«Բոտուլիզմ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-books.google.com/ +books.google.am/) |
|||
Տող 4.
Բոտուլիզմը կարող է տարածվել տարբեր ճանապարհներով<ref name="WHO20136" />։ Բակտերիալ սպորները, որոնք առաջացնում են [[Հիվանդություն|հիվանդությունը]], տարածված են ինչպես հողի, այնպես էլ ջրի միջոցով<ref name="WHO20137" />։ Որոշակի պայմաններում նրանք արտադրում են [[բոտուլոտոքսին]]<ref name="WHO20138" />։ Սննդային բոտուլիզմով մարդիկ հիվանդանում են, երբ ընդունում են բոտուլոտոքսին պարունակող սնունդ<ref name="WHO20139" />։ Մանկական տարիքում բոտուլիզմը առաջանում է, երբ բակտերիաները հայտնվում են աղիներում և արտադրում են թույն<ref name="WHO201310" />։ Սովորաբար դա լինում է մինչև վեց ամսեկան երեխաների մոտ, քանի որ դեռևս օրգանիզմի պաշտպանական մեխանիզմները լիովին զարգացած չեն<ref name="WHO201311" />։ Վերքային բոտուլիզմը հանդիպում է այն մարդկանց շրջանում, ովքեր օգտագործում են թմրանյութեր<ref name="WHO201312" />։ Այդ դեպքում սպորները հայտնվում են վերքային խողովակում և թթվածնի բացակայության պայմաններում արտադրում են թույն<ref name="WHO201313" />։ Այն ուղղակիորեն չի կարող փոխանցվել մարդկանց մինչև<ref name="WHO201314" />։ Ախտորոշումը հաստատվում է, երբ հիվանդի մոտ հայտնաբերվում է բակտերիան կամ թույնը<ref name="WHO201315" />։
Առաջնահերթ կանխարգելումը ճիշտ սննդի պատրաստումն է<ref name="WHO201316" />։ Թույնը ոչնչանում է 85 °C ջերմաստիճանային պայմաններում 5 րոպե եռացնելիս<ref name="WHO201317" />։ Մինչև 12 ամսական երեխաներին չի թույլատրվում օգտագործել մեղր, քանի որ այն իր մեջ պարունակում է հարուցիչը<ref name="WHO201318" />։ Բուժումը կատարվում է հակաբոտուլինային շիճուկների միջոցով, որը օգտագործվում է [[Բոտուլոտոքսին|բոտուլոտոքսինի]] չեզոքացման նպատակով<ref name="WHO201319" />։ Մահացությունը կազմում է 5-10%<ref name="WHO201320" />: Հիվանդության անվանումը ստացել է [[լատիներեն]] բոտուլուս բառից, որը նշանակում է երշիկ<ref>{{cite web|url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0059%3Aalphabetic+letter%3DB%3Aentry+group%3D17%3Aentry%3Dbotulus|title=A Latin Dictionary|last1=Lewis|first1=Charlton T.|last2=Short|first2=Charles|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140814203951/http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0059%3Aalphabetic+letter%3DB%3Aentry+group%3D17%3Aentry%3Dbotulus|archivedate=2014-08-14|accessdate=2014-06-09|deadurl=no|df=}}</ref>։ Առաջին անգամ այս հիվանդության մասին խոսվել է 1793 թվականին Գերմանիայում<ref>{{cite book|url=https://books.google.
== Նշաններ և ախտանիշներ ==
Տող 30.
== Պատճառագիտություն ==
[[File:Clostridium botulinum.jpg|thumb|Կլոստրիդիում բոտուլինում մանրէի միկրոսկոպիկ պատկերը]]
Բոտուլինում կլոստրիդիան դա [[Անաերոբներ|անաէրոբ]], [[Gram-positive bacteria|գրամ դրական]], սպոր առաջացնող ցուպիկ է։ [[Բոտուլոտոքսին]]<nowiki/>ի մեկ միկրոգրամի ներշնչումը մահացու չափաբաժին է համարվում մարդու համար<ref name="Emmeluth2010">{{cite book|url=https://books.google.
Տող 72.
Տոքսինը արտադրվում է այն ժամանակ, երբ միջավայրի պայմանները բարենպաստ են սպորների աճման և բազմացման համար, բայց այն գենը, որը կոդավորում է տոքսինը իրականում ներդրվում է այն ժամանակ, երբ բակտերիան վարակվում է վիրուսով կամ ֆագով։ Ցավոք քիչ տվյալներ են հայտնի, թե ինչ պայմաններում է բակտերիան վարակվում և բազմանում՝ ներդնելով իր գենը<ref>{{cite book|url=http://www.nwhc.usgs.gov/publications/field_manual/chapter_38.pdf|title=Field Manual of Wildlife Disease|vauthors=Franson JC, Friend M|publisher=U.S. Geological Survey|isbn=978-0-607-88096-0|chapter=38: Avian Botulism|accessdate=14 June 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160809134547/http://www.nwhc.usgs.gov/publications/field_manual/chapter_38.pdf|archivedate=9 August 2016|deadurl=no|df=}}</ref>։
Սպորների համար բարենպաստ պայմաններ են բարձր ջերմաստիճանը, սպիտակուցի աղբյուրի առկայությունը, անաէրոբ միջավայրը և խոնավությունը, որպեսզի սպորը ակտիվանա և արտադրի տոքսին։ Բնության մեջ նեխած բուսականությունը և անողնաշարավորների առկայությունը բաձր ջերմաստիճանային պայմանների հետ միասին ապահովում են իդեալական պայմաններ բակտերիայի ակտիվացման և տոքսինի արտադրման համար։ Սպորները չեն ոչնչանում եռացնելիս, սակայն բոտուլիզմ հիվանդություն առաջանում է շատ հազվադեպ, քանի որ բոտուլոտոքսինի արտադրման համար սպորներին անհրաժեշտ են հատուկ պայմաններ՝ անաէրոբ միջավայր, աղի քիչ քանակություն և միջավայրի բարձր ջերմաստիճան<ref>{{cite book|title=Microorganisms in Foods 5: Characteristics of Microbial Pathogens|author=International Commission on Microbiological Specifications for Foods|publisher=Springer|year=1996|isbn=978-0-412-47350-0|pages=66–111|chapter=Clostridium botulinum|chapterurl=https://books.google.
Բոտուլոտոքսինը արգելակում է նյարդային վերջավորություններում ացետիլխոլինի ձերբազատումը, որը պատասխանատու է շարժիչ նյարդերի մկանային բջիջների միացման համար։ Բոտուլիզմի բոլոր տեսակները բերում են պարալիչի, հիմնականում սկսվելով դեմքի մկաններից և տարածվելով դեպի վերջույթներ։ Ծանր դեպքերում ախտահարում է շնչառական մկանները բերելով սուր շնչական անբավարարության<ref name="Sobel8" />։ Բոլոր կասկածելի դեպքերում անհրաժեշտ է շտապ դիմել բժշկի, ինչպես նաև անհրաժեշտ է գտնել վարակի աղբյուրը և կանխել նոր վարակվածության դեպքերը<ref name="Sobel8" />։
| |||