«Քրիստոնեության ընդունումը Վիրքում»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 31.
=== Վրաց արքունիքի և Միհրան արքայի քրիստոնեացում ===
[[Պատկեր:Mirian III.jpg|ձախից|մինի|246x246փքս|Վրաց արքա Միհրան III-ը միջնադարյան որմնանկարում։ Քրիստոնյա արքան ներկայացված է սրբապսակով՝ իր երախտագիտություն քրիստոնեության ընդունման։]]
{{Հատված|Վերնագիր=Հատված Մովսես Խորենացու «Հայոց պատմություն»-ից|Վերնագիրը ներքևից=|Բովանդակություն=Ես Երևանից դուրս եկա այն համոզմամբ, որ երկու երկրների ապագան նրանց համերաշխության և համագործակցության մեջ է։ Թվում էր թե այդ գաղափարներով էր ներծծված մեր բոլոր հանդիպումներն ու զրույցները։ Թվում էր նաև, որ հարցի խաղաղ կարգավորումն այլընտրանք չուներ։ Ստեղծված պայմաններում այլ տարբերակի մասին մտածելու որևէ հիմք չկար, բացի փոխադարձ ըմբռնմամբ բարեկամական համաձայնության գալուց|Նկարագրություն=|Հավասարեցում=right|Լայնություն=210px|Բարձրություն=|Տառատեսակի չափ=14px|Ֆոն=#eeeeee|Առանց ընդհատումների=}}Ըստ [[Լեոնտի Մրովելի|Ղևոնդ Ռուիսեցու]] [[Քարթլիս ցխովրեբա|«Քարթլիի կյանքը»]] (բնօրինակ [[վրացերեն]] թարգմանությամբ՝ [[Քարթլիս ցխովրեբա|«Քարթլիս ցխովրեբա»]]) սկզբնաղբյուրի՝ Վիրքի արքա Միհրանը, որն այդ անվան երրորդ կրողն էր իր տոհմում, [[Սասանյան Պարսկաստան|Սասանյանների]] [[Շապուհ I|Շապուհ I արքայի]] որդին էր և հենց այդ [[Ծագումնաբանություն|ծագումնաբանության]] շնորհիվ էլ կարգվել էր վրաց արքա։ Որոշ պատմիչներ էլ կարծում են, որ Միհրանը սերվում էր [[Մեծ Հայք|Մեծ Հայքի]] [[Արցախ]] և [[Ուտիք]] նահանգներում հաստատված [[Միհրանյաններ|Միհրանյանների իշխանական
Այս դեպքի շուրջ միևնույն կերպ գրել է և՛ [[Մովսես Խորենացի|Մովսես Խորենացին]], և՛ [[Լեոնտի Մրովելի|Ղևոնդ Ռուիսեցին]]։ Մասնավորապես, այս կապակցությամբ վրաց պատմահայրը գրել է․{{Քաղվածք|Եվ մենակ էր թագավորն ու քայլում էր բարձրաբերձ լեռների և խոր անտառների երկյուղից սարսափած։ Նա կանգ առավ մի տեղում և սկսեց հուսահատվել իր կյանքի համար։ Եվ սթափեցրեց նա իր բանականությունը՝ լսելով սրտին․ «Ահա, սա է իմ աստվածը, որի շնորհով Նինոն քարոզեց, խաչի և խաչվածի զորությամբ բժշկեց։ Սա է նրա զորությունը, որ կարող է փրկել ինձ այս հավերժական խավարից․․․ կարծես լինեմ դժոխքում և փլուզված լինի ամբողջ աշխարհը․․․ կամ և միթե սա միայն ինձ համար է։ Օ՜, Նինոյի Աստված, ցրիր այս խավարը և ցո՛ւյց տուր ինձ իմ տեղը և ես կընդունեմ քո անունը, կկանգնեցնեմ խաչը զորավոր և արժանի կմատուցեմ այն աղոթքի համար` հանուն Հռոմից այստեղ հասած Նինոյի ուխտի»։|Ղևոնդ Ռուիսեցի, «Քարթլից ցխովրեբա»}}Իր հետ պատահածից դաս քաղելով Միհրանը վերադառնում է արքունիք և կատարում խոստումը։ Վրաց մեծամեծերի ներկայությամբ և մասնակցությամբ տեղի է ունենում քրիստոնեության ընդունման արարողությունը։ Վրաց ժողովրդի մկրտությունը տեղի է ունենում [[Կուր]] գետում։ Առաջինը Նունեն մկրտում է Միհրան արքային և իր ընտանիքին, ապա՝ ժողովրդին։ Քրիստոնեության ընդունումից հետո Միհրան արքան նամակ է հղում Կոստանդիանոս Ա Մեծին (ըստ հայկական աղբյուրի՝ Գրիգոր Լուսավորչին) և խնդրում հոգևորականներ առաքել Վիրք։ Վրաց ժողովուրդը հոժարակամությամբ ընդունում է ավետարանը։ Արքան հրաման է տալիս կործանել երկրի տարածքում գտնվող բոլոր կուռքերը, ինչպես արել էր և ինքը, և կանգնեցնել պատվական խաչի նշանը:
Նախ և առաջ քրիստոնեացած վրացիները կործանում են երկրի գլխավոր տաճարը՝ նվիրված շանթարձակ Արամազդին։ Որպես կանոն, ամեն առավոտ բոլորն իրենց տների կտուրներից աղոթում էին Արամազդին, քանզի վերջինիս բարձրաբերձ արձանը երևում էր Մցխեթի բոլոր անկյուններից։
Հատված Ավետիս Ահարանյանի վրաց կառավարությանն ուղղված նամակից
{| class="graytable"
|+
Վրաց ժողովրդի քրիստոնեացման միջադեպն ըստ Խորենացու
| width="20%" |
|
| width="75%" align="center" |<big>[[Պատկեր:Aquote1.png|ձախից|20x20փքս]] Մեզանից շատերը կարծում են, որ եթե մենք հաստատենք բարեկամական հարաբերություն թաթարների հետ, հանձին նրանց, մենք կունենանք ավելի հավատարիմ դաշնակիցներ, քան վրացիներն էին։ Խնդիրների քննարկումն ու վերաիմաստավորումը շատ կարևոր է, որովհետև դրանց հիմքում ընկած է կորցրած հայրենիքի մի մասի վրա պետություն ստեղծելու գաղափարը։ Ու բնավ կարևոր չէ, թե ստեղծած պետությունը 10 հազար քառակուսի կիլոմետր է, թե՝ 60 հազար, որովհետև ամբողջի ձգտումը միշտ էլ մոռացության է տալիս նախկին երդումն ու որոշումը և ձև գտնում ներսից այն ախտահարելու։ Նեղ դրության մեջ կամ հարկադրանք-պարտադրանքի անհրաժեշտությամբ ասված մտքերին լուրջ չպետք է վերաբերվել, քանի որ դրանք անմիջապես մոռացվել են իրադարձությունների ու հանգամանքների փոփոխության հետևանքով։[[Պատկեր:Aquote2.png|աջից|20x20փքս]]</big>
|
|}
== Հայկական աղբյուրները Վիրքի քրիստոնեականացման մասին ==
| |||