«Իրանի պատմություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 1.
{{զգուշացում ՀՍՀ}}{{Թարմացնել}}'''Իրանի պատմություն,''' համաշխարհային քաղաքակրթության պատմության մի մասը։ Իրանը հնագույն կենտրոններից է։ Արդեն մ. թ. ա. 4—3 հազարամյակներում [[Իրան]]<nowiki/>ում գոյություն ուներ զարգացած մշակույթ։
Իրանի ոչ պաշտոնական պատմության մեջ, պահպանված բազմաթիվ հուշարձանների և հիշատակությունների համաձայն՝ Իրանը մի քանի հազար տարվա քաղաքակրթություն ունեցող երկիր է, քաղաքակրթություն, որի արմատները խորանում են մ.թ.ա․ հազարամյակների խորքերը, և դեռ այն ժամանակ Իրանը ժամանակի հարուստ մշակույթ և փայլուն, բայց երբեմն ոչ լիարժեք ու ողջ շքեղությամբ ճանաչված ու հայտնի, բայց մեծ քաղաքակրթություն ունեցող երկիր էր:<ref>{{Cite book|title=تاریخ امپراتوری هخامنشیان، ترجمهٔ مهدی سمسار|last=بریان|first=پیر|publisher=انتشارات زریاب،|year=۱۳۷۸|isbn=|location=|pages=۹۴}}</ref>[[Պատկեր:Darband cave, Gilan.jpg|մինի|Դարբանդ քանրանձավ Գիլանում|alt=]]Գրեթե մեկուկես դար է, ինչ Իրանը հստակ դասակարգված և պաշտոնապես հաստատված պատմական ժամանակաշրջանների բաժանում ունի, որն ընդգրկում է հնագույն ժամանակաշրջանից մինչև մեր օրերի պատմությունը․ ժամանակաշրջաններ, որոնք սկիզբ են առնում Իլամական, Մարական, Աքեմենյան դինաստիաների և կայսրությունների թվագրումով, և շարունակելով իսլամից հետո ներկայացնել մեծ ու փոքր դինաստիաների և կայսրությունների պատմական ժամանակաշրջանը՝ հասնում են մինչև մեր օրերն ու ընդգրկում Իրանի նորագույն պատմությունը:
Իրանի տարածքում բնակվող ցեղերը զբաղվում էին անասնապահությամբ և երկրագործությամբ։ Մ. թ. ա. 3 հազարամյակի սկզբին Իրանի հարավ-արևմուտքում ստեղծվել են քաղաքական պետություններ, այնուհետև առաջացել է [[Էլամ]] պետությունը։ Մ. թ. ա. 2 հազարամյակում Իրանի ներթափանցեցին արիները, որոնք ձուլվեցին տեղաբնիկների հետ։ Արիներ անունից է հավանաբար աոաջացել «Իրան» անվանումը։<ref>{{Cite book|title=. راهنمای مستند تخت جمشید. بنیاد پژوهشی پارسه-پاسارگاد.|last=علیرضا|first=شهبازی شاهپور|publisher=. تهران: انتشارات سفیران و انتشارات فرهنگسرای میردشتی، ۱۳۸۴.|year=۱۳۸۴|isbn=شابک ۴-۶-۹۱۹۶۰-۹۶۴.|location=|pages=ص ۱۸ و ۱۹}}</ref>
<br />
Իրանի պատմության վաղեմությունը փաստող բազում փաստարկներով հանդերձ, Իրանի պաշտոնական պատմությանը 2500 տարվա վաղեմություն է վերագրվում, և պաշտոնական աղբյուրներում պատմության սկիզբը համարվում է Աքեմենյան թագավորության ժամանակաշրջանը, որից առաջ հիշատակվում են միայն Իլամի ու Մարական դինաստիաներն ու կայսրությունները, այն էլ զուտ որպես Աքեմենյան կայսրության ձևավորման և նրանց մուտքն Իրանի պաշտոնական պատմության մեջ ապահովելու համար նախաբան և հող պատրաստողներ:<ref>{{Cite book|title=The philosophy of history|last=Hegel|first=Georg Wilhelm Friedrich|publisher=Mineola, N.Y. : Dover Publications,|year=2004|isbn=. شابک ۹۷۸۰۴۸۶۴۳۷۵۵۲|location=|pages=173}}</ref>
Տող 134 ⟶ 131՝
*٢٠٠٤هگل، جورج. ''فلسفه تاریخ''. .شابک ۹۷۸۰۴۸۶۴۳۷۵۵۲.
*علیرضا شاهپور شهبازی. ''راهنمای مستند تخت جمشید''. بنیاد پژوهشی پارسه-پاسارگاد. چاپ ۱۳۸۴. تهران: انتشارات سفیران و انتشارات فرهنگسرای میردشتی، ۱۳۸۴. ص ۱۸ و ۱۹. شابک ۴-۶-۹۱۹۶۰-۹۶۴.
** بریان، پیر: «تاریخ امپراتوری هخامنشیان»، ترجمهٔ مهدی سمسار، انتشارات زریاب، ۱۳۷۸
*Richard Nelson Frye, The Harvard Theological Review, Vol. 55, No. 4 (Oct. , 1962), pp. 261-268 <nowiki>http://www.jstor.org/pss/1508723</nowiki>
*Frank Hole, PALEOLITHIC AGE IN IRAN, July 28, 2008, http://www.iranicaonline.org/articles/paleolithic-age:
| |||