«Վանկ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Վանկ,''', արտասանական նվազագույն միավոր է, որը հնչեղությամբ ավելի ուժեղ է իրեն սահմանազատող հնչյուններից և սերտ արտասանական ամբողջություն է կազմում իր բաղադրիչներով։ Վանկը կապ չունի իմաստային հարաբերությունների կառուցվածքային ձևավորման հետ<ref group="*" name=":0">За исключением слоговых языков. Например, в китайском языке один иероглиф соответствует одному слогу и, соответственно, слог имеет самостоятельный смысл.</ref>։ Այն մաքուր արտասանական տարբերակ է։

Վանկ հասկացությունը լեզվաբանության մեջ ուսոււմնասիրվում է 2 բնորոշմամբ։ Այն կենսաբանական երևույթ է, այսինքն վանկը դիտվում է որպես ձայն կամ ձայնային խումբ,որը արտասանության ժամանակ մարդու արտասանական ապարատում արտաբերվում է օդի 1շնչով։ Իր հերթին՝ հնչեղության տեսակետից վանկ ասելով կարող է հասկացվել խոսքի այնպիսի հատված, որի սահմաններում մեկ հնչյունը տարբերակվում է իրեն անմիջապես մոտ գտնվող հնչյունից ամենաբարձր հնչեղությամբ։<ref group="*" name=":0" />

Լարվածությունը կապված է ոչ թե մեր լսողության, այլ արտասանական ապարատի աշխատանքի հետ։ Որքան հնչեղ է արտասանվող հնչյունը, այնքան նվազ է մեր արտասանական օրգանների լարումը, և ընդհակառակը։ Այսպիսով՝ եթե հնչեղության տեսակետից ավելի լիահունչ են ձայնավորները, հետո՝ ձայնորդները, շփական ձայնեղները, խուլերը և, վերջում, պայթականները, ապա արտասանական ապարատի լարվածության տեսակետից շարքը շրջվում է։ Ելնելով այդ հատկանիշից՝ ոմանք վանկը համարում են ժամանակային մի հատված, որ պարունակում է հնչեղության ուժեղացում երկու պակաս հնչեղ մոմենտների միջև։ Վանկի մեջ առավելագույն հնչեղություն ու նվազագույն լարվածություն ունեցող հնչունը կոչվում է վանկարար հնչյուն։ Օրինակ՝ «''վար'' » վանկի մեջ այդ հնչյունը «ա»-ն է։ Մյուս հնչյունները՝ «վ»-ն և «ր»-ն, կոչվում են ոչ վանկարար հնչյուններ։ Հայերենում վանկարար են միայն ձայնավորները։ Ըստ հնչեղության՝ առավելագույն լիահունչ է ''ա'' ձայնավորը, ապա հաջորդաբար՝ ''է, օ, ի, ու, ը [[Վանկ#cite note-2|[2]]]''։ը։

Եթե լեզվաբանության մեջ հնչույթը համարվում է ձայնային նվազագույն միավոր, ապա վանկը առանձնացվում է որպես արտասանական նվազագույն միավոր կամ խոսքի միավոր։ Վանկի ճիշտ սահմանումը կարող է փոփոխվել տարբեր հեղինակների մոտ, օրինակ միավորը կարող է անվանվել ամենակարճը և ոչ թե ամենաերկարը, այն կախված է տերմինի օգտագործման անբաժանելիությունից, այսինքն անհնարին է նրան տարրալուծել առավել փոքր միավորների։ Վանկը կարող է բաղկացած լինել մեկ կամ մի քանի հնչյուններից, որոնք որոշակի դերով խոսքի շղթայում անմիջականորեն հաջորդում են իրար՝ արտասանության տեսանկյունից անբաժանելի մնալով։

Եթե «дом» բառում կա մեկ վանկ, որը ներառում է ողջ արմատը, ապա «дома» ձևում առաջին վանկը ներառում է արմատի մի մասը, իսկ արմատից մնացած վերջին տառը միանում է վերջավորությանը և ձևավորվում է երկրորդ վանկը։ Այդպիսի իրավիճակ հանդիպում է բաղադրյալ բառերում, երբ մի վանկի կազմում ներառվում են, օրինակ, նախածանցի վերջին հատվածն ու լիիմաստ բառի առաջին մասը։ Երբեմն, ինչպես, օրինակ, ֆրանսերենում, վանկը կարող է համատեղել երկու կարեւոր բառերի սկիզբը եւ վերջը։

Այդպես էլ գոյություն ունեն լեզուներ, որտեղ վանկը կոնկրետ կրթություն է, կառուցվածք և սահման, որը խոսքի շղթայում ոչ մի դեպքում չի փոփոխվում։ Տարբեր սեռերի լեզուները՝ չինական կամ վիետնամական լեզուներում, այս յուրահատկության շնորհիվ անվանվում է վանկային (այլ կերպ ասած՝ վանկային կառուցվածքի լեզուներ): Վանկերի կայունությունը այս լեզուներում կապված է այն բանի հետ, որ վանկը ներկայանում է որպես առանձին ձևույթի արտահայտման միջոց և փաստացի դառնում է հնչյունաբանական նվազագույն միավոր՝ հնչյունի փոխարեն։Նման վանկը սահմանվում է որպես սիլաբեմա։

'''I.''' Ըստ կազմության վանկերը լինում են․

'''II.''' Ըստ ձայնավորների թվի վանկերը լինում են․

* ըստ քանակական բնութագրի՝ ուժեղ (վերջանում է երկար ձայնավորով կամ ձայնավոր+բաղաձայն) և թույլ (վերջանում է կարճ гл ) ։