«Մասնակից:MNvard/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 11.
Տոլստոյի դուստրը պատմում է այդ մասին հետևյալ կերպ<ref name=":02">{{Книга|автор=Толстая А. Л|заглавие=Отец. Жизнь Льва Толстого|ссылка=https://books.google.ru/books?id=aRAwDwAAQBAJ&pg=PA2&dq=%D0%9E%D1%82%D0%B5%D1%86.+%D0%96%D0%B8%D0%B7%D0%BD%D1%8C+%D0%9B%D1%8C%D0%B2%D0%B0+%D0%A2%D0%BE%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%BE&hl=ru&sa=X&ved=0ahUKEwiwiNmokIraAhVMBSwKHc-NCNAQ6AEILDAB|ответственный=|издание=|место=М. - Берлин|издательство=Directmedia|год=2016|страницы=|страниц=892|isbn=9785447579647|isbn2=}}</ref>:
{
Տոլստոյը իր ընկեր Սադոյի հետ ճանապարհում էր գումակը Գրոզնիի բերդ։ Գումակը շարժվում էր դանդաղ, կանգնում էր, Տոլստոյը ձանձրանում էր։ Նա և ևս չորս ձիավորներ,ովքեր ուղեքցում են գումակը, որոշեցին նրանցից առաջ անցնել և գնալ առաջ։ Ճանապարհն անցնում էր քարանձավով,լեռնաբնակները ամեն րոպե կարող էին հարձակվել վերեվից,սարից, կամ ժայռի հետևից։ Երեքը գնացին քարանձավի ներքևի մասով,իսկ երկուսը՝ Տոլստոյը և Սադոն,լեռնաշղթյի վերեվի մասով։ Չհասցրեցին նրանք դուրս գալ լեռների կատարին,տեսան դեպի իրենց կողմ սլացող չեչեններին։ Տոլստոյը զգուչացրեց ընկերներին վտանգի մասին,իսկ ինքը Սադոյի հետ ամբողջ թափով սլացան առաջ դեպի բերդը։ Բարեբաղտաբար,չեչենները չէին կրակում, նրանք ուզում էին Սադոին վերցնել գերի կենդանի։ Ձիերը արագավազ էին և նրանց հաջողվեց փախչել։ Վնասվեց երիտասարդ սպայը։ Սլացող դեպի սպան չեչենները, նրան սուրերով սրախողխոր արեցին, իսկ երբ ռուսները նրան վերցրին, արդեն ուշ էր,նա մահացավ տանջանքների մեջ։▼
▲{{քաղվածք|Տոլստոյը իր ընկեր Սադոյի հետ ճանապարհում էր գումակը Գրոզնիի բերդ։ Գումակը շարժվում էր դանդաղ, կանգնում էր, Տոլստոյը ձանձրանում էր։ Նա և ևս չորս ձիավորներ,ովքեր ուղեքցում են գումակը, որոշեցին նրանցից առաջ անցնել և գնալ առաջ։ Ճանապարհն անցնում էր քարանձավով,լեռնաբնակները ամեն րոպե կարող էին հարձակվել վերեվից,սարից, կամ ժայռի հետևից։ Երեքը գնացին քարանձավի ներքևի մասով,իսկ երկուսը՝ Տոլստոյը և Սադոն,լեռնաշղթյի վերեվի մասով։ Չհասցրեցին նրանք դուրս գալ լեռների կատարին,տեսան դեպի իրենց կողմ սլացող չեչեններին։ Տոլստոյը զգուչացրեց ընկերներին վտանգի մասին,իսկ ինքը Սադոյի հետ ամբողջ թափով սլացան առաջ դեպի բերդը։ Բարեբաղտաբար,չեչենները չէին կրակում, նրանք ուզում էին Սադոին վերցնել գերի կենդանի։ Ձիերը արագավազ էին և նրանց հաջողվեց փախչել։ Վնասվեց երիտասարդ սպայը։ Սլացող դեպի սպան չեչենները, նրան սուրերով սրախողխոր արեցին, իսկ երբ ռուսները նրան վերցրին, արդեն ուշ էր,նա մահացավ տանջանքների մեջ։|}}
«Այբբենարանի» կազմելու ժամանակ Տոլստոյը գրել է պատմվածք Կովկասի գերու մասին։ Ուղարկելով պատմվածքը Ն․ Ն․ Ստրախովին 1872 թվականի մարտին Տոլստոյը նշել է<ref>{{Cite web|url=http://www.rvb.ru/tolstoy/01text/vol_17_18/vol_18/0597.htm|title=Л.Н. Толстой. Письма. 237. Н. Н. Страхову. 1872 г. Марта 22, 25. Москва.|publisher=www.rvb.ru|accessdate=2018-03-26|author=Толстой Л.Н.|lang=ru}}</ref>:
{{քաղվածք|Ամբողչ իմ ժամանակը և ուժերը զբաղված են «Այբբենարանով»։ «Զարյա» ամսագրի համար ես գրել եմ նոր հոդված «Այբբենարանում»՝ «Կովկասի գերին» և կուղարկ եմ մի շաբաթից ոչ ուշ։․․․․․․Խնդրում եմ գրեք ինչ էք մտածում այդ հոդվածի մասին։ Դա օրինակ է այն ոճաձևի և լեզվի, որով ես գրում եմ և պիտի գրեմ մեծերի համար։
▲Ամբողչ իմ ժամանակը և ուժերը զբաղված են «Այբբենարանով»։ «Զարյա» ամսագրի համար ես գրել եմ նոր հոդված «Այբբենարանում»՝ «Կովկասի գերին» և կուղարկ եմ մի շաբաթից ոչ ուշ։․․․․․․Խնդրում եմ գրեք ինչ էք մտածում այդ հոդվածի մասին։ Դա օրինակ է այն ոճաձևի և լեզվի, որով ես գրում եմ և պիտի գրեմ մեծերի համար։
«Կովկասի գերի» պատմվածքը տպագրվել է «Զարյա» ամսագրում (1872, № 2)։ Նա տեղ է գտել «Ընթերցանության համար չորրորդ ռուսսական գրքում», որը լույս է տեսել 1872 թվականի նոյեմբերի 1-ին<ref>{{Cite web|url=http://ru.wikisource.org/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%82%D0%B2%D1%91%D1%80%D1%82%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B0_%D0%B4%D0%BB%D1%8F_%D1%87%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_II_(%D0%9B%D0%B5%D0%B2_%D0%A2%D0%BE%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B9)#%D0%9A%D0%90%D0%92%D0%9A%D0%90%D0%97%D0%A1%D0%9A%D0%98%D0%99_%D0%9F%D0%9B%D0%95%D0%9D%D0%9D%D0%98%D0%9A_(%D0%91%D1%8B%D0%BB%D1%8C)|title=Четвёртая русская книга для чтения II (Лев Толстой) — Викитека|publisher=ru.wikisource.org|accessdate=2018-03-26|lang=ru}}</ref>։
Ինքը՝ Տոլստոյը բարձր է գնահատում իր պատմվածքը և հիշատակում է դրա մասին «Ի՞նչ է արվեստը» տրակտատում հետևյալ կոնտեքստով<ref>[//ru.wikisource.org/wiki/%D0%A7%D1%82%D0%BE_%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B8%D1%81%D0%BA%D1%83%D1%81%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE%3F_%28%D0%A2%D0%BE%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B9%29 Что такое искусство?]</ref>:
{{քաղվածք|․․․իմ բոլոր գեղարվեստական ստեղծագործություննեռը ես դասում եմ վատ արվեստի շրջանին,բացառությամբ «Աստված տեսնում է ամեն ինչ, բայց արագ չի ասոում, ցանկանալով պատկանել առաջի տեսակին» և «Կովկասի գերին»՝
▲․․․իմ բոլոր գեղարվեստական ստեղծագործություննեռը ես դասում եմ վատ արվեստի շրջանին,բացառությամբ «Աստված տեսնում է ամեն ինչ, բայց արագ չի ասոում, ցանկանալով պատկանել առաջի տեսակին» և «Կովկասի գերին»՝ երկրորդտեսակին։
Ընդ որում «երկրորդ տեսակը» լավ արվեստի, նրա կողմից դիտարկվում է որպես «արվեստ, որը ներկայացնում է տարբեր առօրեական զգացմունքներ, որոնք հասանելի են բոլոր մարդկանց՝ համաշխարհային արվեստ»։
Տող 36 ⟶ 34՝
* Հեղինակի աղջկա վկայությամբ, պատմվածքի հրատարակումից հետո անհայտ հեղինակ «Համաշխարհային նկար» թերթում գրել է<ref name=":02" />:
{{քաղվածք|Կովկասի գերին գրվել է ամբողջովին հատուկ և նոր լեզվով։Պատմվածքում առաջի տեղումդրված է շարադրանքի պարզությունը։ Չկա ոչ մի ավելորդ բառ, ոչ մի ոճաբանական թերություն։ Ակամայից հիանում ես այդ անհավատալի զսպվածությանը։ Դա սխրագործություն է,որը, հավանաբարր,հասանելի չէ մեր ոչ մի ականավոր գործիչնեի ժամանակակիցգրականության։ Պատմվածքի գեղարվեստական պարզությունը հասցրած է գագաթնակետին։}}▼
▲Կովկասի գերին գրվել է ամբողջովին հատուկ և նոր լեզվով։Պատմվածքում առաջի տեղումդրված է շարադրանքի պարզությունը։ Չկա ոչ մի ավելորդ բառ, ոչ մի ոճաբանական թերություն։ Ակամայից հիանում ես այդ անհավատալի զսպվածությանը։ Դա սխրագործություն է,որը, հավանաբարր,հասանելի չէ մեր ոչ մի ականավոր գործիչնեի ժամանակակիցգրականության։ Պատմվածքի գեղարվեստական պարզությունը հասցրած է գագաթնակետին։
* [[Վիկտոր Շկլովսկի]]<ref>Виктор Шкловский. Лев Толстой ([[ЖЗЛ|«ЖЗЛ»]])</ref>:
{{քաղվածք|«Ռուսը չեչենների շրջապատում» թեման՝ դա Պուշկինի «Կովկասի գերի» թեման է։ Տոլստոյը վերցրել է նույն անվանումը, սակայն պատմել է ուրիշ կերպ։ Գերության մեջ գտնվող ռուս սպան աղքատ ազնվականներից է, այնպիսի մարդ է,ով ամեն բան կարող է պատրաստել իր ձեռքերով։ Հայտնվում է գերության մեջ այն պատճառով, որ մեկ ուրիշ հայտնի սպան, հեռացավ զենքով և նույնպես ընկավ գերի։ Ժիլինը հասկանում է,թե ինչի համար լեռնաբնակները չեն սիրում ռուսներին։ Չեչենները օտար են, բայց ոչ թշնամի, և նրանք հարգում են նրա քաջությունը և ժամացույցի վերանորոգման կարողությունը։ Գերության մեջ գտնվողին ազատում է ոչ թե կին, ով սիրահարված է նրան, այլ աղջիկ, ով նրան խղճում է։ Նա փորձում է փրկել և իր ընկերոջը,բաըց նա քաջ չէ։ Ժիլինը տանում է նրան ուսերին դրած, բայց բռնվեց, իսկ հետո փախավ մենակ։▼
Այս պատմվածքով Տոլստոյը հպարտանում է։ Գեղեցիկ արձակ է՝ հանգիստ, չկա ավելորդ ձևավորում, որը անվանում են հոգեբանական վերլուծություն։Բախվում են մարդկային հետաքրքրությունները, և մենք կարեկցում ենք Ժիլինին՝ լավ մադու, և այն ամենին ինչ գիտենք նրա մասին,մեզ բավական է։}}▼
▲«Ռուսը չեչենների շրջապատում» թեման՝ դա Պուշկինի «Կովկասի գերի» թեման է։ Տոլստոյը վերցրել է նույն անվանումը, սակայն պատմել է ուրիշ կերպ։ Գերության մեջ գտնվող ռուս սպան աղքատ ազնվականներից է, այնպիսի մարդ է,ով ամեն բան կարող է պատրաստել իր ձեռքերով։ Հայտնվում է գերության մեջ այն պատճառով, որ մեկ ուրիշ հայտնի սպան, հեռացավ զենքով և նույնպես ընկավ գերի։ Ժիլինը հասկանում է,թե ինչի համար լեռնաբնակները չեն սիրում ռուսներին։ Չեչենները օտար են, բայց ոչ թշնամի, և նրանք հարգում են նրա քաջությունը և ժամացույցի վերանորոգման կարողությունը։ Գերության մեջ գտնվողին ազատում է ոչ թե կին, ով սիրահարված է նրան, այլ աղջիկ, ով նրան խղճում է։ Նա փորձում է փրկել և իր ընկերոջը,բաըց նա քաջ չէ։ Ժիլինը տանում է նրան ուսերին դրած, բայց բռնվեց, իսկ հետո փախավ մենակ։
▲Այս պատմվածքով Տոլստոյը հպարտանում է։ Գեղեցիկ արձակ է՝ հանգիստ, չկա ավելորդ ձևավորում, որը անվանում են հոգեբանական վերլուծություն։Բախվում են մարդկային հետաքրքրությունները, և մենք կարեկցում ենք Ժիլինին՝ լավ մադու, և այն ամենին ինչ գիտենք նրա մասին,մեզ բավական է։
* [[Սամուիլ Մարշակ]]ը Տոլստոյի ստեղծագործությունն անվանել է պսակ «Գրքեր կարդալու», նշելով, որ « հազիվ թե կարելի է գտնել ամբողջ համաշխարհային գրականությունում կատարյալ պատմվածքի օրինակ երեխաների համար»<ref name="marshak2">[[Самуил Маршак]]: «Но венцом „Книг для чтения“, несомненно, является повесть, помещенная почти в самом конце четвёртой книги, — знаменитая повесть о Жилине и Костылине — „Кавказский пленник“. Вряд ли можно найти во всей мировой литературе более совершенный образец маленькой повести для детей» (Литература — школе)</ref>։
|