«Մուսա լեռան քառասուն օրը»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 8.
[[1915]] թվականին հայերը Մուսա լեռան վրա Թուրքերի դեմ տանում են 53-օրյա պաշտպանություն։ [[Ավստրիա|Ավստրիացի]] գրող [[Ֆրանց Վերֆել|Ֆրանց Վերֆելը]] այդ ամենից ոգևորված որոշում է գրել [[վեպ]] Մուսա լեռան քառասուն օրը անվանմամբ<ref>[https://www.dasaran.am/apps/wiki/view/id/12163 Կռվի սկիզբը և այլ տեղեկություններ]</ref>։
 
Գրքի ստեղծման գաղափարը եղելՎրանց Վերֆելի մտքում ծագել է [[1929]] թվականին, երբ նագտնվում եղել էէր Դամասկոսում, որտեղև տեսել էէր, թե ինչպես են հայ երեխաներին աշխատանքի դնում գորգի գործարանում։ Հայ ժողովրդի անհասկանալի ճակատագիրը Վերֆելին ստիպում է հասնել մինչև գրիչ։ Վեպը գրվել է [[1932]] թվականին՝ գերմաներենով, մինչև [[Վեպ|վեպը]] գրելըիսկ Վերֆելըմինչ այդ Վերֆելն ուսումնասիրել է ամբողջ [[Հայաստան|Հայաստանի]]  հայոց պատմությունը։
 
Գիրքը լույս է տեսել [[1933]] թվականիթվականին՝ դառնալովշուտով շատարժանանալով սիրված,ընթերցասերների ևջերմ որպեսընդունելությանը: հետևանքԴրա վառ ապացույցն է այն, որ թարգմանվելգիրքըթարգմանվել է 34 լեզուներով։ [[ԱՄՆ]]-ում 1934 թվականին գրքի լույս տեսնումիցընծայումից հետո [[1934]] թվականին առաջին երկու շաբաթըշաբաթվա ընթացքում վաճառվել է 34 000 օրինակով<ref>[http://times.am/?p=22815&l=am Երկու շաբաթում վեպը վաճառվել է...]</ref>։ Նույն տարվա դեկտեմբերին ամերիկյան Time ամսագիրը <nowiki/>[[Գիրք|գիրքը]] համարել է ամսվագիրք։ամսվա գիրք։
 
 
Ֆրանց Վերֆելի աշխարհահռչակ այս վեպը հայերեն է թարգմանվել բանաստեղծ և թարգմանիչ Պարույր Միքայելյանի կողմից և առաջին անգամ հրատարակվել է 1964 թվականին, Երևանում: Վեպն այնուհետև ունեցել է հայերեն ևս երեք հրատարակություն (1987, 1990 և 2015 թվականներին):
 
Ֆրանց Վերֆելի աշխարհահռչակ այս վեպը հայերեն է թարգմանվելթարգմանել բանաստեղծ և թարգմանիչ Պարույր ՄիքայելյանիՄիքայելյանը: կողմիցԼույս ևէ առաջին անգամ հրատարակվել էտեսել 1964 թվականին, Երևանում: Վեպն այնուհետև ունեցել է հայերեն ևս երեք հրատարակություն (1987, 1990 և 2015 թվականներին):
 
== Պատմություն ==
Տող 32 ⟶ 34՝
Ֆրանց Վերֆելն իրադարձություններն ընտրելիս, իմաստավորելիս և պատկերելիս առաջնորդվել է իր հիմնական գաղափարագեղարվեստական սկբունքներով: Վերջնականպես մի կողմ նետելով չդիմանալու պասիվ քրիստոնեական կանխադրույթները, Վերֆելը կանգնում է չարին ակտիվ, գործուն, հերոսական դիմադրություն ցույց տալու դիրքերում: Վեպի հիմնական գաղափարն այն է, որ բռնության դեմ միայն զինված պայքարով ժողովուրդները կարող են ձեռք բերել իրենց ազատությունը: Կարևոր է նշել նաև, որ Գաբրիել Բագրատյանի հերոսի նախատիպ է հանդիսացել Մովսես Տեր-Գալստյանը:
 
== Սկզբնական ընդհունելություննընդունելությունն ու գրաքննությունը ==
Վերֆելի վեպի նկատմամբ մեծ հետաքրքրության մասին են վկայում նրա բազմաթիվ վերահրատարակությունները ու թարգմանությունները: Միայն երկու տարում՝ 1934-1935 թվականներին, վեպը թարգմանվեց աշխարհի 36 լեզուներով<ref>[http://times.am/?p=22815&l=am «Մուսա լեռան 40 օրը» վեպ]</ref>: Այդ գիրքը իրոք նրա վիթխարի աշխատանքն էր: Այն անջնելիանջնջելի տպավորություն է թողել այն մարդկանց վրա, ովքեր ընդհանրապես ոչինչ չգիտեին այդհայոց իրադարձություններիցեղասպանության մասին:
 
Ամերիկայում վեպն առաջին անգամ երևաց 1933 կամ 1934 թվականի նոյեմբերին<ref>[http://times.am/?p=22815&l=am Գիրքը առաջին անգամ լույս է տեսել]</ref>: Ավելի քան 30 տարի այդ վեպը տարբեր երկրներում որպես դասական գործ վերահրատարակվել է Ժամանակակից վեպի գրադարան շարքով: Գիրքը այնպիսի տարածում էր գտել, որ 1965 թվականին նրա տպաքանակն անցավ մեկ միլլոնմիլիոն օրինակից, իսկ 1979-1981 թվականներին վեպըայն Ավստրիայում լույս տեսավ որպես գրպանի գիրք, մեծ տպաքանակով:
 
Ընդհանուր առմամբ Վերֆելի ստեղծագործությանը նվիրված հետազոտություններն ու մեկնաբանություններն ստեղծեցին մի գրականություն, ուր դրսևորվում են տարբեր կարծիքներ, դատողություններ: Սակայն Վերֆելի ստեղծագործության գագաթը հանդիսացավ այս վեպը, որը միշտ էլ ծնել է համընդհանուր հիացմունք: