Վիքիպեդիա

«Հյուսիսային պողոտա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
պողոտայի պարամետրերի ճշգրտում
բովանդակության ճշգրտում՝ ըստ պաշտոնական աղբյուրների
Տող 17.
 
 
'''Հյուսիսային պողոտա.'''
'''Հյուսիսային պողոտա''', փողոց [[Երևան]]ի կենտրոնում։ Պողոտան իրար է կապում [[Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն|օպերայի շենքը]] և [[Հանրապետության հրապարակ (Երևան)|Հանրապետության հրապարակ]]ը։ Երկարությունը ավելի քան 500 մ է։ Պողոտայի կազմի մեջ մտնում են բնակարաններ, ռեստորաններ, խանութներ և գրասենյակներ։ Մինչ պողոտայի շինարարությունը սկսելը, տվյալ տարածքի պատմական շենք, շինությունները քանդվել են:
'''Երևան քաղաքի երկու գլխավոր՝ Ազատության (նախկին՝ Թատերական) և Հանրապետության (նախկին՝ Լենինի) հրապարակներն անկյունագծով միմյանց կապող գլխավոր հետիոտն փողոց'''
 
Բովանդակություն
 
 1. Պատմություն
 
2. Շինարարություն
 
3. Պատկերասրահ
 
4. Ծանոթագրություններ
 
     
 
== Պատմություն ==
<br />
Հյուսիսային պողոտայի առաջին ճարտարապետը [[Ալեքսանդր Թամանյան]]ն է։ Հետագայում այն վերամշակվեց ճարտարապետ [[Ջիմ Թորոսյան]]ի կողմից<ref name="Հյուսիսային Պողոտա">{{cite book | url=http://naregatsi.org/pdf_uploads/yerevan-tamanyan.pdf | title=Հյուսիսային պողոտա /դիտարկումներ Ալ. Թամանյանի քաղաքաշինական ծրագրերի վերաբերյալ/ | author=Արա Պետրոսյան | year=2007-2010}}</ref>։
 
== Պատմություն ==
Երևանի Հյուսիսային պողոտայի կառուցման գաղափարին [[Ալեքսանդր Թամանյան]]<nowiki/>ն անդրադարձել էր դեռևս 1924 թվականին իր կողմից մշակված Երևանի առաջին Գլխավոր հատակագծում: Նախագծով Հյուսիսային պողոտան մայրաքաղաքի միջով անցնող հյուսիս-հարավ (Երևանի երկաթուղային կայարանից մինչև Կոմիտասի փողոց) 6.5կմ երկարությամբ  առանցքի բաղկացուցիչ մասն էր կազմելու: 
Հյուսիսային պողոտայի շինարարության պլանը նախագծել է ճարտարապետ [[Ալեքսանդր Թամանյան]]ը 1900-ական թվականներին։ Խորհրդային իշխանության հաստատումից հետո նախագիծը չեղարկվել է, և միայն 20-րդ դարի վերջին են նորից հիշել նրա մասին։ Ըստ առաջին գծագրերի՝ պողոտան պետք է անմիջականորեն հարեր [[Հանրապետության հրապարակ (Երևան)|Հանրապետության հրապարակին]], սակայն հետագայում կառուցված [[Հայաստանի ազգային պատկերասրահ]]ի շենքի պատճառով պողոտան, չհասնելով հրապարակին, հարում է [[Աբովյան փողոց (Երևան)|Աբովյան փողոցին]], որը հետո հասնում է մինչև Հանրապետության հրապարակ։
 
1920-30-ական թվականներին կառուցված մայրաքաղաքի առաջին քաղաքաշինական դոմինանտները`Ազգային օպերային թատրոնը՝ [[Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն]]<nowiki/>ը (Թատերական հրապարակով) և Կառավարական շենքը<nowiki/>[[Հանրապետության հրապարակ (Երևան)|՝Հանրապետության հրապարակ (Երևան)]] (Լենինի հրապարակով) ակնհայտ դարձրեցին վարչական և  մշակութային երկու կենտրոններն  իրար կապող ամենակարճ ճանապարհի իրականացման անհրաժեշտությունը:
Երևանի Հյուսիսային պողոտայի շինարարական աշխատանքներն սկսվել են 2001 թվականի աշնանը<ref name=autogenerated1>{{cite web|date=13 августа 2007|url=http://www.regnum.ru/news/869947.html|title=Северный проспект столицы Армении: Дома построили, а покупателей нет?|publisher=REGNUM|accessdate=2010-08-14|archiveurl=https://www.webcitation.org/66htI9HSf|archivedate=2012-04-06}}</ref>։ Ընդհանուր առմամբ կառուցապատված տարածքի մակերեսը կազմել է 320 հազար մ², շենքերի տակ կառուցվել է ավտոկայանատեղի 2 հազար մեքենայի համար։
 
