«Մասնակից:Haykshah/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 2.
'''Ձիթապտղի յուղ''' — բուսական յուղ, որը ստանում են եվրոպական ձիթապտուղների հատիկներից (ձիթապտուղներ, {{lang-la|Olea europaea}}):
 
Հալման ջերմաստիճանը +7 +10 °C՝ կախված յուղի ծագումից:
По жирнокислотному составу представляет собой смесь [[триглицерид]]ов [[Жирные кислоты|жирных кислот]] с очень высоким содержанием [[сложный эфир|эфиров]] [[Олеиновая кислота|олеиновой кислоты]]. Имеет цвет от буровато-желтого до зеленовато-желтого и привкус легкой горчинки.
 
Հունաստանի, Իտալիայի և Իսպանիայի ազգային ուտելիքներից է: [[Անտիկ դարաշրջան|Անտիկ դարաշրջանում]] այս յուղը միջերկրածովյան սննդակարգի անբաժանելի մաս էր հանդիսանումկազմում: Հնագույն ժամանակներից այն օգտագործվել է տաճարների և մզկիթների լուսավորման նպատակով, ինչպես նաև քրիստոնեական և հրեական ծեսերի անցկացման համար (տես. ձիթայուղ): Ռուսաստանում մինչև XIX դարի վերջը բարձր դասի ձիթապտղի յուղը անվանում էին պրովանսային, ցածր կարգը՝ փայտե:
Հալման ջերմաստիճանը +7 +10 °C՝ կախված յուղի ծագումից:
 
Հունաստանի, Իտալիայի և Իսպանիայի ազգային ուտելիքներից է: [[Անտիկ դարաշրջան|Անտիկ դարաշրջանում]] այս յուղը միջերկրածովյան սննդակարգի անբաժանելի մաս էր հանդիսանում: Հնագույն ժամանակներից այն օգտագործվել է տաճարների և մզկիթների լուսավորման նպատակով, ինչպես նաև քրիստոնեական և հրեական ծեսերի անցկացման համար (տես. ձիթայուղ): Ռուսաստանում մինչև XIX դարի վերջը բարձր դասի ձիթապտղի յուղը անվանում էին պրովանսային, ցածր կարգը՝ փայտե:
 
== Պատմություն ==
[[Պատկեր:Klazomenai.jpg|thumb|left|150px|Древняя маслобойня в [[Клазомены|Клазоменах]] ([[Иония]])]]
Վայրի բնության մեջ ձիթապտուղը աճում է Միջերկրական ծովի հյուսիս-արևելյան մասում, ներառյալ Փոքր Ասիան: Ծառի տնկման վայրն ու ժամանակը տարբեր երկրների գիտնականների միջև երկարատև վեճերի առարկաէառարկա է: Достоверно известно, что производство оливкового масла служило оплотом благосостояния [[Минойская цивилизация|минойской цивилизации]]<ref>F. R. Riley, «Olive Oil Production on Bronze Age Crete: Nutritional properties, Processing methods, and Storage life of Minoan olive oil», ''Oxford Journal of Archaeology'' 21:1:63-75 (2002).</ref>. Древнейшие найденные на [[Крит]]е сосуды для оливкового масла (прото-[[Амфора|амфоры]]) датированы серединой 4-го тыс. до н. э.
 
[[Древний Египет]] закупал оливковое масло на Крите и в [[Ханаан]]е. Это масло упоминается в архивных документах [[Эбла|Эблы]] (сер. 3-го тыс. до н. э.). Масло использовалось не только в пищу, но и для ухода за кожей (основа для [[Мыло|мыла]]) и при отправлении культов (топливо для [[Масляная лампа|масляных светильников]]). В 8-м веке до н. э. [[финикийцы]] из [[Карфаген]]а привезли оливу на берега [[Испания|Испании]], а [[древние греки]] — в [[Италия|Италию]] (см. [[Великая Греция]]). [[Латинский язык|Латинское]] название растения (''oleum'') производно от [[Древняя Греция|древнегреческого]] ἔλαιον<ref>Греческое слово, в свою очередь, могло быть позаимствовано у финикиян, на языке которых ''el’yon'' означает «наилучшее». Английское слово «oil», означающее любое жидкое масло, согласно [[словарь Вебстера|словарю Вебстера]], происходит от латинского «oleum», означающего оливковое масло</ref>.
Տող 24 ⟶ 22՝
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center"
|-
! СтранаԵրկիր !!width="150"| Производствоարտադրություն, тысհազ.тоннտոննա (2014<ref name="FAOStat">[http://www.fao.org/faostat/en/#data/QD/visualize FAOStat] на сайте [[ООН]]</ref>) !!width="150"| Производствоարտադրություն, % (2005<ref name="un_statistics">[http://r0.unctad.org/infocomm/anglais/olive/market.htm Статистика] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090531002943/http://r0.unctad.org/infocomm/anglais/olive/market.htm |date=2009-05-31 }} на сайте [[ООН]]</ref>) !!width="150"| Потребление, % (2005<ref name="un_statistics" />) !!width="150"| Среднее годовое потребление на человека, кг<ref>{{cite web|url=http://cesonoma.ucdavis.edu/HORTIC/california_and_world_trends.pdf|title=California and World Olive Oil Statistics (PDF)|publisher=cesonoma.ucdavis.edu|accessdate=|lang=en|deadlink=404|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060225032459/http://cesonoma.ucdavis.edu/HORTIC/california_and_world_trends.pdf|archivedate=2006-02-25}}</ref>
|-
| {{ESP}} || 1 738,6 || 36 || 20 || 13,62