«Տորիչելլիի փորձ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:Evangelista Torricelli. Line engraving by P. Anichinius. Wellcome V0005861.jpg|մինի|Էվանջելիստա Տորիչելի|alt=]]
'''Տորիչելլիի փորձ''', մթնոլորտային ճնշման նպատակով XVII17-րդ դարում իտալացի ֆիզիկոս և մաթեմատիկոս [[Տորիչելլի Էվանջելիստա|Էվանջելիստա Տորիչելլիի]] կողմից իրականացած փորձ: Փորձի հիմքում պատմության մեջ առաջին անգամ ստեղծված պարզագույն սնդիկային ճնշաչափն էր:
 
Փորձը մեծ հայտնիություն է ձեռք բերել կողմնակի երևույթի՝ [[Վակուում|վակուումի]] առաջացման շնորհիվ: Վերջինս ստացել է «'''տորիչելյան դատարկություն'''» անվանումը:
Տող 11.
[[Մթնոլորտային ճնշում|Մթնոլորտային ճնշումը]] տարայի սնդիկի վրա վերևից ներքև գործադրում է ճնշում, իսկ [[Պասկալի օրենք|Պասկալի օրենքի]] համաձայն [[Ապակի|ապակե]] խողովակի սնդիկի վրա գործադրում է ճնշում՝ ներքևից վերև: Հեղուկն ունի զանգված և այդ պատճառով [[Ծանրության ուժ|ծանրության ուժի]] կողմից ձգվում է դեպի ներքև: Երկու ուժերը հավասարակշռվում են այնպես, որ անոթում մնա այնքան [[հեղուկ]],որպեսզի վերջինիս առաջացրած ճնշումը հավասարվի արտաքին մթնոլորտային ճնշմանը: Յուրաքանչյուր հեղուկի համար իր {{math|ρ}} խտությունից կախված սյան բարձրությունը կլինի`
 
<math>h=P/g\rho</math>,
 
որտեղ {{math|''P''}} -ն [[Մթնոլորտային ճնշում|մթնոլորտային ճնշումն]] է, իսկ {{math|''g''}} -ն՝ [[Ազատ անկման արագացում|ազատ անկման արագացումը]]: Այս բանաձևից հետևում է, որ ջրի սյան բարձրությունը հավասար է մոտ 10 մ: