«Ճարպակալում»–ի խմբագրումների տարբերություն

▲Ճարպակալումն առաջնային տեղ է գրավում համաշխաարհային մահացության կանխարգելվող պատճառների շարքում<ref name="Barn1999">{{cite journal |vauthors=Barness LA, Opitz JM, Gilbert-Barness E | title = Obesity: genetic, molecular, and environmental aspects | journal = American Journal of Medical Genetics | volume = 143A | issue = 24 | pages = 3016–34 | date = December 2007 | pmid = 18000969 | doi = 10.1002/ajmg.a.32035 }}</ref><ref>{{cite journal |vauthors=Mokdad AH, Marks JS, Stroup DF, Gerberding JL | title = Actual causes of death in the United States, 2000 | journal = [[JAMA (journal)|JAMA]] | volume = 291 | issue = 10 | pages = 1238–45 | date = March 2004 | pmid = 15010446 | doi = 10.1001/jama.291.10.1238 | url = http://www.csdp.org/research/1238.pdf | format = PDF }}</ref><ref name="Allison">{{cite journal |vauthors=Allison DB, Fontaine KR, Manson JE, Stevens J, VanItallie TB | title = Annual deaths attributable to obesity in the United States | journal = [[JAMA (journal)|JAMA]] | volume = 282 | issue = 16 | pages = 1530–8 | date = October 1999 | pmid = 10546692 | doi = 10.1001/jama.282.16.1530 | url = http://jama.ama-assn.org/cgi/content/full/282/16/1530 }}</ref>: Բազմաթիվ հետազոտություններ ցույց են տվել, որ մահացության ռիսկն ամենացածրն է 20-25 կգ/մ² <ref>{{cite journal|last1=Aune|first1=D|last2=Sen|first2=A|last3=Prasad|first3=M|last4=Norat|first4=T|last5=Janszky|first5=I|last6=Tonstad|first6=S|last7=Romundstad|first7=P|last8=Vatten|first8=LJ|title=BMI and all cause mortality: systematic review and non-linear dose-response meta-analysis of 230 cohort studies with 3.74 million deaths among 30.3 million participants.|journal=BMJ (Clinical research ed.)|date=4 May 2016|volume=353|pages=i2156|doi=10.1136/bmj.i2156|pmid=27146380|pmc=4856854}}</ref><ref name="Lancet2009">{{cite journal |vauthors=Whitlock G, Lewington S, Sherliker P, Clarke R, Emberson J, Halsey J, Qizilbash N, Collins R, Peto R | title = Body-mass index and cause-specific mortality in 900 000 adults: collaborative analyses of 57 prospective studies | journal = Lancet | volume = 373 | issue = 9669 | pages = 1083–96 | date = March 2009 | pmid = 19299006 | pmc = 2662372 | doi = 10.1016/S0140-6736(09)60318-4 }}</ref><ref name="Lancet2016Mort" /> ՄԶՑ-ով չծխողների և 24–27 կգ/մ² ՄԶՑ-ով ներկա ծխողների մոտ՝ ռիսկի աճի հավանականությամբ երկու ուղղությամբ<ref>{{cite journal |vauthors=Calle EE, Thun MJ, Petrelli JM, Rodriguez C, Heath CW | title = Body-mass index and mortality in a prospective cohort of U.S. adults | journal = N. Engl. J. Med. | volume = 341 | issue = 15 | pages = 1097–105 | date = October 1999 | pmid = 10511607 | doi = 10.1056/NEJM199910073411501 | url = http://content.nejm.org/cgi/content/full/341/15/1097 }}</ref><ref name="Euro2008">{{cite journal |vauthors=Pischon T, Boeing H, Hoffmann K, Bergmann M, Schulze MB, Overvad K, van der Schouw YT, Spencer E, Moons KG, Tjønneland A | title = General and abdominal adiposity and risk of death in Europe | journal = N. Engl. J. Med. | volume = 359 | issue = 20 | pages = 2105–20 | date = November 2008 | pmid = 19005195 | doi = 10.1056/NEJMoa0801891 |display-authors=etal}}</ref>: Այս մոտեցումն ընդունվում է նվազագույնը չորս մայրցամաքներում<ref name="Lancet2016Mort">{{cite journal|title=Body-mass index and all-cause mortality: individual-participant-data meta-analysis of 239 prospective studies in four continents|journal=Lancet|date=13 July 2016|doi=10.1016/S0140-6736(16)30175-1|pmid=27423262|pmc=4995441|volume=388|pages=776–86}}</ref>։ Ի հակառակ դրան՝ 2013թովականին կատարված հետազոտության տվյալնեերի համաձայն 1-ին աստիճանի (ՄԶՑ՝ 30-35 կգ/մ²) ճարպակալումը չէր բերում ավելի բարձր մահացության՝ ի համեմատ նորմալ քաշի, մինչդեռ ավելցուկային քաշը (ՄԶՑ՝ 25-30 կգ/մ²) զուգակցված էր մահացության «ավելի ցածր» դեպքերի հետ՝ ի համեմատ նորմալ քաշ (ՄԶՑ՝ 18.5-25 կգ/մ²) ունեցողների<ref>{{cite journal|last1=Flegal|first1=Katherine M.|last2=Kit|first2=Brian K.|last3=Orpana|first3=Heather|last4=Graubard|first4=Barry I.|title=Association of All-Cause Mortality With Overweight and Obesity Using Standard Body Mass Index Categories|journal=JAMA|date=2 January 2013|volume=309|issue=1|pages=71–82|doi=10.1001/jama.2012.113905|pmid=23280227}}</ref>։ Այլ փաստերի համաձայն ՄԶՑ-ի և որովայնի շրջագծի փոխհարաբերության կապը U- կամ J-աձև է, մինչդեռ փոխհարաբերությունը գոտկատեղ/ազդրեր, գոտկատեղ/հասակ և մահացություն հարաբերակցությունների միջև ավելի դրական արձագանքներ է ստացել<ref>{{cite journal|last1=Carmienke|first1=S|last2=Freitag|first2=M H|last3=Pischon|first3=T|last4=Schlattmann|first4=P|last5=Fankhaenel|first5=T|last6=Goebel|first6=H|last7=Gensichen|first7=J|title=General and abdominal obesity parameters and their combination in relation to mortality: a systematic review and meta-regression analysis|journal=European Journal of Clinical Nutrition|date=20 March 2013|volume=67|issue=6|pages=573–585|doi=10.1038/ejcn.2013.61}}</ref>։ Ասիացիների մոտ բացասական առողջական ազդեցություններն ի հայտ են գալիս արդեն ՄԶՑ=22-25կգ/մ² արժեքի դեպքում<ref>{{cite journal|last1=WHO Expert|first1=Consultation|title=Appropriate body-mass index for Asian populations and its implications for policy and intervention strategies.|journal=Lancet|date=Jan 10, 2004|volume=363|issue=9403|pages=157–63|pmid=14726171|doi=10.1016/s0140-6736(03)15268-3}}</ref>։ ՄԶՑ-ն ավելի քան 32կգ/մ²-ի դեպքում դիտվում է մահացության կրկնակի աճ՝ 16 տարեկանից մեծ կանանց շրջանում<ref>{{cite journal |vauthors=Manson JE, Willett WC, Stampfer MJ, Colditz GA, Hunter DJ, Hankinson SE, Hennekens CH, Speizer FE | title = Body weight and mortality among women | journal = N. Engl. J. Med. | volume = 333 | issue = 11 | pages = 677–85 | year = 1995 | pmid = 7637744 | doi = 10.1056/NEJM199509143331101 }}</ref>։ [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ-ում]] տարեկան մահվան դեպքերի 111,909-ից 365,000-ի պատճառ հանդիսանում է ճարպակալումը, այն դեպքում երբ [[Եվրոպա|Եվրոպայում]] մահվան դեպքերի 1 միլիոնն է (7.7%) պայմանավորված են ավելցուկային քաշով<ref name="EuroG2008" /><ref name="Euro2007">{{cite journal |vauthors=Fried M, Hainer V, Basdevant A, Buchwald H, Deitel M, Finer N, Greve JW, Horber F, Mathus-Vliegen E, Scopinaro N, Steffen R, Tsigos C, Weiner R, Widhalm K | title = Inter-disciplinary European guidelines on surgery of severe obesity | journal = Int J Obes (Lond) | volume = 31 | issue = 4 | pages = 569–77 | date = April 2007 | pmid = 17325689 | doi = 10.1038/sj.ijo.0803560 }}</ref>։ Ընդհանուր առմամբ, ճարպակալմամբ պայմանավորված կյանքի միջին տևողությունը կրճատվում է 6-7 տարով<ref name="HaslamJames" /><ref>{{cite journal |vauthors=Peeters A, Barendregt JJ, Willekens F, Mackenbach JP, Al Mamun A, Bonneux L | title = Obesity in adulthood and its consequences for life expectancy: A life-table analysis | journal = Annals of Internal Medicine | volume = 138 | issue = 1 | pages = 24–32 | date = January 2003 | pmid = 12513041 | doi = 10.7326/0003-4819-138-1-200301070-00008 | url = http://www.annals.org/cgi/reprint/138/1/24 }}</ref>։ ՄԶՑ-ի 30–35 կգ/մ² արժեքի դեպքում կյանքի միջին տևողությունը կրճատվում է 2-4 տարով, իսկ ծանր աստիճանի ճարպակալման դեպքում (ՄԶՑ > 40կգ/մ²)՝ 10 տարով<ref name="Lancet2009" />։