|
| purpose =
}}
'''Իսպանիայի Թագավորության Սահմանադրություն''' ({{lang-es|Constitución Española}}), [[Իսպանիա|Իսպանիայի]] [[Ժողովրդավարություն|ժողովրդավարական]] [[Իրավական համակարգ|իրավական համակարգի]] հիմքն է՝ երկրի հիմնական օրենքը, որին պետք է համապատասխանեն մյուս բոլոր [[Իրավական նորմ|օրենքներն ու իրավական ակտերը]]։ Այննդունվել ընդունվել է [[Հանրաքվե|սահմանադրական հանրաքվեի]] արդյունքում և խորհրդանշում էխորհրդա [[Իսպանացիներ|իսպանացի ժողովրդի]] անցումը [[Դեմոկրատիա|դեմոկրատիային]]։ Ներկայումս կիրառվող սահմանադրությունն ընդունվել է [[1978|1978 թվականին]] և համարվում է իսպանական երկու լիակատարիակատար ժողովրդավարական ՍահմանադրություններիցՍահմանադրություն: մեկըՍահմանադրությունը (առաջինըերկիրը եղելենթարկում է 1931մի թվականիարք սահմանադրությունը)<ref>{{citeքաղաքական, web|url=http://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Hist_Normas/Norm/const_espa_texto_ingles_0.pdf|title=Spanishսոցիալական Constitutionև ofպատմական 1978|publisher=[http://www.congreso.esփոփոխությունների, Сайтորի Конгрессаարդյունքում депутатов]|trans-title=Испанская Конституция 1978[[Իսպանիայի годаԹագավորություն|accessdate=2017-11-06|quote=ConstitutionԻսպանիայի passedԹագավորությունը]] byվերածվում theէ Cortesրանկիստական Generales։ inեմոկրատական plenaryՍահմանադրության meetingsընդունումից ofհետո theանգամ CongressԻսպանիան ofչի Deputiesհրաժարվում andրանկիստական the Senate held on October 31վարչակարգից, 1978.փոխարենը՝ Ratifiedքայլ byառ referendum of the Spanish People on December 7քայլ, 1978.աստիճանաբար Sanctionedվերափոխում byէ hisօրինական majestyդաշտի theհակադեմոկրատական Kingկետերը։ before
the Cortes Generales on December 27, 1978|lang=en}}</ref>: [[Խուան Կառլոս I Բուրբոն|Խուան Կառլոս I Բուրբոնը]] Սահմանադրությունը հրապարակել է 1978 թվականի հոկտեմբերի 31-ին «''Boletín Oficial del Estado''»-ում (թարգմանաբար՝ ''«Իսպանիայի պաշտոնական կառավարական թերթ»''): Սահմանադրությունը երկիրը ենթարկում է մի շարք քաղաքական, սոցիալական և պատմական փոփոխությունների, որի արդյունքում [[Իսպանիայի Թագավորություն|Իսպանիայի Թագավորությունը]] վերածվում է ֆրանկիստական վարչակարգի [[Ժողովրդավարություն|ժողովրդավարական]] կառավարմամբ իրավական պետության։
Իսպանիայի անցումը ժողովրդավարության բարդ գործընթաց է։ Դեմոկրատական Սահմանադրության ընդունումից հետո անգամ Իսպանիան չի հրաժարվում ֆրանկիստական վարչակարգից, փոխարենը՝ քայլ առ քայլ, աստիճանաբար վերափոխում է օրինական դաշտի հակադեմոկրատական կետերը։
[[Սահմանադրություն|Սահմանադրությունը]] արժեքաբանական-գաղափարական փաստաթուղթ է, որը սահմանում է [[Հասարակություն|հասարակության կազմակերպման]] ամենահիմնական սկզբունքները, որոնց գործնական կիրառմանը և ամրապնդմանը պետք է ձգտի պետությունը։ Իսպանիայի Սահմանադրության առաջին հոդվածը սահմանում է իսպանական պետությունը։ 1․1 և 1․2 հոդվածները բովանդակված են հետևյալ կերպ<ref>{{Cite web|url=http://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Hist_Normas/Norm/const_espa_texto_ingles_0.pdf|title=Constitution - Fundamental Rights and Duties|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>․
{{քաղվածք|Իսպանիան ստեղծված է որպես սոցիալական և ժողովրդավարական պետություն, որը ենթակա է օրենքի գերակայությանը։ Վերջինս պաշտպանում է իր իրավական համակարգի բարձրագույն արժեքները՝ ազատությունը, արդարադատությունը, հավասարությունն ու քաղաքական բազմակարծությունը։|Իսպանիայի Թագավորության «Սահմանադրություն» մայր օրենք, հոդված 1.1}}
Թագավորական Իսպանիայի Սահմանադրությունը կազմված է տասը բաժիններից,Սահմանադրութ ինչպես նաև լրացուցիչ ներածական, եզրափակիչ և միջանկյալ դրույթներից։ Առաջին բաժինը սահմանում է [[Մարդու իրավունքներ|մարդու և անհատի հիմնարար իրավունքներն ու պարտականությունները]], երկրորդ բաժինը՝ [[Միապետություն|թագավորական իշխանության]] կարգավորումն ու [[Միապետ|միապետի]] սահմանադրաիրավական կարգավիճակը, երրորդ բաժինը՝ օրենսդիր մարմնի և կորտեսի գործունեությունը։ Հինգերորդ բաժինը ձևակերպում է [[Իսպանիայի կառավարություն|Իսպանիայի կառավարության]] սահմանումն ու պետական կառավարման առանձնահատկությունները, վեցերորդ բաժինը՝ դատական իշխանության անձեռնմխելիությունը։ Սահմանադրության յոթերորդ բաժինը ձևավորում է ֆինանսատնտեսականինանսատնտեսական համակարգը և հիմնական գաղափարն այն է, որ երկրի բոլոր հարստությունները ենթակա են ընդհանուր շահի և հասարակական նախաձեռնությանն ու սեփականության պաշտպանությանը։ Ութերորդ բաժինը ներկայացնում է պետության տարածքային սահմաններն ու տեղական ինքնակառավարումը, իններորգ գլուխը՝ սահմանադրական դատարանի գործունեությանն ու օրենքների սահմանադրականությանը։ Վերջին գլխում ամփոփված է Սահմանադրության ընդունումը, փոփոխումն ու հանրաքվեի անցկացումը, իսկ վերջում՝ եզրափակիչ և անցումային դրույթներ։
== Պատմական ակնարկ ==
[[Իսպանիայի պատմություն|Իսպանիայի սահմանադրական պատմությունը]] սկսվել է 1812 թվականին՝ համաիսպանական առաջին սահմանադրության ընդունմամբ։ Դիկտատոր [[Ֆրանցիսկո Ֆրանկո|Ֆրանցիսկո Ֆրանկոյի]] մահից հետո՝ 1975 թվականին, երկրում ստեղծվում են «սահմանադրական դատարաններ» (Իսպանիայի խորհրդարանը՝ որպես սահմանադիր ժողով)՝ երկրում [[սահմանադրականություն]] հաստատելու նպատակով։ Սահմանադրության նախագծի քննարկման և մշակման համար Իսպանիայի կորտեսից ընտրվում է յոթ պատգամավոր, որոնք էլ ձևավորում են սահմանադրական խորհուրդ։ Կարճ ժամանակահատվածում ԶԼՄ-ների տարածած նյութերի շնորհիվ խորհրդի անդամները հայտնի են դառնում որպես Իսպանիայի «Սահմանադրության հայրեր»։ Խորհրդի անդամների կուսակցական պատկանելիությունը եղել է բոլորովինպատկանելիությրովին տարբեր, ինչպես և քաղաքական դիրքորոշումը։դիրդե յոն, Միկել Ռոկա Խունյենտը ([[Կատալոնիայի դեմոկրատական կոնվերգենցիա|Կատալոնիայի]]Մանուել Ֆրագա Իրիբարնեն («Հայտնի դաշինք» կուսակցություն), Գրեգորիո Պեսես Բարբան (Իսպանիայի սոցիալ-աշխատավորական կուսակցություն)
Խորհրդի անդամներն էին Գաբրիել Սիսներոսը (Ժողովրդավարական կենտրոնի միություն), Խոսե Պեդրո Պերես Յորկան, Միգել Էռերո Ռոդրիգես դե Մինյոն, Միկել Ռոկա Խունյենտը ([[Կատալոնիայի դեմոկրատական կոնվերգենցիա]]), Մանուել Ֆրագա Իրիբարնեն («Հայտնի դաշինք» կուսակցություն), Գրեգորիո Պեսես Բարբան (Իսպանիայի սոցիալ-աշխատավորական կուսակցություն) և Խորդի Սոլե Տուրան։
Ի
Իսպանիայի Սահմանադրությունը Կորտեսի կողմից հաստատվել է 1978 թվականի հոկտեմբերի 31-ին<ref>{{Cite web|url=http://www.wipo.int/wipolex/ru/details.jsp?id=6321|title=Испания: Конституция Испании 1978 года (с изменениями от 28 августа 1992 г.)|website=www.wipo.int|language=ru|accessdate=2018-09-03}}</ref> և ամրագրվել դեկտեմբերի 6-ի ժողովրդական հանրաքվեով<ref>{{Cite news|url=https://www.britannica.com/topic/Constitution-of-1978|title=Constitution of 1978 {{!}} Spanish history|newspaper=Encyclopedia Britannica|language=en|access-date=2018-09-03}}</ref>։ Հանրաքվեի ժամանակ ընտրողների 91.81%-ը կողմ է քվեարկել նոր Սահմանադրությանը: Վերջիվերջո, դեկտեմբերի 27-ին խորհրդարանի ներկայացուցչության ներկայությամբ արքա Խուան Կառլոսն ընդունում է Թագավորության Սահմանադրությունը։ Այն վերջնական իրավական ուժի մեջ է մտնում դեկտեմբերի 29-ին և նույն օրը հրապարակվում պաշտոնական տեղեկագրում։ Այպիսով՝ դեկտեմբերի 6-ն Իսպանիայում նշվում է որպես Սահմանադրության տոն։
== Ծանոթագրություններ ==
| 