Վիքիպեդիա

«Մասնակից:Dunichka/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
'''Մարտին Լյութեր''', ({{IPAc-en|ˈ|l|uː|θ|ər}};<ref>[http://dictionary.reference.com/browse/martin%20luther "Luther"]. ''[[Random House Webster's Unabridged Dictionary]]''.</ref> գերմ.(Մարտին Լյութեր) (10 Նոյեմբեր 1483<ref>Luther himself, however, believed that he had been born in 1484. {{cite book|last1=Hendrix|first1=Scott H.|title=Martin Luther: Visionary Reformer|date=2015|publisher=[[Yale University Press]]|page=17|url=https://books.google.com/books?id=NHKhCgAAQBAJ&pg=PA17|accessdate=12 November 2017|isbn=978-0-300-16669-9}}</ref>&nbsp;–18 Փետրվար1546), գերմանացի [[Աստվածաբանություն|աստվածաբան]], հոգևորական, վանական<ref>Luther consistently referred to himself as a former monk. For example: "Thus formerly, when I was a monk, I used to hope that I would be able to pacify my conscience with the fastings, the praying, and the vigils with which I used to afflict my body in a way to excite pity. But the more I sweat, the less quiet and peace I felt; for the true light had been removed from my eyes." Martin Luther, Lectures on Genesis: Chapters 45–50, ed. Jaroslav Jan Pelikan, Hilton C. Oswald, and Helmut T. Lehmann, vol. 8 ''Luther’s Works''. (Saint Louis: Concordia Publishing House, 1999), 5:326.</ref> [[Բողոքական ռեֆորմացիա|Բողոքական Ռեֆորմացիա]]<nowiki/>յի ականավոր գործիչ:
 
Լյութերի [[Քահանայական ձեռնադրություն|քահանայական ձեռնադրություն]]<nowiki/>ը տեղի է ունենում 1507 թվականին:Նա մերժում է [[Կաթոլիկ եկեղեցի|Կաթոլիկ եկեղեցու]] մի քանի ուսմունքներ և սովորույթներ:Նա վիճարկում է մասնավորապես [[Ինդուլգենցիա|ինդուլգենցիաների]] գաղափարը:Լյութերը իր 1517 թվականի [[Իննսունհինգ Դրույթներ|''95 դրույթներում'']] առաջարկում է ինդուլգենցիաների կիրառման և ազդեցության վերաբերյալ ակադեմիական քննարկում:1520 թվականին հրաժարվելով ժխտել իր գրվածքները [[Պապ Լևոն ×|Պապ Լևոն ×-ի]] պահանջով և [[Սրբազան Հռոմեական կայսրություն|Սրբազան Հռոմեական կայսրության]] կայսր [[Կառլոս V կայսր|Կարլոս v-ի]] կողմից 1521 թվականին հրավիրված [[Կայսերական ժողով|Կայսերական ժողովի]] ժամանակ [[Պապ|Պապը]] վճռում է վտարել նրան, իսկ [[Սրբազան Հռոմեական կայսր|Սրբազան Հռոմեական կայսրը]] նրան հանցագործ է դատապարտում:
Տող 14.
[[File:Hans and Margarethe Luther, by Lucas Cranach the Elder.jpg|thumb|left|Հանս և Մարգարետ Լյութերների դիմանկարները [[Լուկաս Քրանաչ Ավագ]]<nowiki/>ի կողմից:1527]]
[[File:Augustinerkloster Erfurt 19-05-2011 DSCF6253.jpg|thumb|left|Former monks' dormitory, [[St. Augustine's Monastery (Erfurt)|St Augustine's Monastery]], Erfurt]]
MartinMart Luther was born to Hans Luder (or Ludher, later Luther)<ref name=Marty1>[[Martin E. Marty|Marty, Martin]]. ''Martin Luther''. Viking Penguin, 2004, p. 1.</ref> and his wife Margarethe (née Lindemann) on 10 November 1483 in [[Eisleben]], [[County of Mansfeld]] in the [[Holy Roman Empire]]. Luther was [[Baptism|baptized]] the next morning on the feast day of [[Martin of Tours|St. Martin of Tours]]. His family moved to [[Mansfeld]] in 1484, where his father was a leaseholder of copper mines and smelters<ref name=Brecht3>[[Martin Brecht|Brecht, Martin]]. ''Martin Luther''. tr. James L. Schaaf, Philadelphia: Fortress Press, 1985–93, 1:3–5.</ref> and served as one of four citizen representatives on the local council; in 1492 he was elected as a town councilor.<ref>{{Cite web | url=https://www.britannica.com/biography/Martin-Luther | title=Martin Luther &#124; Biography, Reformation, Works, & Facts}}</ref><ref name=Marty1/> The religious scholar [[Martin E. Marty|Martin Marty]] describes Luther's mother as a hard-working woman of "trading-class stock and middling means" and notes that Luther's enemies later wrongly described her as a whore and bath attendant.<ref name=Marty1/>
 