Հաշվի առնելով մայրաքաղաքի բնակչության թվի աճը (1935թ. այն արդեն գերազանցում էր 150 000-ը), 1934 թվականին Ալ.Թամանյանը սկսում է մշակել «Մեծ Երևան» նախագիծը, սակայն հասցնում է ստեղծել միայն նոր Գլխավոր հատակագծի էսքիզային տարբերակը, ուստի, Հյուսիսային պողոտայի իրականացմամբ Երևանի համար այս երկու կարևոր կենտրոնների միջև տարածական կապ ստեղծելու թամանյանական գաղափարը չի իրագործվում ճարտարապետի կյանքի օրոք:
 
Հյուսիսային պողոտայի այս հատվածի (Ազատության և Հանրապետության հրապարակներն իրար կապող) կառուցապատման առաջին փորձը նախաձեռնվեց անցած դարի 60-ական թվականներին՝ փակ մրցույթով ([[Գրիգոր Աղաբաբյան]], [[Միքայել Մազմանյան]], [[Էդուարդ Սարապյան]])՝ https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?docid=8178<nowiki/>այն դարձավ քննարկումների առարկա և չբերեց ցանկալի արդյունքներ: Այնուամենայնիվ, չնայած հետագայում հայտարարված բազմաթիվ մրցույթների (1970-99թթ.), Երևանի կենտրոնի այս հատվածի (կիսախարխուլ շինություններով ու վաղեմի անկանոն կառուցապատմամբ) կանոնակարգման խնդիրը մնում էր ճարտարապետների հատուկ ուշադրության կենտրոնում:
 
=== Շինարարություն ===
2000 թվականի հունիսի 8-ին Երևանի գլխավոր ճարտարապետ Նարեկ Սարգսյանի կողմից քաղաքաշինական խորհրդի քննարկմանը ներկայացվեց իր ղեկավարությամբ մշակված Հյուսիսային պողոտայի կառուցապատման հայեցակարգային ծրագիրը, որը հավանության արժանացավ խորհրդի կողմից և հաստատվեց ՀՀ կառավարության 2000 թվականի նոյեմբերի 25-ի N774 որոշմամբ https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?docid=8178&fbclid=IwAR26Re_20b-UpNCkMOj1m-CG5K_RZ41_Q40D4EdtWhtDtfzaw9mrYiepHl0:
Ժամանակակից Հյուսիսային պողոտայի տեղում նախկինում եղել են մասնավոր տներ, որոնք գնել է կառավարությունը։ Մնացած ծախսերը, այսինքն՝ հենց շինարարությունը, կատարել են մասնավոր ներդրողները։ Ըստ քաղաքապետի խոսքերի՝ էլիտար պողոտայի շինարարության մեջ կատարված ներդրումների ընդհանուր ծավալը կազմել է 101 մլրդ դրամ ($310 մլն)։ Պողոտան կառուցել են «Նոր Այլենդ», «Բիզնես Կենտրոն», «Պրոգրես Արմենիա», «Լոկալ Դեվելոփերս», «Գառնի Գրուպ» ընկերությունները, Մոսկվայի ներդրումային շինարարական ընկերությունը, «Հաս Պրոֆիթը», «Համաձայնություն։ Հայաստան»<ref>[http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:qYes5l4Lyy0J:www.yerevan-city.com/2007/12/04/novyjj-jelitnyjj-prospekt-erevana.html+%D0%95%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D0%BD+%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9+%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B5%D0%BA%D1%82&cd=1&hl=ru&ct=clnk&gl=ru Новый элитный проспект Еревана назван Северным » Yerevan-City.Com — Всё про Ереван<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>։ Հյուսիսային պողոտայի շինարարությունն ուղեկցվել է մայրաքաղաքի կենտրոնական հատվածի բնակիչների բազմաթիվ բողոքի ցույցերով, որոնց բռնի կերպով հանել են իրենց տներից։ Նրանցից շատերը դժգոհ են եղել փոխհատուցման չափից, որը տրվել է նոր բնակարան գնելու համար։ Օրինակ՝ 55,7 մ² բնակտարածքի փոխարեն Հայաստանի կառավարությունն առաջարկել է $33 հազար, ինչը չի համապատասխանում ներկայիս գներին՝ 800 դոլար 1 քառ․ մետրի համար։ Բազմաթիվ փորձագետներ նշել են, որ նախագծի եկամտաբերությունը կազմում է ավելի քան 200 %<ref name=autogenerated1 />։
 
Այնուհետև, ՀՀ կառավարության 2001 թվականի հուլիսի 16-ի N645 որոշմամբ https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?docid=9816
 
[https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?docid=9816 հաստատվեցին Երևանի Հյուսիսային պողոտայի կառուցապատման ծրագրի իրականացման միջոցառումները:2002 թվականի մարտի 26-ին հաստատվեց Հյուսիսային պողոտայի կառուցապատման նախագիծը] https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?docid=8178[https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?docid=9816 (նախագծի հեղինակային խմբի ղեկավար, գլխավոր ճարտարապետ՝] [[Նարեկ Սարգսյան]], [https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?docid=9816 նախագծի գլխավոր ինժեներ՝][[Աշոտ Ալեքսանյան (ճարտարապետ)|Աշոտ Ալեքսանյան]] [https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?docid=9816 ):]
 
[https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?docid=9816 Հյուսիսային պողոտայի նախապատրաստական փուլի շինարարական աշխատանքները սկսվել են 2001 թվականին, իսկ պաշտոնական բացումը կայացել 2007 թվականի նոյեմբերի 16-ին:]
 
[https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?docid=9816 Հյուսիսային պողոտայի զբաղեցրած ընդհանուր տարածքը  կազմում է մոտ 9.8հա, երկարությունը՝ մոտ 450մ, լայնությունը` 27մ: Ընդ որում, շենքերի առաջին և երկրորդ հարկերը լուծված են բաց սյունաշարով, ինչի շնորհիվ պողոտայի լայնությունը մեծանում է մոտ 5մ-ով։ Հյուսիսային պողոտան ունի 4 հրապարակ՝ երկու ստորգետնյա հարկերով, շենքերի քանակը՝ 11 (բնակելի և հասարակական նշանակության, բիզնես կենտրոններ, հյուրանոցային համալիրներ), շենքերի միջին հարկայնությունը` 9 հարկ, պողոտան նախատեսված է հետիոտն շարժման համար: Շենքերի ճակատային լուծումներում կիրառվել են հիմնականում տեղական բնական քարեր:]
 
=== Բացում ===
Հյուսիսային պողոտան ամբողջովինպաշտոնապես բացվել է [[2007 թվական]]ի նոյեմբերի 16-ին։
 
== Պատկերասրահ ==
Տող 42 ⟶ 68՝
 
== Ծանոթագրություններ ==
1.Արա Պետրոսյան «Հյուսիսային պողոտա՝ դիտարկումներ Ալ. Թամանյանի   քաղաքաշինական ծրագրերի վերաբերյալ»
{{Ծանցանկ}}
 
2.Տ.Մարության /''վաստ. Ճարտարապետ, «Հիդրոնախագիծ» ինստիտուտի գլխ. ճարտարապետ/'' ''' '''«Կրկին Հյուսիսային պողոտայի մասին», կարծիքը դրվում է քննարկման''/Երեկոյան Երևան, 16.12.1987թ./''
 
3.Անահիտ Սեկոյան  «Հյուսիսային պողոտա» ''/Երևան, 1981թ./''
 
4.Ֆինանսներ և էկոնոմիկա Հայաստան, 2001թ. Հյուսիսային պողոտա
 
5.Ռուբեն Գևորգյանց ''/Հայաստանի Կինեմատոգրաֆիստների միության նախագահ, «Հայոց աշխարհ», 17.11.2007թ./''
 
6.Հյուսիսային պողոտայի մենտալ կերպարը Երևան քաղաքի ամբողջական կերպարի համատեքստում, 27/01/2012   «Երևան-3», Հոդվածներ  https://yhm.am/archives/901
 
7.Կոնստանտին Սեյլանով «Հյուսիսային պողոտան որպես միջավայր միանշանակ կայացել է»,https://www.aravot.am/2017/10/13/913403/
 
8.Արա Մարտիրոսյան «Ինչպես և երբ կառուցվեց Հյուսիսային պողոտան» ,http://http//yerevan.today/heghinak/40745/,
 
9.Карен Микаэлян «Правда и ложь о Северном проспекте» 17.10.2019թ. http://http//nv.am/pravda-i-lozh-o-severnom-prospekte//
 
 
 
 
 
<br />{{ՎՊԵ|Northern Avenue}}
 
[[Կատեգորիա:Երևանի փողոցներ]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Հյուսիսային_պողոտա» էջից