«Մահապատիժով Դիսնեյլենդ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 7.
== Բովանդակություն ==
[[Պատկեր:The Neuromancer.jpg|250px|մինի|Ուիլյամ Գիբսոն, 2008 թվականի լուսանկար]]
«Մահապատիժով Դիսնեյլենդ» անվանումը վերաբերում է Հարավարևելյան Ասիայում գտնվող Սինգապուր քաղաք-պետությանը, որում մաքրությունը պահպանվում է Գիբսոնի կողմից սարսափով նկարագրված խստությամբ<ref name=autogenerated1>{{cite book |first=Maarten |last=Delbeke |chapter=The Transformation of Cyberspace in William Gibson's ''Neuromancer'': From Highrise Grid to Hive |editor2-last=Versluys |editor1-first=Dirk |editor1-last=De Meyer |editor2-first=Kristiaan | title = The Urban Condition: space, community, and self in the contemporary metropolis | publisher = Uitgeverij 010 Publishers |location=Rotterdam | year = 1999 | isbn = 90-6450-355-9 |pages=408–410}}</ref>: Հոդվածը սկսվում է Դիսնեյլենդի մասին փոխաբերությամբ, ապա հեղինակը մեջբերում է ամերիկացի երգչուհի, կոմպոզիտոր Լորի Անդերսոնի այն դիտարկումը, թե «երբեք բնական չի նայվի այն, քանի դեռ մարդիկ մի քիչ կեղտ չեն ավելացրել»: Այս պնդումը վերաբերում էր [[Չանգի (օդանավակայան)|Չանգի օդանավակայանի]] անբասիր մաքրությանը: Օդանավակայանի նկարագրությանը զուգահեռ` հեղինակը նշում է, որ բնական միջավայրը նույնպես չափազանց ապամշակութային է, և բերում է գոլֆի բազմաթիվ դաշտերի օրինակը: Սինգապուրյան հասարակությունը թողնում է «անխիղճ պուրիտանական տպավորություն», բնակչությունը վերահսկվում է կառավարության կողմից, որն ավելի շատ մեգաընկերություն է հիշեցնում: Հասարակության մեջ արմատավորվել են [[կոնֆորմիզմ]]ը և վարքագիծը խախտելու վախը, զարգացած չեն հումորի զգացողությունն ու արվեստի ընդունակությունը:
Գիբսոնը դժվարությամբ է գտնում ժամանակակից ու [[վիկտորյական դարաշրջան]]ի Սինգապուրների կապը. վերջինից քիչ բան է մնացել: Փորձելով բացահայտել սինգապուրյան քողարկված սոցիալական մեխանիզմները` հեղինակը իզուր փնտրում է քաղաքային ոգու ներկայությունը: Առավոտյան զբոսանքների ժամանակ, որը պարտադրվել էր ժամային գոտիների տարբերությունը հաղթահարելու հետևանքով, նա բացահայտել է, որ քաղաք-պետության ֆիզիկական անցյալը գրեթե ամբողջությամբ ոչնչացված է<ref name=autogenerated2 /><ref name=autogenerated1 />: Գիբսոնը Սինգապուրի պատմության կարճ ակնարկ է ներկայացնում` սկսելով 1819 թվականին Սթեֆորդ Ռաֆլզի կողմից քաղաքի հիմնադրումից: Այնուհետև ներկայացնում է ճապոնական օկուպացիան և 1965 թվականին հանրապետության հռչակումը
Հեղինակը գալիս է այն եզրակացության, որ ժամանակակից Սինգապուրը միակուսակցական պետության և կապիտալիստական [[տեխնոկրատիա]]յի հաջողակ օրինակ է, որն ամենից առաջ նրա վարչապետ [[Լի Կուան Յու]]ի գործունեության արդյունք է. վերջինս այդ պաշտոնը զբաղեցրել է 30 տարի<ref name=autogenerated2 />: Նա մեջբերում է ''South China Morning Post'' թերթի այն հոդվածների վերնագրերը, որտեղ մանրամասն նկարագրվել է թերթի տնտեսագետ, աստիճանավոր խմբագրի նկատմամբ դատավարությունը, որ բացահայտել էր Սինգապուրի տնտեսական աճի մասին պետական գաղտնիքը<ref name=autogenerated2 />.:
