'''Ատրվշնասպ''' ({{lang-fa|آذرگشنسپ}}), [[Սասանյան Պարսկաստան|Սասանյան կառավարիչ]], ով [[465]]-[[481|481 թվականներին]] զբաղեցրել է [[Մարզպանական Հայաստան|Մեծ Հայքի մարզպանի]] պաշտոնը՝ նախորդելով [[Սահակ Բ Բագրատունի|Սահակ Բ Բագրատունուն։Բագրատունուն]]։
Ատրվշնասպը ղեկավարել է [[Վահանանց պատերազմ|հայ ապստամբների դեմ մղվող պայքարը]] և ղեկավարել պարսկական բանակը [[Ակոռիի ճակատամարտում։ճակատամարտ (481)|Ակոռիի ճակատամարտում]]։ Ըստ [[Ղազար Փարպեցի|Ղազար Փարպեցու]]` Ակոռիի ճակատամարտում սպանվեցին մարզպան Ատրվշնասպն ու ''«այլ արք ավագ և զբազում պարսիկք»''<ref>Ղազար Փարպեցի, Պատմութիւն Հայոց եւ Թուղթ առ Վահան Մամիկոնեան, Տփղիս, 1904</ref>։
== Կենսագրություն ==
Ատրվշնասպը [[Հայկական մարզպանություն|Հայաստանի մարզպանի]] պաշտոնում նշանակվել է [[465|465 թվականին՝թվականին]]՝ պարսից [[Պերոզ|շահնշահ Պերոզի]] հրամանով։ Այդ պաշտոնում փոխարինել է հայերի ձեռքով սպանված Ատրորմիզդին։ 475 թվականին [[զրադաշտականություն]] ընդունած [[Գուգարք նահանգ|Գուգարքի բդեշխ]] [[Վազգեն բդեշխ|Վազգենը]] սպանում է [[Քրիստոնեություն|քրիստոնեությունը]] չուրացող կնոջը՝ [[Վարդան Մամիկոնյան|Վարդան Մամիկոնյանի]] դուստր Շուշանիկին։[[Շուշանիկ|Շուշանիկին]]։ Այս դեպքից հետո Վազգենը ստիպված է լինում հեռանալ [[Վիրք]], որտեղ էլ սակայն սպանվում է [[Վրացի արքաների ցանկ|վրաց արքա]] [[Վախթանգ Գորգասալ|Վախթանգ Գորգասալի]] կողմից։ Իմանալով այս մասին՝ [[Պերոզ|Պերոզը]] զորքեր է ուղարկում Վրաստան՝[[Վրաստան]]՝ Վախթանգ արքային պատժելու նպատակով։ [[Վրացիներ|Բարեկամական վրաց ժողովրդին]] օգնության հասնելու նպատակով շուտով Թբիլիսիի ուղղությամբ են շարժվում հայկական ապստամբական ուժերը՝ հայոց սպարապետ [[Վահան Մամիկոնյան (ռազմական գործիչ)|Վահան Մամիկոնյանի]] գլխավորությամբ։
Նույն տարում [[Արևելյան Հայաստան|Արևելյան Հայաստանի]] պարսիկ մարզպան Ատրվշնասպը խառնիճաղանջ մի բանակով [[Ատրպատական|Ատրպատականից]] շարժվում է ապստամբներին ընդառաջ։ 400 հոգուց կազմված հայկական մի ջոկատ՝ [[Վասակ Մամիկոնյան|Վասակ Մամիկոնյանի]], [[Բաբկեն Սյունի|Բաբգեն ՍյունիիՍյունու]] և ուրիշ իշխանների գլխավորությամբ, [[Դվին|Դվինից]] շտապում է դեպի [[Արաքս]] գետը՝ [[Նախճավան|Նախճավանի]] մոտ՝ կասեցնելու թշնամու գետանցը։ Սակայն մինչև հայերի տեղ հասնելը պարսկական զորքն անցել էր գետը և ամրացել Կռվակ գյուղում։ Հայերը հետախուզում են թշնամու բանակը (կազմված մեծ մասամբ անվարժ, ոչ պիտանի զինվորներից) և որոշում նահանջել դաշտից ու ճակատամարտ տալ լեռնային տեղանքում։ Հայկական ջոկատը դիրքավորվում է Մասիսի փեշերին՝ Ակոռի գյուղի մոտ, որտեղ թիկունքն ապահով էր լեռան կողմից, ապա հանկարծակի հարձակվում իրեն հետապնդող պարսիկների վրա։ Չդիմանալով գրոհին՝ պարսիկները խուճապահար փախուստի են դիմում։
[[Ակոռիի ճակատամարտ (481)|Ակոռիի ճակատամարտում]] Ատրվշնասպի սպանությունից հետո հայ նախարարական խորհուրդը հայոց մարզպանի պաշտոնում նշանակում է [[Բագրատունիներ|Բագրատունիների]] տոհմից սերվող Աշոտ[[Սահակ Բ Բագրատունի|Սահակ Բ-ն։ն]]։ Վերջինս թոթափում է [[Սասանյան Պարսկաստան|Սասանյանների տիրապետությունը]] և հիմնադրում Դվին քաղաքը։
