«Նադար»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Նադար''' ({{lang-fr|Nadar}}, իրական անունը '''Գասպար Ֆելիքս Տուրնաշոն''' {{ԱԾ}}), [[Ֆրանսիացիներ|ֆրանսիացի]] [[լուսանկարիչ]], [[ծաղրանկարիչ]], [[վիպասան]], [[լրագրող]] և [[օդագնաց]]։

Նադարը ծնվել է 1820 թվականին [[Փարիզ|Փարիզում]]։ում։ 1853 թվականին սկսել է ստեղծել իր առաջին լուսանկարները, 1858 թվականին նկարել է աշխարհի առաջին լուսանկարը օդից, օդապարիկով բարձրանալով Փարիզի վրա: Նա նկարել է [[Շառլ Բոդլեր|Շառլ Բոդլերին]]ին, [[Գյուստավ Կուրբե|Գյուստավ Կուրբեին]]ին, [[Սառա Բեռնար|Սառա Բեռնարին]]ին, [[Էռնեստ Շեքլտոն|Էռնեստ Շեքլտոնին]]ին և այլ մարդկանց:

Հայտնի ֆրանսիացի դասական նկարիչ [[Դոմինիկ Էնգր|Էնգրի]] խնդրանքով Նադարը նկարահանել է այն մարդկանց դիմանկարները, որոնց լուսանկարները ցանկանում էր ունենալ նկարիչը։

Նրա դիմանկարների ոճը պարզ ու խիստ էր: Որպես կանոն, նա մարդկանց նկարում էր կանգնած, օգտագործելով միայն վերին լույսը և միատոն երանգները: Նա կենտրոնացած էր դեմքի, ժեստերի, կեցվածքի վրա, փորձելով բացահայտել մոդելի անհատական հատկությունները: Ավելի ուշ նա լուսանկարել է էլեկտրական լույսով:

Շարքի մոդելը եղել է 19-րդ դարի գեղարվեստական և ինտելեկտուալ մշակույթում լայն տարածում ստացած, հայտնի դերասան Բատիստ Դեբյուրոն՝ Շառլ Դեբյուրոյի որդին: Ենթադրվում է, որ Դեբյուրոյի ստեղծած կերպարը եղել է լիրիկական հերոս Ալբերտ Գիրաուի նախատիպը՝ ''Լուուսնային Պյերո'' բանաստեղծական շարքից<ref>Избранные стихотворения Жиро в переводах Эллиса и С. Рафаловича // Умственный аквариум: Из поэзии и прозы бельгийского символизма / сост. М. Яснов. — СПб.: Петербург — XXI век, 2003. — С. 186—193.</ref><ref>''Giraud A.'' [[s:fr:Pierrot lunaire|Pierrot lunaire: rondels bergamasques]], 1884.</ref><ref>''Васильева Е.'' Музыкальная форма и фотография: система языка и структура смысла / Вестник Санкт-Петербургского государственного университета. — СПб., 2015. — Серия 15, вып. 4. — С. 28—41.</ref>։ Պյերոյի կոնֆլիկտային և սահմանային կերպարը Նադարի կողմից պահպանվել է, նա ավելի շուտ ներկայացնում է բարդ և օտարացված հոգեբանական դիմանկար, քան կողմնորոշվում է [[Կոմեդիա դել'արտե|Կոմեդիա դել'արտեի]]ի ավանդական կերպարների վրա։ «''Պյերոյի էքսպեսիաներ»'' լուսանկարչական շարքը ցուցադրվել է 1855 թվականին Փարիզում կայացած համաշխարհային ցուցահանդեսին, որտեղ շարքն արժանացել է ոսկե մեդալի:

Նադարի լուսանկարները դարձել են ժամանակակից արվեստի ամենախոշոր ամերիկյան տեսաբան Ռոսալինդա Կրաուսի հետազոտության թիրախային թեմաներից մեկը, մասնավորապես՝ «Նադարի հետքերով» նրա ստեղծագործությունները<ref>Краусс Р. По следам Надара // Краусс Р. Фотографическое: опыт теории расхождений. М. «Ad Marginem», 2014, с. 13-26</ref>։ Կրաուսի աշխատանքներում Նադարի լուսանկարները ներկայացված են բարդ համատեքստով. Սվեդենբորգի մետաֆիզիկա, [[Վիկտոր Հյուգո|Հյուգոյի]] հետմահու դիմանկարներ, [[Իմանուիլ Կանտ|Կանտի]] գաղափարները, [[Օնորե դը Բալզակ|Բալզակի]] սնահավատությունը, Լաֆատերի ֆիզիոգնոմիկան<ref>Васильева Е. Характер и Маска…</ref>։ Ռոզալինդա Կրաուսի<ref>Рыков А. В. Проблемы скульптуры в теории искусства Розалинд Краусс // Искусство скульптуры в XX веке: проблемы, тенденции, мастера. Очерки. М.: Галарт, 2010. С. 430—439.</ref> հետազոտությունների շնորհիվ Նադարի լուսանկարները սկսել են ընկալվել որպես արվեստի և լուսանկարչության իռացիոնալ բնույթի ներկայացում<ref> Сосна Н. Фотография и образ: философский анализ концепций Р. Краусс, М.-Ж. Мондзэн и В. Флюссера. Автореферат диссертации на соискание учёной степени кандидата философских наук. М.: Институт философии РАН, 2005</ref>։

* Felix Nadar. My Life as a Photographer (1900) // October, vol. 5, Photography, Summer 1978, pp. 2-28&nbsp;2–28

* Krauss R. [http://heavysideindustries.com/wp-content/uploads/2012/06/rosalind_krauss-tracing_nadar.pdf Tracing Nadar] // October, Vol. 5, Photography. (Summer, 1978), pp. 29-47&nbsp;29–47