Գիբսոնը ցավում է, որ Սինգապուրում բացակայում է իրական քաղաքային ոգին, որ նա բնութագրում է «ստեղծագործելու ունակություն»: Նա ներկայացնում է քաղաք-պետության ճարտարապետության հոգե-երկրաբանական ակնարկը, ինչպես նաև նշում է երիտասարդ, գրավիչ, նույնաոճ հագուստով միջին խավի ներկայացուցիչների անվերջ շարքը Սինգապուրի առևտրական կենտրոններում և այն համեմատում է նիստերի մեծ դահլիճի հետ, օրինակ, [[Ատլանտա]]յում: Հոդվածագիրը երաժշտական ու գրական խանութների տեսականին համարում է դիմազուրկ` մտածելով, թե արդյոք դրանում մեղավոր է Ոչ ցանկալի քարոզչության բաժանմունքը, որը [[Գրաքննություն|գրաքննության]] համար պատասխանատու պետական մի քանի կառույցներից մեկն է: [[Բոհեմ]]ական մթնոլորտի բացակայության, ապամշակութային միջավայրում Գիբսոնին չի հաջողվում գտնել [[այլախոհություն|այլախոհության]], [[անդերգրաունդ]]ի, արվարձանների մշակութային հետքեր: [[Հասարակաց տուն|Հասարակաց տների]] փոխարեն կառավարության կողմից թույլատրված «առողջության կենտրոններն» են (իրականում` մերսման սրահներ), իսկ ժամադրությունները պարտադիր կազմակերպում են ամուսնական կառավարական ընկերությունները: Նա նշում է. «Այստեղ շատ քիչ է այն ամենը, ինչը չի համարվում մտածված, բծախնդրորերն մշակված սոցիալական քաղաքականության արդյունք»:▼
[[Պատկեր:Raffles Place Skyscrapers.JPG|250px|մինի|Երկնաքերներ Ռաֆլզի հրապարակում` քաղաքի գործարար կենտրոնում: Գիբսոնը կարծում է, որ Սինգապուրին պակասում է բնական քաղաքի զգացողությունը:]]
▲Գիբսոնը ցավում է, որ Սինգապուրում բացակայում է իրական քաղաքային ոգին, որ նա բնութագրում է «ստեղծագործելու ունակություն»<ref name=autogenerated1 /><ref name=autogenerated2 />: Նա ներկայացնում է քաղաք-պետության ճարտարապետության հոգե-երկրաբանական ակնարկը, ինչպես նաև նշում է երիտասարդ, գրավիչ, նույնաոճ հագուստով միջին խավի ներկայացուցիչների անվերջ շարքը Սինգապուրի առևտրական կենտրոններում և այն համեմատում է նիստերի մեծ դահլիճի հետ, օրինակ, [[Ատլանտա]]յում: Հոդվածագիրը երաժշտական ու գրական խանութների տեսականին համարում է դիմազուրկ` մտածելով, թե արդյոք դրանում մեղավոր է Ոչ ցանկալի քարոզչության բաժանմունքը, որը [[Գրաքննություն|գրաքննության]] համար պատասխանատու պետական մի քանի կառույցներից մեկն է: [[Բոհեմ]]ական մթնոլորտի բացակայության, ապամշակութային միջավայրում Գիբսոնին չի հաջողվում գտնել [[այլախոհություն|այլախոհության]], [[անդերգրաունդ]]ի, արվարձանների մշակութային հետքեր<ref name=autogenerated2 /><ref name=autogenerated1 />: [[Հասարակաց տուն|Հասարակաց տների]] փոխարեն կառավարության կողմից թույլատրված «առողջության կենտրոններն» են (իրականում` մերսման սրահներ), իսկ ժամադրությունները պարտադիր կազմակերպում են ամուսնական կառավարական ընկերությունները: Նա նշում է. «Այստեղ շատ քիչ է այն ամենը, ինչը չի համարվում մտածված, բծախնդրորերն մշակված սոցիալական քաղաքականության արդյունք»<ref name=autogenerated2 />:
Որպես ստեղծագործական պակասի ապացույց հոդվածագիրը մատնանշում է նրա բնակիչների գնումները, ապրանքատեսականու միապաղաղությունը, նաև մեկ այլ ձգտում` լավ ուտելը (հեղինակի կարծիքով ուտելիքի տեսականին բավարար է. սպառողները ինչ-որ բան են ունենում տանը պատմելու)<ref name=autogenerated2 />: Ապա նա կրկին վերադառնում է Սինգապուրի չափավոր գորշությանը և բնակչության ինքնավերահսկողությանը, որ տեղի է ունենում օրենքի շրջանակներում: Լուսաբանելով Սինգապուրի տեխնոլոգիական ձեռքբերումները և նրա` տեղեկատվական տնտեսություն ունենալու ձգտումը` Գիբսոնը միաժամանակ կասկած է հայտնում, թե արդյոք սինգապուրցիներին կբավարարի ճկունությունը` հաշվի առնելով ինքնավերահսկող ու պահպանողական բնույթը, որպեսզի համապատասխանեն զանգվածային թվային մշակույթի` ապագայի պահանջներին «վայրի կիբերտարածքում առանց գրաքննության»<ref name=autogenerated2 />: «Հնարավոր է, Սինգապուրին սպասում է Շվեյցարիայի նման խնամքով մեկուսացած ճակատագիրը, որտեղ կիշխեն կարգ ու կանոնը և հարստությունը լավ գծագրված ապագայում»,— գրել է Գիբսոնը<ref name=autogenerated2 />:
[[Պատկեր:Kowloon Walled City.jpg|250px|մինի|ձախից|Կոուլունի արվարձան, որ գիբսոնը հակադրում է Սինգապուրին: Նկարված է 1989 թվականին ինքնաթիռից:]]
Հոդվածի վերջում Գիբսոնը համառոտ ներկայացնում է Սինգապուրի դատական համակարգում կիրառված երկու մահապատիժներից երկուսը: Նա մեջբերում է «The Straits Times» հրատարակչության գրառումը Մեթ Ռեպին Մամատի գործով` մի մալայացու, որ մահապատժի էր դատապարտվել ապօրինի ճանապարհով մեկ կիլոգրամ [[կանեփ]] ներմուծելու փորձի համար: Այնուհետև հոդվածը շարունակվում է Յոհան վան Դամի գործի մասին տեղեկատվությամբ, ում մոտ հայտնաբերվել էր զգալի քանակությամբ [[հերոին]]: Գիբսոնը կասկած է հայտնում պատժի գերագույն չափի կիրառման վերաբերյալ և սինգապուրցիներին նկարագրում որպես [[Զրոյական հանդուրժողականություն|զրոյական հանդուրժողականության]] կրողներ: Վան Դամի գործով դատավճռի հրապարակումից հետո Գիբսոնը որոշում է լքել երկիրը: «Ռեկորդային ժամանակում» նա դուրս է գրվում հյուրանոցից և տաքսիով ուղևորվում օդանավակայան: Ճանապարհին նա ուշադրություն է դարձնում, որ ոստիկաններ ընդհանրապես չկան, սակայն [[Չանգի (օդանավակայան)|Չանգի օդանավակայանում]] նրանց թիվը առավել քան մեծ էր: Այստեղ Գիբսոնը նկարում է ճմռթված թղթի դեն նետված մի կտոր, որով հարուցում է նրանց զայրույթը: Հասնելով [[Հոնկոնգ]]` նա աչքի ծայրով հասցնում է տեսնել Կոուլուն քաղաքի` քանդման ենթական արվարձանները Կայտակի քաոսային օդանավակայանի թռիչքուղիների վերջում և մտածում է հետևում թողած ախտազերծված, կանոնավոր քաղաքի հետ ունեցած հակասականության մասին: Հոդվածն ավարտվում է հետևյալ կերպ. «Լքելով Սինգապուրի օդային տարածքը` ես թուլացրի փողկապս»<ref name=autogenerated2 />:
== Ծանոթագրություններ ==
| |||