Վիքիպեդիա

«Տոլմա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
Տող 85.
* [[Հայաստան]]ում տոլման ամենատարածված և ամենահայտնի ուտեստներից մեկն է, ինչի պատվին կազմակերպվում է ամենամյա խոհարարական միջոցառում՝ «[[Տոլմայի փառատոն]]»: Սովորաբար այն մատուցում են [[մածուն]]ով և ճզմած [[սխտոր]]ով: Որպես համեմունք՝ տոլմայի մեջ հազվադեպ օգտագործում են նաև [[ընկույզ]]ով, [[Սունկ|սնկով]] և [[Բալ|բալ]]ի [[սոուս]]: Տոլմայի պատրաստման համար կիրառվում է մսի 3 տեսակ՝ [[խոզի միս]], [[տավարի միս]] և [[ոչխարի միս]]: Ինչպես նաև օգտագործվում են բարկահամ խոտաբույսեր՝ [[ռեհան]], [[խնկածաղիկ]], [[թարխուն]]: Տոլմայի պատրաստման համար անհրաժեշտ տերևները (թփերը) պետք է լինեն ամենանուրբը և ամենամատղաշը: Կիրառվում են թե՛ [[խաղող]]ի, թե՛ [[կաղամբ]]ի թփեր: Ինչպես նաև գոյություն ունի տոլմայի մի տեսակ, որը հայերն անվանում են «պասուց տոլմա» ({{lang-ru|''пасуц толма''}}), որն իրենից ներկայացնում է [[պահք]]ի համար նախատեսված տոլմա, որի միջուկն են կազմում [[ոսպ]]ը, կարմիր [[լոբի]]ն, [[սիսեռ]]ը, [[ցորեն]]ի հատիկավորները, տապակած [[սոխ]]ը, [[տոմատի մածուկ]]ը: Բացի վերոնշյալից, Հայաստանում գոյություն ունեն նաև տոլմայի հետևյալ տեսակները՝ [[Դդում|դդմի]] ծաղիկից, [[Թուզ|թզի]] տերևներով, խեցգետնի մսով, ինչպես նաև [[Հավի միս|հավի մսով]] և [[Ձուկ (սննդամթերք)|ձկով]]<ref>{{cite web|url=http://mir24.tv/news/society/4101321|title=В Армавирской области Армении прошел фестиваль толмы|publisher=МТРК «Мир»|work=|date=|author=|accessdate=2012-08-01|archiveurl=https://www.webcitation.org/69ghdiqMu?url=http://mir24.tv/news/society/4101321|archivedate=2012-08-05}}</ref>: Երևանյան տոլմայի՝ խաղողի թփերով պատրաստման եղանակը. խճողակը պատրաստվում է ոչխարի մսից (մատղաշ), բրնձից, մանր կտրտված սոխից, կանաչուց, պղպեղից, որը փաթաթում են նախապես պատրաստված խաղողի թփերի մեջ՝ գլանի ձև ստանալով: Կաթսայի հատակին դնում են փափուկ մսից գեռացված ոսկորները, ապա կիպ շարում են տոլման, ավելացնում մի փոքր [[արգանակ]] և ծածկում են կափարիչով, եփում թույլ կրակի վրա՝ մինչ պատրաստ լինելը: Առանձին մատուցում են աղով և սխտորով համեմված մածունը<ref name="Зданович" />.
 
