=== Իրանը Եվրոպական տերությունների հակամարտությունների թատերաբեմ ===
XVIII դարի վերջից ԻրանԻրանը ներգրավվեց եվրոպական երկրների քաղաքական ոլորտըոլորտ և դարձավ նրանց գաղութային էքսպանսիայի առարկա։ Անիրավահավասար պայմանագրեր կնքվեցին [[Մեծ Բրիտանիա]]յի, [[Ֆրանսիա]]յի, [[Ռուսաստան]]ի և այլ երկրների հետ։ XIX դարի սկզբին ռուս-պարսկական պատերազմների հետևանքով Իրանի Անդրկովկասյան տիրույթները, այդ թվում՝ [[Արևելյան Հայաստան]]ը, միացվեցին [[Ռուսաստան]]ին։ Եվրոպական երկրների ագրեսիվ քաղաքականության և Իրանի տնտեսական և քաղաքական թուլության հետևանքով Իրանը վերածվեց այդ երկրների սպառման շուկայի։ Երկրի ծանր վիճակը առաջացրեց տարերային շարժումներ, որոնք հանգեցրին Բաբիների ապստամբությանը։ XIX դարի 2-րդ կեսին մեծ վեզիր Միրզա Թաղի-խան Ամիր Նիզամիի բարեփոխումների հետևանքով որոշ դրական տեղաշարժեր կատարվեցին երկրի տնտեսության և մշակույթի մեջ։ 1856-[[1857]] թվականներին Հերաթի համար մղված անգլո-իրանական պատերազմը անհաջողությամբ ավարտվեց Իրանի համար։ ԻրանըԻրանն աստիճանաբար դարձավ եվրոպական երկրների կիսագաղութ։ [[Մեծ Բրիտանիա]]ն և ցարական [[Ռուսաստան]]ը ստացան հեռագրական, ճանապարհային և այլ կոնցեսիաներ։
