«Թումո»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Թումո ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոն''' (''[[:en:English_languageEnglish language|English]]: Tumo Center for Creative Technologies'')''',''' 12-18 տարեկան պատանիների համար նախատեսված անվճար կրթական կենտրոն, որը մասնագիտացված է դիզայնի և տեխնոլոգինարի ոլորտում:

Թումո կենտրոնը բացվել է 2011 թվականին Երևանում: Հայաստանում այժմ գործում է 4 Թումո կենտրոն` Երևանում, Դիլիջանում, Գյումրիում և Ստեփանակերտում: Հայաստանից դուրս կա 2 միջազգային կենտրոն Փարիզում և Բեյրութում: Առաջիկայում ծրագրվում է բացել կենտրոններ [[Կողբ (Տավուշի մարզ)|Կողբում]], [[Մասիս (քաղաք)|Մասիսում]], իսկ արտերկրում` Մոսկվայում, Կալիֆոռնիայիում, Տոկիոյում, [[Տիրանա|Տիրանայում]]յում և [[Նուր-Սուլթան|Նուր-Սուլթանում]]ում:

2019 թվականին հայտարարվել է Թումոյի նոր մարզային ծրագրի` «Թումո տուփ»-ի մասին: Թումո-տուփը հեշտ տեղաշարժվող, սակայն տեխնիկապես հագեցած մինի-Թումո է։ Այն կարող է տեղադրվել ցանկացած քաղաքում կամ գյուղում և ծառայել որպես Թումոյի ինքնուսուցողական տարածք տեղի պատանիների համար: Այս պահին ծրագրվում է բացել 2 Թումո-տուփ` Տավուշի մարզի [[Բերդ (քաղաք)|Բերդ]] քաղաքում և [[Կապան|Կապանում]]ում:<ref>{{Cite web|url=https://tumo.org/hy/%d5%a9%d5%b8%d6%82%d5%b4%d5%b8-%d5%bf%d5%b8%d6%82%d6%83-%d5%b6%d5%a1%d5%ad%d5%a1%d5%a3%d5%ab%d5%ae/|title=Այսօր ներկայացվեց Թումո տուփ նախագիծը|last=Team|first=TUMO|date=2019-07-03|website=TUMO|language=hy|accessdate=2019-09-17}}</ref>

2019 թվականին հայտարարվել է ԵՄ Թումո ինժեներական և կիրառական գիտությունների համալիրի հիմնադրման մասին: Համալիրը տեղակայված է լինելու Թումո Երևանի հարևանությամբ և զբաղեցնելու է 25 հազար ք.մ. տարածք, արժենալու է 25 մլն եվրո և լինելու է հետազոտությունների, կրթության և ստարտափների հանգույց: Համալիրում են տեղակայված լինելու [[Հայաստանում ֆրանսիական համալսարան|Հայաստանում ֆրանսիական համալսարանի]]ի մասնաճյուղը և [[:en:42_42 (school)|Դպրոց 42]]-ը` որը Ֆրանսիայում հիմնադրված հայտնի ծրագրովման դպրոց է նախատեսված երիտասարդ մասնագետների համար:<ref name=":1">{{Cite web|url=https://tumo.org/hy/%d4%b5%d5%84-%d4%b9%d5%88%d5%92%d5%84%d5%88-%d5%b0%d5%a1%d5%b4%d5%a1%d5%ac%d5%ab%d6%80%d5%ab-%d5%b4%d5%a5%d5%af%d5%b6%d5%a1%d6%80%d5%af%d5%a8/|title=ԵՄ ԹՈՒՄՈ համալիրի մեկնարկը|last=Team|first=TUMO|date=2019-03-19|website=TUMO|language=hy|accessdate=2019-09-17}}</ref>

2017 թվականին հիմնադրվել է Թումոյի ևս մեկ ծրագիր` Թումո ստուդիաները ([https://www.tumostudios.com TUMO Studios]): Այն շահույթ չհետապնդող նախագիծ է, որը մասնագիտացված է անալոգային արտադրանք ստեղծելու վրա: Ստուդիաները նախատեսված է 16-28 տարեկան երիտասարդ մասնագետների համար, որոնք կարող են այստեղ հմտանալ կավագործության, ոսկերչության, նորաձևության, ասեղնագործության, խոհարարության ևշատ այլ ոլորտներում:

Թումո ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնը հիմնվել է 2011 թվականին: Առաջին Թումո կենտրոնը բացվել է Երևանում օգոստոսի 14-ին: Բացման հանդիսավոր արարողությանը համերգով է հանդես եկել [[System of a Down]] խմբի մեներգիչ [[Սերժ Թանկյան|Սերժ Թանկյանը]]ը: Երևանյան կենտրոնը նաև հանդիսանում է որպես ընկերության գլխամասը: Կենտրոնի նախաձեռնությունը [[Սիմոնյան կրթական հիմնադրամ|Սիմոնյան կրթական հիմնադրամինն]]ինն ու դրա ղեկավարներ [[Սեմ Սիմոնյան|Սեմ]] և Սիլվա Սիմոնյաններինն է: [[Սեմ Սիմոնյան|Սեմ Սիմոնյանը]]ը ամերիկահայ ճարտարագետ և ձեռներեց է, ով 90-ականներին իր ԻՆԵԹ ընկերության հետ լուրջ հաջողություն է գրանցել հեռահաղորդակցման ոլորտում: Թումոյի գլխավոր տնօրենն է Մարի Լու Փափազյանը, ով մշակել է Թումոյի կրթական ծրագիրը և ղեկավարել է կենտրոնի առաջին շինության նախագծման ու կառուցման աշխատանքները: Նախքան Թումոն, նա ղեկավարել է Կրթություն հանուն զարգացման հիմնադրամը, որը զբաղվում էր առցանց կրթական ծրագրերի միջոցով Հայաստանի և սփյուռքի ուսանողներին միավորելով: Նա նաև ղեկավարել է Նյու Յորքի մի քանի հայտնի բարձրահարկ կառույցների շինարարական աշխատանքներ: Մարի Լուն կրթության մեջ հաշվողական տեխնոլոգիաների ոլորտում մագիստրոսի կոչում է ստացել [[:en:Teachers_CollegeTeachers College,_Columbia_University Columbia University|Կոլումբիայի համալսարանի Ուսուցիչների քոլեջից]], ինչպես նաև ունի կոչումներ ճարտարագիտության և շինարարական մենեջմենթի մեջ:

* [[Րաֆֆի Կրիկորյան]] - [[:en:Emerson_CollectiveEmerson Collective|Emerson Collective]], [[:en:Uber|Uber]], [[Twitter]]

* Ալեքս Սերոբյան - Տնօրեն, [[:en:Industrial_ToysIndustrial Toys|Industrial Toys]]

Թումոն արտադպրոցական, նորարարական կրթական ծրագիր է դիզայնի և տեխնոլոգիաների միջակայքում: Թումոն պատանիների համար ապահովում է ազատ տարածք և անհրաժեշտ սարքավորումներ անցնելու համար կրթական փուլերն ու զարգացնելու տեխնիկական հմտությունները: Կրթական ծրագրի առանձնահատկությունն այն է, որ ուսանողները կողմնորոշվում են Թումոյի ծրագրավորման թիմի ստեղծած ծրագրով` Թումո շավղով, որով պատանիները իրականացնում են ինքնուսուցման վարժանքներն և ընտրում հետաքրքրության ոլորտները: Ծրագիրը այս ամենը դասավորում է ըստ ուսանողի հետաքրքրությունների և առաջխաղացման տեմպի: Թումոյի կրթական ծրագիրը բաղկացած է ինքնուսուցողական վարժանքներից, դասընթացներից և աշխատարաններից` 14 հիմնական ոլորտներում: Դրանք են `

Թումոյում չկան դիպլոմներ և կրթության սերտիֆիկատներ: Թումոյի ուսանողի անցած ուղղու ժամանակ գրանցած բոլոր հաջողություններն ու իրականացրած նախագծերը վերածվում են առցանց պորտֆոլիոյի, որը կարող է օգտագործվել համալսարան կամ աշխատանքի ընդունվելիս: Թումոյի ուսանողների աշխատանքները կարելի է տեսնել այստեղ` [https://tumo.org/hy/պորտֆոլիո/ www.tumo.org/hy/պորտֆոլիո/]<br />