* Հույները[[Հույներ]]ը նախընտրում են դոլմադեսը (տոլման) ցողել [[կիտրոնի հյութ]]ով և ավելացնել [[Ձիթապտուղ|ձիթապտղի]] յուղ:
* [[Իրան|Իրանական]] տոլման դեռևս [[17-րդ դար]]ից հայտնի է իր փոքր չափսերով, ինչպես նաև այն առանձնահատկությամբ, որ բրինձ չի պարունակում: Պարսկական խոհանոցի առանձնահտկություններից մեկն այն է, որ այս տոլմայի խճողակի մեջ նաև [[միրգ]] են ավելացնում<ref>[http://www.iranica.com/newsite/articles/unicode/v7f5/v7f527.html M. R. Ghanoonparvar. Dolma]{{Недоступная ссылка|date=Июнь 2018 |bot=InternetArchiveBot }} {{недоступная ссылка|число=03|месяц=04|год=2011}} Encyclopaedia Iranica {{ref-en}}</ref>:
[[Պատկեր:Dolmaqirim.jpg|thumb|220px|Տոլման ղրիմյան թաթարների խոհանոցում]]
* Ղրիմ-թաթարյան խոհանոցում ընդունված է տոլմա անվանել լցոնված [[բիբար]]ը (biber dolması) կամ լցոնված [[դդմիկ]]ը (saqız qabaq dolması):
* Ռուսաստանում[[Ռուսաստան]]ում գոյություն ունի տոլմա ուտեստի նման մի ուտեստ, որը կոչվում է ''голубцы'', թարգմ.՝ տոլմա կամ խճողակ: Ռուսները խաղողի թփի փոխարեն բրնձի և մսի խառնուրդը փաթաթում են կաղամբի թփի մեջ, իսկ պատրաստի ուտեստի հետ մատուցվում է [[թթվասեր]]:
* Թուրքիայում[[Թուրքիա]]յում տարածված են տոլմայի 2 հիմնական տեսակներ՝ մսային միջուկով և [[Բրինձ|բրնձի]] միջուկով: Առաջին՝ մսային տեսակը, սովորաբար մատուցվում է տաք վիճակում, երկրորդը՝ սառը վիճակում՝ որպես ակրատ: Պատրաստման համար օգտագործում են նաև [[Թզենի|թզենու]] և [[Ընկուզենի|ընկուզենու]] տերևներ: Հաճախ ուտեստը պատրաստվում է [[Դմակ|դմակ]]ի յուղի մեջ<ref>''The New Larousse Gastronomique'' — Crown Publishers, Inc, 1988 — p. 315 — ISBN 0-517-53137-2{{oq|en|'''Dolmas or Dolmades'''(Turkish cookery) - Dolmas are prepared by blanching vine leaves, draining them, and stuffing them with minced lamb and cooked rice. The leaves are rolled into balls and braised in very little stock with oil and lemon juice added.
Dolmas can also be made with cabbage leaves, fig leaves or the leaves of the hazelnut tree.
In Turkey, dolmas are often cooked in sheep-tail fat.
Dolma is also the term used in the Middle East for a dish of mixed stuffed vegetables (aubergines, tomatoes, artichoke hearts and courgettes).}}</ref>:
* Շվեդիայում[[Շվեդիա]]յում տարածված է կաղամբի թփով տոլմայի տեսակը, որը տեղացիներն անվանում են ''kåldolmar'': Համարվում է, որ այս ուտեստը շվեդական խոհանոց ներմուծել է Շվեդ արքա [[Կառլ XII]]-ը: [[Պոլտավայի ճակատամարտ]]ում ռուսների կողմից կրած պարտությունից հետո [[Կառլ XII]]-ը 5 տարի անցկացրեց Օսմանյան սուլթանի արքունիքում: Նրան [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] կողմից ֆինանասական աջակցություն ցուցաբերվեց՝ Ռուսական կայսրության հետ հետագա մարտեր վարելու նպատակով, և 1715 թվականին շվեդ արքան վերադարձավ [[Շվեդիա]]: Նրան հետևեցին նաև նրա՝ թուրք ներդրողներից մի քանիսը՝ իրենց խոհարարների հետ միասին, ովքեր էլ շվեդական խոհանոց ներմուծեցին տոլմայի{{sfn|The Oxford Companion to Food|2014|p=258}}պատրաստման ավանդույթը:
 
* Շվեբների (Ադրբեջան ներգաղթած գերմանացիների) մոտ, ովքեր ձևավորվել են Ադրբեջանում և նոր վայրում ավելի քան հարյուր տարի ավպահպանելպահպանել են իրենց ավանդույթներն ու մշակույթը (դա վերաբերում է նաև սնունդին), տոլման շվաբական ''շպեցլե''-ի և ''մուլթաշե''-ի շարքում է, հիմնական ուտեստներից մեկն է: Այն պատրաստում էին՝ միջուկը խաղողի թփերի մեջ փաթաթելով<ref>Dr. K. Stumpp «Die Auswanderung aus Deutschland nach Russland in den Jahren 1763 bis 1862». Tübingen. 1974 {{ref-de}}</ref>:
 
== Տես նաև ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Տոլմա» էջից