղանթը կարող է ճաքճքել, պատվել կեղևով, խոցոտվել կամ ատրոֆիայի ենթարկվել<ref name=Park2011P1 /><ref name="Scully 2008" />։ Սովորաբար արյունահոսություն չի լինում<ref name="Wood 1997">{{cite book|author1=Wood, NK |author2=Goaz, PW |title=Differential diagnosis of oral and maxillofacial lesions|year=1997|publisher=Mosby|location=St. Louis [u.a.]|isbn=978-0815194323|pages=64–65, 85|edition=5th}}</ref>։ Այնտեղ, որտեղ ընդգրկված է նաև մաշկը կարող են լինել շուրթերի անկյուններից դուրս եկող ճառագայթաձև ճաքեր (գծային ճաքեր)։ Հազվադեպ, դերմատիտը (որը կարող է հիշեցնել էկզեմա) կարող է տարածվել բերանի անկյունից այտի մաշկի կամ կզակի վրա<ref name="Scully 2008" />: Եթե պատճառը ոսկեգույն ստաֆիլակոկն է (''Staphylococcus aureus),'' վնասվածքը կարող է պատված լինել ոսկեգույն կամ դեղնավուն կեղևով<ref name="Coulthard 2008">{{cite book|vauthors=Coulthard P, Horner K, Sloan P, Theaker E |title=Master dentistry volume 1, oral and maxillofacial surgery, radiology, pathology and oral medicine|year=2008|publisher=Churchill Livingstone/Elsevier|location=Edinburgh|isbn=9780443068966|pages=180–81|edition=2nd}}</ref>: Քրոնիկ անգուլյար խեյլիտի դեպքում կարող է դիտվել թարախակալում, շերտազատում և գրանուլյար հյուսվածքի առաջացում<ref name=Park2011P1 /><ref name="Scully 2008" />: Երբեմն շատ հեշտ կարելի է տեսնել նպաստող գործոններ, ինչպիսին դեմքի ստորին հատվածի բարձրության նվազումն է վատ պատրաստված կամ մաշված ատամնային պրոթեզների կամ բնական մաշվածության արդյունքում, որի հետևանքով դիտվում է ստորին ծնոտի գերփակում («ծնոտի կոլապս»).<ref name="Bruch 2010" /> Եթե հիմքում ընկած է թերսնուցումը կարող են լինել ուրիշ նշաններ օրինակ գլոսիտ։ Անգուլյար խեյլիտով մարդկանց մոտ ովքեր կրում են ատամնային պրոթեզներ հաճախ կարող է լինել էրիթեմատոզ լորձաթաղանթ ատամնային պրոթեզի տակ (սովորաբար վերին ատամնային պրոթեզի տակ է լինում) առաջացնելով արհեստական ատամնաշարով պայմանավորված ստոմատիտ<ref name="Scully 2008" />: Սովորաբար ախտահարումը առաջացնում է ցավ, այրոց, քոր խոնավության զգացում<ref name="Park2011P1" /><ref name="Bruch 2010" />:
Տող 24.
 
===Irritation contact dermatitis===
[[File:Judaskopf (da Vinci).jpg|thumbnail|right|Լեոնարդե դա Վինչիի հայտնի ուրվանկարը երբ պատկերում է Իուդա Իսկարիոտին Վերջին ընթրիք։ Մարդու ստորին շնոտը գերծածկված է և դեմքի հենքի կորուստ բերանի շուրջ]]
[[File:Judaskopf (da Vinci).jpg|thumbnail|right|A famous sketch by [[Leonardo da Vinci]] in preparation to depict the face of [[Judas Iscariot]] in [[The Last Supper (Leonardo da Vinci)|The Last supper]]. The subject shows overclosure of the jaws and loss of facial support around the mouth.]]
[[File:Corner Lip Lift Before.JPG|thumb|right|PronouncedՎառ skinարտահայտված foldsմաշկային extendingծալքեր from the corner of the mouth.]]Անգուլյար խեյլիտը 22% դեպքերում առաջանում է գրգռիչներից<ref name=Park2011P1 />։ Թուքը պարունակում է մարսողական ֆերմենտներ, որոնք հյուսվածքների հետ կոնտակտի ժամանակ կարող են հյուսվածքների վրա մարսող ազդեցություն ունենալ<ref name=Park2011P1 />։ Բերանի անկյունները թքի ազդեցությանը ավելի շատ են ենթարկվում քան բերանի մնացած հատվածները։ Դեմքի երկարության փոքրացումը (ուղղահայաց չափը կամ դեմքի հենքը) սովորաբար պայմանավորված է էդենտուլիզմով (ատամների կորուստ) մեծահասակների մոտ մաշված պրոթեզների օգտագործումը կամ սխալ պատրաստված պրոթեզներ։ Դրա արդյունքում առաջանում է ստորին ծնոտի գերծածկ<ref name="Bruch 2010" />, որը կակղեցնում է բերանի անկյունների մաշկը<ref name="Neville 2001" />, in effect creating an [[intertriginous]] skin crease. Թուքը The tendency of saliva to pool in these areas is increased, constantly wetting the area,<ref name="Soames 1999" /> which may cause tissue maceration and favors the development of a yeast infection.<ref name="Neville 2001" /> Որպես այդպիսին անգուլյար խեյլիտը ավելի շատ հանդիպում է ատամ չունեցող մարդկանց մոտ<ref name="Bruch 2010" />։ Դրան հակառակ հազվադեպ է հանդիպում այն մարդկանց մոտ, ովքեր պահպանում են իրենց բնական ատամները<ref name="Glick 2003" />։ Անգուլյար խեյլիտը հաճախ է հանդիպում նաև նրանց մոտ, ովքեր կրում են ատամնային պրոթեզներ<ref name=schalock265>{{cite book|title=Primary Care Dermatology|publisher=Lippincott Williams & Wilkins, 2010|isbn=978-0-7817-9378-0|page=265|url=https://books.google.com/books?id=rtUWsKknDOoC&pg=PA53|editor=Peter C. Schalock, M.D.|editor2=Jeffrey T. S. Hsu, M.D.|editor3=Kenneth A. Arndt|url-status = live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170910173629/https://books.google.com/books?id=rtUWsKknDOoC&pg=PA53|archivedate=2017-09-10|df=|date=2010-09-15}}</ref>։ Անգուլյար խեյլիտը հանդիպում է ատամնային պրոթեզներ ունեցող մարդկանց 30% մոտ<ref name="Soames 1999">{{cite book|last=Soames JV, Southam JC|first=JV|title=Oral pathology|year=1999|publisher=Oxford Univ. Press|location=Oxford|isbn=978-0192628947|pages=197–98|edition=3rd}}</ref>։ Համարվում է, որ դեմքի հորիզոնական երկարության կրճատումը կարող է լինել ռիսկի գործոն անգուլյար խեյլիտի առաջացման մինչև 11% դեպքերի և մինչև 18% նրանց մոտ ով կրում է ատամնային պրոթեզներ It is thought that reduced vertical dimension of the lower face may be a contributing factor in up to 11% of elderly persons with angular cheilitis and in up to 18% of denture wearers who have angular cheilitis.<ref name=Park2011P1 /> Դեմքի հորիզոնական երկարության կրճատումը կարող է առաջանալ նաև ատամների միգրացիայի, օրթոդոնտիկ հարմարանքներ կրելու և էլաստիկ հյուսվածքների վնասվելու հետևանքով, որը առաջացել է ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների և ծխելու պատճառով<ref name=Park2011P1 />։
 
Սովորությունները կամ պայմանները, որոնց ժամանակ բերանի անկյունները մնում են խոնավ կարող են ներառել շուրթերի քրոնիկ լիզումը, մեծ մատի ծծում (կամ այլ իրերի ծծում այնպիսիք ինչպիսիք են գրիչը, ձողիկները, սառնաշաքարը փայտիկի վրա), ատամների մաքրումը (օրինակ ատամնաթել), մաստակը, գերթքարտադրությունը, թքահոսությունը և բերանով շնչելը<ref name="Scully 2008" /><ref name="Neville 2001" />։ Ոմանք համարում են, որ սովորութային լիզումը կամ picking համարվում է նյարդային տիկի ձև, և դա չեն համարում իրական անգուլյար խեյլիտ<ref name="Scully 2008" />, դրա փոխարեն անվանում են ''perlèche (սերում է ֆրանսերեն բառից pourlècher որը նշանակում է շուրթերը լիզել'' )<ref name=Park2011P1 /> կամ կեղծ խեյլիտ, որը կիրառվում է այս սովորության ժամանակ<ref name=Park2011P1 />։ Խեյլոկանդիդոզ տերմինը նկարագրում է էքսֆոլիատիվ (շերտազատվող) շուրթերի վնասումը և հարշուրթային մաշկը և առաջանում է մակերեսային կանդիդոզային ինֆեկցիայով շուրթերը քրոնիկ լիզելու հետևանքով<ref name="Neville 2001" />։ Ավելի քիչ դեպքեր են հանդիպում ցուրտ, չոր եղանակին և իրենից ներկայացնում են ճաքճքած շուրթեր։ Մարդիկ լիզում են շուրթերը փորջելով թեթևացնել վիճակը այնինչ ավելի են վատթարացնում իրավիճակը<ref>Gibson, Lawrence E., M.D., [http://www.mayoclinic.com/health/chapped-lips/AN01440 "Dry Skin"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090915190506/http://mayoclinic.com/health/chapped-lips/an01440 |date=2009-09-15 }}, [[Mayo Clinic]]</ref>։
Տող 44.
===Allergic contact dermatitis===
{{see also|Allergic contact cheilitis|Allergic contact dermatitis|Allergic contact stomatitis}}
[[File:Epikutanni-test.jpg|thumb|[[PatchՊատչ test]]թեստ]]
Allergic reactions may account for about 25–34% of cases of generalized cheilitis (i.e., inflammation not confined to the angles of the mouth). It is unknown how frequently allergic reactions are responsible for cases of angular cheilitis, but any substance capable of causing generalized allergic cheilitis may present involving the corners of the mouth alone.
 
Տող 53.
 
==Diagnosis==
[[File:Photographic Comparison of a Canker Sore, Herpes, Angular Cheilitis and Chapped Lips..jpg|thumb|Photographicա․ Comparisonխոց of:բերանի 1)ներսի aհատվածումբ․ [[Canker Sore]] - inside the mouth, 2) [[Herpes]], 3) Angular Cheilitis and 4) [[Cheilitis#Chapped lips|Chapped Lips]].]]հերպես
 
գ․ անգուլյար խեյլիտ
 
դ․ ճաքճքած շուրթ]]
Angular cheilitis is normally a diagnosis made clinically. If the sore is unilateral, rather than bilateral, this suggests a local factor (''e.g.'', trauma) or a split [[syphilitic]] [[papule]].<ref name="Scully 2008" /><ref name="Leyse-Wallace2013">{{cite book|last=Leyse-Wallace|first=Ruth|title=Nutrition and Mental Health|url=https://books.google.com/books?id=B9KrxydnZ_cC&pg=PA246|accessdate=17 September 2014|date=29 January 2013|publisher=CRC Press|isbn=9781439863350|page=246|url-status = live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170910173629/https://books.google.com/books?id=B9KrxydnZ_cC&pg=PA246|archivedate=10 September 2017|df=}}</ref> Angular cheilitis caused by [[mandibular]] overclosure, drooling, and other irritants is usually bilateral.<ref name=Park2011P1 />