Թումոյի առաջին կենտրոնը բացվել է 2011-ն Երևանում։ Կենտրոնի անվանումը ոգեշնչված է Թումանյանի այգուց, որը կրում է նշանավոր հայ հեղինակ Հովհաննես Թումանյանի անունը: Երևանի կենտրոնը նախագծվել է ճարտարապետ Բերնար Խուրիի կողմից՝ Թումոյի մակավարժական մոտեցումը հաղորդելով ճկունությամբ, թափանցիկությամբ ու տեխնոլոգիական ստեղծարարությամբ: Այժմ կենտրոն է հաճախում շուրջ 15000 ակտիվ ուսանող:

2015 թվականից Թումո Գյումրին գտնվում է ժամանակավոր տարածքում, որտեղ արդեն սովորում է 2000 ուսանող։ Կենտրոնը շուտով կտեղափոխվի Գյումրիի պատմական թատրոնի շենք, որը Թումոն վերականգնում է՝ ուսանողների թիվը հասցնելու 4000-ի։ Գյումրիում կենտրոն հիմնելու գաղափարը նախաձեռնել է «Շանթ» հեռուստաընկերությունը, որի անցկացրած հեռուստամարաթոնի արդյունքում հավաքվեցին կենտրոնը մեկնարկելու համար անհրաժեշտ միջոցների մի մասը: Թումո Գյումրին երկու կենտրոններից առաջինն է, որը իրական դարձավ Հայկական բարեգործական ընդհանուր միության հետ համագործակցության շնորհիվ։

Թումո Ստեփանակերտը Թումոյի և [[Հայկական բարեգործական ընդհանուր միություն|ՀԲԸՄ]]-ի համագործակցության երկրորդ կենտրոնն է: Այն գտնվում է քաղաքի պատմական շինության առաջին հարկում, որը նվիրաբերվել է Թումոյին Արցախի կառավարության կողմից և վերանորոգվել է Ղարաբաղ Տելեկոմի աջակցությամբ: Ներկայումս կենտրոն է այցելում ավելի քան 1000 ուսանող Ստեփանակերտից և շրջակա բնակավայրերից։ Նախատեսվածից շատ ուսանողների հետաքրքրվածության արդյունքում կենտրոնը շուտով ընդլայնվելու է և տեղակայվելու նույն շենքի նաև երկրորդ հարկում։

Բեյրութում բացված կենտրոնը երկրորդն էր Հայաստանից դուրս և առաջինն էր Միջին Արևելքում: Այն տեղակայված է Բեյրութի կենտրոնում` Beirut Digital District-ում: Ոչ պաշտոնական բացումը տեղի է ունեցել 2018 թվակակին, իսկ շուտով տեղի կունենա կենտրոնի պաշտոնական բացումը և Լիբանանի պատանիները հնարավորություն կստանան ավելի արդյունավետ կերպով շարունակել իրենց ուսումը Թումո Բեյրութի10 կրթական ոլորտներում:

«Թումո-տուփ» նախագծի մեկնարկը հայտարարվել է 2019 թվականին: Թումո-տուփերը լինելու են Թումոյի արբանյակային կենտրոններ, որոնք տրանսպորտի միջոցով կապվելու են Թումո մեծ կենտրոնների հետ: Այս համակարգը հնարավորություն է տալիս մինիմալ ֆինանսական միջոցներով ապահովել մարզերի պատանիներին Թումոյի կրթական փորձառությամբ: Թումո-տուփը հեշտ տեղաշարժվող, սակայն տեխնիկապես հագեցած մինի-Թումո է։ Այն կարող է տեղադրվել ցանկացած քաղաքում կամ գյուղում և ծառայել որպես Թումոյի ինքնուսուցողական տարածք տեղի պատանիների համար։ Անցնելով ինքնուսուցման ընթացքը իրենց տեղական Թումո-տուփում` ուսանողները մասնագիտացված դասընթացների փուլում ուղևորվում են մոտակա մեծ կենտրոն` Թումո հանգույց:

Առաջին Թումո-տուփը Ամունդի-ԱԿԲԱ ընկերության հետ համագործակցությամբ, ինչպես նաև HAYG Foundation հիմնադրամի նվիրատվությամբ մեկնարկում է Բերդ քաղաքում: Բերդի և մոտակա բնակավայրերի ուսանողները գործնական դասընթացները կանցնեն Թումո Դիլիջանում, որը կվերածվի կրթական հանգույցի: Թումո-տուփը հնարավորություն կտա տեխնոլոգիաների և դիզայնի ոլորտներում կրթությամբ ապահովել տարեկան շուրջ 250 պատանիների:

Երկրորդ Թումո-տուփը նախատեսվում է բացել Սյունիքի մարզի Կապան քաղաքում:

2019 թվականին մեկնարկած «ԵՄ Թումո ինժեներական և կիրառական գիտությունների համալիր» նախագիծը իրականացվում է Եվրոպական միության և [[Հայաստանում ֆրանսիական համալսարան|Հայաստանում ֆրանսիական համալսարանի]]ի հետ համագործակցությամբ և տեղակայված է լինելու Երևանի Թումո կենտրոնի հարևանությամբ: 25 հազար ք.մ. տարածք գրավող և 25 միլիոն եվրո արժեցող համալիրը լինելու է հետազոտությունների, կրթության և ստարտափների հանգույց: Նախագիծը կստեղծի բաց հարթակ և ակտիվ համայնք՝ համադրելով կրթությունն ու բիզնեսը, և միավորելով ուսանողների, երիտասարդ մասնագետների և տեղական ընկերությունների իրենց միջազգային գործընկերների հետ։ Համալիրում են տեղակայված լինելու [[Հայաստանում ֆրանսիական համալսարան|Հայաստանում ֆրանսիական համալսարանի]]ի մասնաճյուղը և [[:en:42_42 (school)|Դպրոց 42]]-ը` որը Ֆրանսիայում հիմնադրված հայտնի ծրագրավորման դպրոց է նախատեսված երիտասարդ մասնագետների համար: Համալիրի ճարտարապետական նախագիծը իրականացնելու է հոլանդական աշխարհահռչակ [[:en:MVRDV|MVRDV]] ընկերությունը: Վերջնական ճարտարապետական նախագիծը կներկայացվի 2020 թվականի գարնանը:<ref name=":1" />

2018 թվականի փետրվարի 19-ին [[Հնդկաստան]]ի Հայդերաբադ քաղաքում պաշտոնապես մեկնարկած ՏՏ համաշխարհային համաժողովում ([https://wcit2019.org/ WCIT]) Թումոյին հանձնվել է գլխավոր՝ համաժողովի նախագահ Իվոն Չյուի կողմից տրվող մրցանակը «Թվային դարի խորհուրդը իրագործելու» համար <ref name=":0" />։

Թումոյի գլխավոր տնօրեն Մարի Լու Փափազյանը մայիսի 15-ին Փարիզում արժանանացել է է Ֆրանսիայի Հանրապետության պատվավոր [[:fr:Ordre_des_Palmes_académiquesOrdre des Palmes académiques|Palmes Académiques]] ասպետի կոչմանն ու պարգևատրվել է շքանշանով: Շքանշանը Փափազյանին հանձնել է Փարիզի քաղաքապետ [[Անն Իդալգո|Անն Իդալգոն]]ն: Palmes Académiques ասպետի կոչումն ու շքանշանը տրվում է գիտության և կրթության ոլորտներում նշանակալի ավանդի համար:

Թումոյի և Եվրոպական միության համագործակցությամբ ստեղծված «Նետոյի առասպելը» ([https://talesofneto.eu Tales of Neto]) խաղը 2017 թվականին Գերմանիայում արժանացել է [https://www.e-c-c-e.de/en.html N.I.C.E] մրցանակին` որպես լավագույն նորարական նախագծի: Նետոյի առասպելը մոբայլ խաղ է, որի նպատակն է հակակոռուպցիոն կրթությունը: