«Ռետինոլ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիտամին A-ի անբավարարության պատճառ կարող են հանդիսանալ սննդակարգը, լյարդի հիվանդությունները, ճարպերի նյութափոխանակության խանգարումները։ Անբավարարությունը հանգեցնում է [[Իմունային համակարգ|իմուն համակարգի]] թուլացման, աչքերի և տեսողության խնդիրների, [[Արյունաստեղծում|հեմոպոեզի]] խանգարումների, [[Ցան|ցանի]] առաջացման<ref name=":2">{{Cite web|url=https://www.msdmanuals.com/professional/nutritional-disorders/vitamin-deficiency,-dependency,-and-toxicity/vitamin-a|title=Vitamin A - Nutritional Disorders|website=MSD Manual Professional Edition|language=en|accessdate=2019-05-12}}</ref>։ Վիտամինի անբավարարությունը նաև բարձրացնում է երեխաների մահացության աստիճանը՝ ծնունդից շատ կարճ ժամանակ անց<ref>{{Cite journal|last=Saeed|first=Akhtar|last2=Anwaar|first2=Ahmed|date=Dec 2013|title=Prevalence of Vitamin A Deficiency in South Asia: Causes, Outcomes, and Possible Remedies|journal=J Health Popul Nutr|volume=31|issue=4|pages=413–423|pmc=3905635|pmid=24592582}}</ref>։ [[Հավկուրություն|Հավկուրությունը]] վիտամին A-ի անբավարարության առաջին նշաններից է։ Վիտամին A-ի հիպովիտամինոզի արդյունքում [[Եղջերաթաղանթ|եղջերաթաղանթը]] չափազանց չորանում է, վնասվում են եղջերաթաղանթը և [[Աչքի ցանցաթաղանթ|ցանցաթաղանթը]]։

 

 

=== Էթիոլոգիա ===

Վիտամին A-ի հիպովիտամինոզի սկզբնական պատճառը հիմնականում սննդակարգի երկարատև դեպրիվացիան է։ Կարելի է ասել, հարավային և արևելյան Ասիայում վիտամին A-ի անբավարարությունը էնդեմիկ է։ Սրա պատճառն այն է, որ այս տարածաշրջաններում հիմնական սննդամթերք համարվում է բրինձը, իսկ բրինձի մեջ β-կարոտիները բացակայում են։ Զարգացող երկրներում երեխաների կուրության պատճառ է հանդիսանում հիպովիտամինոզի արդյունքում առաջացած [[Քսերօֆթալմիա|քսերօֆթալմիան]]։

 

 

Վիտամինի փոխանակության և կուտակման խնդիրները հնարավոր են [[Ցելիակիա|ցելիակիայի]], [[Ցիստիկ ֆիբրոզ|ցիստիկ ֆիբրոզի]], [[Ենթաստամոքսային գեղձի էկզոկրին անբավարարություն|ենթաստամոքսային գեղձի անբավարարության]], քրոնիկ [[Լուծ|լուծի]], [[Լյարդի ցիռոզ|լյարդի ցիռոզի]], [[Խոլեդոխոլիթիազ|լեղածորանի օբստրուկցիայի]], [[Տասներկումատնյա աղիքի շունտավորում|տասներկումատնյա աղիքային շունտավորման]], [[Լամբլիոզ|լամբլիոզի]] ժամանակ<ref name=":2" />։

[[Քսերօֆթալմիա|Քսերօֆթալմիայի]] պատճառը եղջերաթաղանթի կերատինիզացիան է։ Հիվանդության ժամանակ եղջերաթաղանթը և ցանցաթաղանթը բարակում ու կոշտանում են ([[քսերոզ]])։ Բուլբար եղջերաթաղանթի վրա զարգանում են բծեր (Բիտոտի բծեր), որոնք հանդիսանում են [[Էպիթելային հյուսվածք|էպիթելային բջիջների]] մնացորդներ։ Հիվանդության երկարատև ընթացքը հանգեցնում է եղջերաթաղանթի էրոզիայի (քայքայման), որի արդյունքում առաջանում է [[կերատոմալացիա]]։

 

 

=== Ախտորոշում ===

Ախտորոշման հիմնական եղանակը [[Արյան պլազմա|պլազմայի]] հետազոտություններն են և վիտամինի անբավարարության հետևանքով առաջացած հիվանդությունների ախտորոշումները։

 

 

===Գիշերային տեսողություն===

 

==Քիմիա ==

D.|last2=Golczak|first2=Marcin|last3=Palczewski|first3=Krzysztof|date=2014-01-08|title=Chemistry of the Retinoid (Visual) Cycle|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3858459/|journal=Chemical Reviews|volume=114|issue=1|pages=194–232|doi=10.1021/cr400107q|issn=0009-2665|pmc=PMCPMC3858459|pmid=23905688}}</ref>։ Ցիս իզոմերները այդքան էլ կայուն չեն և հեշտությամբ կարող են փոխակերպվել ամբողջությամբ տրանս ձևի։ Այնուամենայնիվ որոշ ցիս իզոմերներ հայտնաբերված են օրգանիզմում և իրականացնում են էսենցիալ ֆունկցիաներ։ Օրինակ՝ 11-ցիս-ռետինալը հանդիսանում է ռոդօպսինի և յոդօպսինի պրոսթետիկ խումբը։ Ռոդօպսինը և յոդօպսինը կազմված են 11-ցիս-ռետինալից և [[Օպսին|օպսինից]], որոնք իրար հետ կապված են օպսին սպիատուցի լիզին ամինաթթվի միջոցով։ Այս միացությունները հանդիսանում են տեսողական պիգմենտներ և մասնակցում են տեսողական ցիկլին։ Սրանով պայմանավորված վիտամին A-ի անբավարարությունը բերում է տեսողության վատացման<ref>{{Cite journal|last=Zhou|first=X Edward|last2=Melcher|first2=Karsten|last3=Xu|first3=H Eric|date=2012-03|title=Structure and activation of rhodopsin|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3677203/|journal=Acta Pharmacologica Sinica|volume=33|issue=3|pages=291–299|doi=10.1038/aps.2011.171|issn=1671-4083|pmc=PMCPMC3677203|pmid=22266727}}</ref>։

 

 

 

==Բիոսինթեզ==