|
'''Բուլղարներ''' ({{lang-bg|}} българи), բուլղարների եւև բալկանյան ժողովուրդների [[Սմոլենսկ]]ի, [[Ստրոմյան]]ի, [[Տիմոչանի]]ի եւև [[Բալկաններ]]ի տեղական բնակչության մնացորդների, հատկապես տրոքցիների միավորման արդյունքում առաջացած միջնադարյան ժողովուրդ: Նրա անունը և ազգանունը ստացել է բուլղարներից: Բուլղարիայի հիմնական բնակչությունը: Նրանք նաև ապրում են [[Ուկրաինա]]յում, [[Օդեսա]]յում, [[Մոլդովա]]յում, [[Սերբիա]]յի, [[Ռումինիա]]յի, [[Հունաստան]]ի, [[Թուրքիա]]յի, [[Մակեդոնիա]]յի սահմանամերձ շրջաններում, ինչպես նաև [[ԱՄՆ]]-ում, [[Կանադա]]յում, [[Ավստրալիա]]յում և [[Հարավային Ամերիկա]]յում:
[[Բուլղարիա]]յի բնակչությունը շուրջ 7.2 միլիոն մարդ է (2012 թվականի տվյալներով): Մոտ 6 միլիոնը հանդիսանում են էթնիկ բուլղարները: Երկրից դուրս ամենախոշոր խումբը եղել է [[ԽՍՀՄ]]-ում (324 հազար մարդ, մարդահամար `1959), ապրում են Մոլդովայում և Ուկրաինայի հարավում:
Լեզուն [[բուլղարերեն]]ն է:
Հավատացյալների մեծամասնությունը ուղղափառ է, կան նաև [[կաթոլիկ]]ներ և [[բողոքական]]ներ, [[պոմաքս]]ներ, [[իսլամ|մուսուլմաններ]]: Հաշվի է առնվում, որ Բուլղարիայի առաջին բուլղարական թագավորության անունից անցած ժողովրդի անունը, ստեղծվել է բուլղարացիների ժողովրդի կողմից<ref>Документальный фильм «История государства Российского», сочинения Н. М. Карамзина, 13 серия, "Волжская Болгария, пр-во [[ТВ Центр|ОАО "Телекомпания «ТВ Центр»]]</ref><ref name="название">Lebedynsky, Iaroslav. Les Nomades : Les peuples nomades de la steppe des origines aux invasions mongoles. Paris: Errance, 2003: p.178.</ref>:
== Բնակության թվաքանակը եւև բնակավայրերը ==
Բուլղարները ապրում են Բուլղարիայում, ԱՄՆ-ում, Եվրամիության երկրներում, Ուկրաինայում, Մոլդովայում, [[Իսպանիա]]յում, Ռուսաստանում, Սերբիայում, [[Ղազախստան]]ում, [[Հունգարիա]]յում և այլ երկրներում: Բնակիչների ընդհանուր թիվը՝ 12 միլիոն:
== Էթնոգենեզ ==
Տես նաեւնաև հոդվածը.[[Բուլղարիայի մարդաբանական եւ գենետիկական ուսումնասիրությունները|Բուլղարիայի մարդաբանական և գենետիկական ուսումնասիրությունները]] Ժամանակակից բուլղարացիները առաջացել են երեք գոյություն ունեցող էթնիկ խմբերի խառնուրդի արդյունքում. Բուլղարները, ներկայումս Բուլղարիայի հողերում ապրող սլավոնական ցեղերը, որտեղ եկան [[բուլղարներ]]ը եւև թրակացիները, ովքեր ապրում էին ներկայիս բուլղարական պետության հողերում: 1917 թ. Հոկտեմբերին Ռուսաստանի կայսրության տարածքում գրեթե 300 հազար գաղթականներ բուլղարացիներ էին (հիմնականում 19-րդ դարի առաջին կեսին, երբ Բուլղարիայի հողերը Օսմանյան կայսրության տակ էին գտնվում Ռուսաստան տեղափոխվածների սերունդները) մինչեւմինչև 15 հազար սեզոնային գյուղատնտեսական աշխատողներ `« բեռնատար ֆերմերներ »եւև ավելի քան 1,5 հազար ռազմագերիներ եւև ներկալվածներ:Բուլղարացի գենետիկոսները, ովքեր ուսումնասիրել են միտոքոնդրիալ հեպոգլոբուսները, Բուլղարիայում բնակվող նեոպոլիսներից 13-ը, որոնք ապրում էին 8-10-րդ դարերում, բացահայտեցին հին եւև ժամանակակից բուլղարացիների գենետիկական նմանությունները:Ժամանակակից եվրոպական եւև արեւմտյանարևմտյան եվրասիական բնակչություններում հայտնաբերվել են միտքոնդոնդրիալ հեպոգլոբուսներ, որոնք նման են հին բուլղարներին<ref>[http://digitalcommons.wayne.edu/humbiol_preprints/69 ''Nesheva D. V.'', ''Karachanak-Yankova S.'', ''Lari M.'', ''Yordanov Y.'', Galabov A., Caramelli David and Toncheva Draga. «Mitochondrial DNA Suggests a Western Eurasian origin for Ancient (Proto-) Bulgarians» (2015). Human Biology Open Access Pre-Prints. Paper 69.]</ref>:
== Լեզու ==
Բուլղարերենը պատկանում է հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի սլավոնական խմբի հարավային ենթախմբին:Բուլղարերեն լեզվով բանախոսների ընդհանուր թիվը աշխարհում ավելի քան 12 միլիոն է:
Նամակում օգտագործվում է բուլղարերեն այբուբենը `կիրիլյան այբուբենի հիման վրա:
Ի տարբերություն շատ սլավոնական լեզուների, բուլղարերեն լեզվով գործը գրեթե անհետացավ, սակայն որոշակի, անորոշ եւև այսպես կոչված «զրո» հոդվածը օգտագործվում է:
== Ծանոթագրություններ ==
|