He had several brothers and sisters, and is known to have been close to one of them, Jacob.<ref name=Marty3>[[Martin E. Marty|Marty, Martin]]. ''Martin Luther''. Viking Penguin, 2004, p. 3.</ref>
Տող 29.
On 2 July 1505, while returning to university on horseback after a trip home, a lightning bolt struck near Luther during a thunderstorm. Later telling his father he was terrified of death and divine judgment, he cried out, "Help! [[Saint Anna]], I will become a monk!"<ref name=Brecht48>Brecht, Martin. ''Martin Luther''. tr. James L. Schaaf, Philadelphia: Fortress Press, 1985–93, 1:48.</ref><ref>{{Cite book|title=Google Books Archive of Martin Luther: His road to Reformation, 1483–1521 (By Martin Brecht)|url=https://books.google.com/books?id=hH6nI6Q6qBIC&lpg=PA48&dq=Martin%20Luther%3A%20His%20road%20to%20Reformation%2C%201483-1521%20%20By%20Martin%20Brecht%20Help%20me%20saint%20Anne%20I%20will%20become%20a%20monk&pg=PA48#v=onepage&q=Help%20me%20st.%20Anne%20I%20will%20become%20a%20monk&f=false|website=Martin Luther: His road to Reformation, 1483–1521 (By Martin Brecht)|accessdate=14 May 2015|isbn=978-1-4514-1414-1|last1=Brecht|first1=Martin|year=1985}}</ref> He came to view his cry for help as a vow he could never break. He left university, sold his books, and entered [[St. Augustine's Monastery (Erfurt)|St. Augustine's Monastery]] in [[Erfurt]] on 17 July 1505.<ref>Schwiebert, E.G. ''Luther and His Times''. St. Louis: Concordia Publishing House, 1950, 136.</ref> One friend blamed the decision on Luther's sadness over the deaths of two friends. Luther himself seemed saddened by the move. Those who attended a farewell supper walked him to the door of the Black Cloister. "This day you see me, and then, not ever again," he said.<ref name=Marty6/> His father was furious over what he saw as a waste of Luther's education.<ref name=Marty7>[[Martin E. Marty|Marty, Martin]]. ''Martin Luther''. Viking Penguin, 2004, p. 7.</ref>
 
===Վաղ և ակադեմիական կյանք===
===Early and academic life===
[[File:Portrait of Martin Luther as an Augustinian Monk.jpg|thumb|upright|A posthumous portrait of Luther as an [[Order of St. Augustine|Augustinian]] friar]]
 
Luther dedicated himselfԼյութերը toշարժվում theէ [[Order of St. AugustineՕգուստինյան|AugustinianՕգուստինյա]]<nowiki/>ն orderկարգով, devoting himself to [[fastingծոմ]], longէ hoursպահում inերկար ժամեր նվիրում [[prayerԱղոթք|աղոթքի]]<nowiki/>ն, [[pilgrimageՈւխտագնացություն|ուխտագնացության]],<nowiki/>ը andև frequentհաճախակի [[Confession (religion)Ապաշխարություն|confessionապաշխարություններին]].:<ref name=Bainton40>Bainton, Roland. ''Here I Stand: a Life of Martin Luther''. New York: Penguin, 1995, 40–42.</ref>Լյութերը Lutherիր describedկյանքի thisայս periodշրջափուլը ofնկարագրում hisէ lifeլի asխորը oneհոգևոր ofհիասթափություններով:«Ես deepկորցրեցի spiritual despair.կապս HeՔրիստոսի said,հետ "Iմեր lostՓրկչի touchև withՄխիթարիչի Christհետ theև Saviorնրան andդարձրի Comforter,իմ andթշվառ madeհոգու ofդահիճն himու theբանտապահը»,-ասում jailerէ and hangman of my poor soul."նա:<ref name=Kittelson79>Kittelson, James. ''Luther The Reformer''. Minneapolis: Augsburg Fortress Publishing House, 1986, 79.</ref> [[JohannՅոհան vonֆոն StaupitzՇթաուփից|Յոհան ֆոն Շթաուփիցը]], hisԼյութերի superior,հայացքն pointedուղղում Luther'sէ mindոչ awayթե fromսեփական continualմեղքերի, reflectionայլ uponաստծո hisշնորհների sinsկողմը:Նա towardսովորեցնում theէ, meritsոր ofճշմարիտ Christ.զղջումը Heինքնավնասման taughtապաշխարությունները thatև trueպատիշները repentanceչեն, doesայլ notավելի involveշատ self-inflictedսրտի penances and punishments but rather a change of heart.փոփոխություն:{{sfn|Froom|1948|p=249}}
 
On1507 3թվականի Aprilապրիլի 1507,3-ին Jerome SchultzՋերոմե Շուլցը(lat.տես HieronymusՀիերոնիմուս ScultetusՍքուլթեթուս), the [[BishopԲրանդենբուրգի ofեպիսկոպոս|Բրանդենբուրգի Brandenburgեպիսկոպոսը]], ordainedձեռնադրում է Luther inԼյութերին [[ErfurtԷրֆուրտի Cathedralմայր տաճար|Էրֆուրտի մայր տաճարում]]. In :1508, vonթվականին Staupitz, first dean of the newly foundedնորաստեղծ [[MartinՎիտենբերգի Lutherհամալսարան]]<nowiki/>ի Universityառաջին ofդեկան Halle-Wittenberg|Universityֆոն ofՇթաուփիցը Wittenberg]],ուղարկում sentէ forԼյութերին Luther,ասվածաբանություն to teach [[theology]].դասավանդելու:{{sfn|Froom|1948|p=249}}<ref name=Bainton44>Bainton, Roland. ''Here I Stand: a Life of Martin Luther''. New York: Penguin, 1995, 44–45.</ref> He1508 receivedթվականի aմարտի bachelor's9-ին degreeնա inստանում Biblicalէ studiesբակալավրի onաստիճան 9ուսումնասիրություններում, Marchիսկ 1508,1509 andթվականին another[[Փիթեր bachelor'sԼոմբարդ|Փիթեր degreeԼոմբարդի]] inկողմից theստանում է բակալավրիական աստիճան աստվածաբանական «''[[SentencesՍենթնսիս]]''» by-ի [[Peterուսումնասիրությունների Lombard]] in 1509.համար:<ref name=Brecht93>Brecht, Martin. ''Martin Luther''. tr. James L. Schaaf, Philadelphia: Fortress Press, 1985–93, 1:93.</ref>
 
1512 թվականի հոկտեմբերի 19-ին նրան շնորհում է [[«Աստվածաբանության դոկտոր|«Աստվածաբանության դոկտորի]]<nowiki/>» կոչում, իսկ 1512 թվականի հոկտեմբերի 21-ին ընդգրկվում է Վիտենբերգի համալսարանի աստվածաբանության ֆակուլտետի խորհրդի կազմ,<ref name=Brecht12>Brecht, Martin. ''Martin Luther''. tr. James L. Schaaf, Philadelphia: Fortress Press, 1985–93, 1:112–27.</ref> գերազանցում է Շթաուփիցին որպես աստվածաբան:Նա իր աշխատանքային գործունեության մնացյալ մասը զբաղեցնում է այս պաշտոնը Վիտենբերգի համալսարանում:
On 19 October 1512, he was awarded his [[Doctor of Theology]] and, on 21 October 1512, was received into the senate of the theological faculty of the University of Wittenberg,<ref name=Brecht12>Brecht, Martin. ''Martin Luther''. tr. James L. Schaaf, Philadelphia: Fortress Press, 1985–93, 1:112–27.</ref> having succeeded Staupitz as chair of theology.<ref>{{cite book |last=Hendrix |first=Scott H. |year=2015 |title=Martin Luther: Visionary Reformer |place=New Haven, CT |publisher=Yale University Press |isbn=978-0-300-16669-9 |page=44}}</ref> He spent the rest of his career in this position at the University of Wittenberg.
 
He1515 wasթվականին madeիր provincialկոցմից արձակված կրոնական կարգի համաձայն` նա դարձել է [[vicarՍաքսոնիայի թագավորություն|Սաքսոնիայի]] ofև [[SaxonyՏուրջինիա|Տուրջինիայի]] andգավառական [[Thuringiaփոխանորդ]]:Այս by his religious order in 1515. Thisամենը meantնշանակում heէր, wasոր toնա visitպետք andէ overseeայցելեր eachև ofվերահսկեր elevenիր monasteriesգավառի inտասնմեկ hisվանքերից province.յուրաքանչյուրը:<ref>{{cite book |last=Hendrix |first=Scott H. |year=2015 |title=Martin Luther: Visionary Reformer |place=New Haven, CT |publisher=Yale University Press |isbn=978-0-300-16669-9 |page=45}}</ref>
 
==Start of the Reformation==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Մասնակից:Dunichka/Ավազարկղ» էջից