«Սուրբ Սոֆիայի տաճար (Ստամբուլ)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 222.
 
==== 20-րդ դարի վերանորոգում ====
Ամերիկայի բյուզադնդականբյուզանդական ինտիտուտիինստիտուտի կողմից 1930 թվականին մեծ քանակի խճանկարներ են հայտնաբերվել։ Թիմը մի քանի խաչեր թողել է սվաղով ծածկված, բայց մյուս բոլոր խճանկարները մաքրել և վերականգնել է։
 
2000 թվականին Աթենքի ազգային տեխնիկական համալսարանը ինֆրակարմիր տեխնոլոգիայի հետ միասին սկսել է օգտագործել տարբեր մեթոդներ, որոնք նախատեսված էին Սուրբ Սոֆիայի տաճարի պատերը հետազոտելու և նախկինում սվաղով ծածկված խճանկարները հայտնաբերելու համար։ Աթենքի ազգային տեխնիկական համալսարանը օգտագործում է ինֆրակարմիր տեխնոլոգիաները խճանկարներին հասցված վնասները գնահատելու համար։ Աթենքի ազգային տեխնիկական համալսարանը օգտագործում է կատեգորիաներ, ինչպես օրինակ ջրի ներխուժումը, որի միջոցով որոշում է խճանկաներիխճանկարների ներկայիս վիճակը<ref>{{Cite journal|last=Menegaki|first=Maria|last2=Benardos|first2=Andreas|last3=Damigos|first3=Dimitris|last4=Kaliampakos|first4=Dimitris|last5=Tsakalakis|first5=Kostas|date=2017-09-18|title=EMPHASIZING THE ROLE OF E-WASTE IN THE FINANCIAL PROFITABILITY OF LANDFILL MINING PROJECTS|journal=MATTER: International Journal of Science and Technology|volume=3|issue=2|pages=122–144|doi=10.20319/mijst.2017.32.122144|issn=2454-5880}}</ref>։
 
Պատմական երկար ճանապարհ անցնելով՝ թե՛ որպես եկեղեցի, թե՛ որպես մզկիթ, այս շինությունը վերանորոգման ընթացքում բախվել է բազմաթիվ խնդիրների։ Քրիստոնեական սրբապատկերներով խճանկարները վերականգնելու համար հաճախ պետք էր գալիս ոչնչացնել իսլամական մշակույթի կարևոր տարրեր։ Վերականգնողները փորձ են կատարել համամասնությունը պահպանել քրիստոնեական և իսլամական մշակույթների միջև։ Մասնավորապես շատ բանավեճեր են տեղի ունեցել արդյոք գլխավոր գմբեթին արված իսլամական գեղագրության նմուշները պետք է վերացվեն, որպեսզի բացահայտվի Հիսուսին պատկերող խճանկարը, թե ոչ (ենթադրվում է, որ խճանկարը պահպանվել է)<ref>[http://www.mtholyoke.edu/~allin20b/hagiasophia.html The Hagia Sophia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181004092727/http://www.mtholyoke.edu/~allin20b/hagiasophia.html|date=4 October 2018}} – by Mount Holyoke College</ref>։
Տող 230.
Սուրբ Սոֆիայի տաճարը բազմիցս ենթարկվել է բնական աղետների, և նրա պատերն ու ընդհանուր կառուցվածքը վնասվել են։ Տաճարի պատերի քայքայման գործընթացը մեծապես առնչվում է աղի բյուրեղացման հետ։ Աղի բյուրեղացումը տեղի է ունենում անձրևաջրի ներթափանցման պատճառով։ Անձրևաջրերի հեռացումը տաճարի պատերի քայքայման գործընթացը կանխելու միակ լուծումն է<ref>{{Cite journal|last1=Mizutani|first1=Etsuko|last2=Ogura|first2=Daisuke|last3=Ishizaki|first3=Takeshi|last4=Abuku|first4=Masaru|last5=Sasaki|first5=Juni|date=2015-11-01|title=Influence of the Infiltrated Rainwater on the Degradation of the Inner Wall in Hagia Sophia, Istanbul|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1876610215018858|journal=Energy Procedia|language=en|volume=78|pages=1353–1358|doi=10.1016/j.egypro.2015.11.153|issn=1876-6102}}</ref>։
 
Սուրբ Սոֆիայի տաճարի ստորերկրյա կառուցվածք, որը կառուցվել է 532-537 թվականների ընթացքում, ուսումնասիրվել է՝ օգտագործելով ծանրաչափեր։ Նպատակը տաճարի ստորին հատվածում թաքնված խորշերի հայտնաբերումն էր։ Իրականում այս խորշերը երկրաշարժերի ժամանակ ծառայել են որպես պաշտպանիչ համակարգ։ Այս ծանրաչափերը հնարավորություն են տվել նաև պարզել, որ ՍուբՍուրբ Սոֆիայի տաճարը կառուցված է բնական ապարի թեքության վրա<ref>{{Cite journal|last=Friedrich|first=Jürgen|last2=Gerstenecker|first2=Carl|last3=Gürkan|first3=Onur|date=October 1996|title=Gravimetric examination of Hagia Sophia's subsurface structure|journal=Journal of Geodesy|language=en|volume=70|issue=10|pages=645–651|doi=10.1007/bf00868226|issn=0949-7714}}</ref>։
 
==== Կայսերական դարպասի խճանկար ====