«Աքեմենյաններ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 27.
Նրա որդին՝ Կամբիզը (Կամբյուս II կամ Կամբիզ II - Կամբուջիա II, [[Կամբյուսես II|Կամբյուսես]]), շարունակելով Կյուրոսի այս կարևոր կիսատ թողած գործը, մ.թ.ա. 525 թվականին Եգիպտոսն ու Հյուսիսային Աֆրիկայի տարածքում գտնվող Կորնան (Սիրնայիկ) միացրեց Աքեմենյան տերության տարածքներին, ինչով Աքեմենյան արքայության տարածքները ողջ հնագույն աշխարհի համար աննախադեպ համարվող հսկայական չափսերի հասան:<ref>{{Cite web|url=CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1|title=|last=|first=|date=|website=iranicaonline.org|publisher=|accessdate=}}</ref>
[[Պատկեր:Cambyses II of Persia.jpg|մինի|Կամբիզ(Կամբյուս II կամ Կամբիզ II - Կամբուջիա II, [[Կամբյուսես II|Կամբյուսես]])]]
[[Կամբյուսես II|Կամբյուսեսը]] [[մ.թ.ա. 525]] թ. նվաճում է [[Եգիպտոս]]ը։ Իմանալով, որ Պարսկաստանում խռովություն է բարձրացրել քուրմ [[Գաումատան]] [[(Սմերդիս)]], նա շուտափույթ վերադառնում է Պարսկաստան, բայց ճանապարհին դավադրաբար սպանվում է։ Գահի համար սկսվում է պայքար, որում հաղթում է [[Վշտասպ]]ի որդին ՝ [[Դարեհ I Մեծ|Դարեհը]]։▼
▲[[Կամբյուսես II|Կամբյուսեսը]] [[մ.թ.ա. 525]] թ. նվաճում է [[Եգիպտոս]]ը։ Իմանալով, որ Պարսկաստանում խռովություն է բարձրացրել քուրմ [[Գաումատան]] [[(Սմերդիս)]], նա շուտափույթ վերադառնում է Պարսկաստան, բայց ճանապարհին դավադրաբար սպանվում է։ Գահի համար սկսվում է պայքար, որում հաղթում է [[Վշտասպ]]ի որդին ՝ [[Դարեհ I Մեծ|Դարեհը]]։<ref>{{Cite book|title=تاریخ ایران باستان (۲): از ورود آریایی‌ها به ایران تا پایان هخامنشیان|last=بیانی|first=شیرین|publisher=سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها|year=۱۳۹۰|isbn=شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۵۹-۶۹۸-۸.|location=|pages=۱۰۹}}</ref>
=== Դարեհ Մեծ (Դարյուշ) ===
Դարեհ I-ը, ով հայտնի է որպես Դարեհ Մեծ (Դարիոս – Դարայավահուշ, Դարյուշ), կարճ ժամանակ անց՝ մ.թ.ա. 521 թ.- ին, ստեղծելով անվտանգություն, կառուցելով հաղորդակցության և կապեր հաստատելու համար անհրաժեշտ ցանցեր, ստեղծելով հարկային համակարգի արդարացի օրենքներ և կանոնակարգեր, այս պետության համար, որը փաստորեն ժառանգել էր Կյուրոսից, կենսունակ և շարունակական համակենտրոնացումը, շարժունությունն ու կայունությունն ապահովեց:<ref>{{Cite book|title=کاخ اختصاصی داریوش|last=علیرضا|first=شاپور شهبازی|publisher=|year=|isbn=|location=|pages=۱۴۶}}</ref>
[[Պատկեր:Darius In Parse.JPG|մինի|Դարեհ Մեծ (Դարյուշ)]]
<br />
[[Պատկեր:2009-11-24 Persepolis 03.jpg|մինի|'''Թոչարի կամ Դարեհ մեծի պալատը Թախթե Ջամշիդում (Պերսեպոլիսում)''']]
Այնուամենայնիվ, Դարեհ Մեծի՝ Աքեմենյան կայսրության արևմտյան և հյուսիսային սահմանների ուղղությամբ արշավանքները ավելի շուտ կայսրության ամբողջականության ապահովումն էին հետապնդում, քան նոր տարածքների նվաճումը:
Դարեհ I-ը մ.թ.ա. 499 թ.- ին Փոքր Ասիայում և Հունաստանում դիմակայության հանդիպեց, որի ելքն ու լուծումը նա չկարողացավ ռազմական ճանապարհով գտնել (Դարեհ I-ը մահացավ մ.թ.ա. 490 թ.-ին): === Քսերքսես I-ը (Քսերքս - Շերշեզ կամ Խշայարշան I) ===
[[Պատկեր:Perspolis.jpg|մինի|Սյան [[խոյակ]] [[Պերսեպոլիս|Պերսեպոլիսում]]]]
Դարեհ Մեծի որդին՝ Քսերքսես I-ը (Քսերքս - Շերշեզ կամ Խշայարշան I), ով իշխանության հասավ մ.թ.ա. 486 թ.-ին, քայլեր ձեռնարկեց այս դիմադրության վերացման համար, որը ծագել էր հունական կենսակերպի և արեւելյան իշխանության սկզբունքների միջև համապատասխանության և համաձայնության բացակայությամբ պայմանավորված, բայց հաջողության չհասավ:
Տող 195 ⟶ 205՝
بروسیوس، ماریا. ''ایران باستان''. ترجمهٔ عیسی عبدی. چاپ ۱. تهران: نشر ماهی، ۱۳۸۸.شابک ۹۷۸-۹۶۴-۹۹۷۱-۴۹-۰.
بیانی، شیرین. ''تاریخ ایران باستان (۲): از ورود آریایی‌ها به ایران تا پایان هخامنشیان''. چاپ هفتم. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها، ۱۳۹۰.شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۵۹-۶۹۸-۸.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%28%DB%B2%29%3A+%D8%A7%D8%B2+%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF+%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7+%D8%A8%D9%87+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%AA%D8%A7+%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86+%D9%87%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D9%86&rft.aulast=%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C&rft.aufirst=%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86&rft.au=%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%8C+%26%2332%3B%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86&rft.date=%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B0&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%5B%5B%D8%B3%D9%85%D8%AA%7C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86+%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87+%D9%88+%D8%AA%D8%AF%D9%88%DB%8C%D9%86+%DA%A9%D8%AA%D8%A8+%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85+%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%5D%5D&rft.isbn=%DB%B9%DB%B7%DB%B8-%DB%B9%DB%B6%DB%B4-%DB%B4%DB%B5%DB%B9-%DB%B6%DB%B9%DB%B8-%DB%B8&rfr_id=info:sid/fa.wikipedia.org:%DA%A9%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%AC%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D9%88%D9%85"></span>
هینتس، والتر. ''داریوش و ایرانیان''. ترجمهٔ پرویز رجبی. تهران: نشر ماهی، ۱۳۸۷.شابک ۹۷۸-۹۶۴-۹۹۷۱-۲۰-۳.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B4+%D9%88+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86&rft.aulast=%D9%87%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B3&rft.aufirst=%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1&rft.au=%D9%87%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B3%D8%8C+%26%2332%3B%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1&rft.date=%DB%B1%DB%B3%DB%B8%DB%B7&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%86%D8%B4%D8%B1+%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C&rft.isbn=%DB%B9%DB%B7%DB%B8-%DB%B9%DB%B6%DB%B4-%DB%B9%DB%B9%DB%B7%DB%B1-%DB%B2%DB%B0-%DB%B3&rfr_id=info:sid/fa.wikipedia.org:%DA%A9%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%AC%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D9%88%D9%85"></span>
<br />
| |||