«Գնդացիր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 36.
[[Տերմին|Տերմինն]] առաջացել է 1880-ական թվականներին սկզբնական միտրալիեզի (թնդանոթի տեսակ), կամ, ինպես Ռուսաստանում էին անվանում՝ կարտեչնիցի (հայտնի է որպես Գատլինգի գնդացիր) համապատասխան: Հնարավոր է, անվանումը առաջացել է ֆրանսիական միտրալիեզի անվան ազդեցությամբ՝ canon aballes- գնդակային թնդանոթ: Սակայն, տերմինը արագ տեղափոխվել է դեպի նորից երևան եկած ավտոմատ [[Զենք|զենքերը]], չնայած, իր հերթին գնդացիրն առաջին տարիներին անվանում էին «ավտոմատ կարտիչա»: Ռուսաստանում ի հայտ գալու ժամանակ գնդացիրը հիշատակվում էր այսպիսի նկարագրող անվան տակ. «Մաքսիմի մի փողանի ավտոմատ միտրալիեզի համակարգ»<ref>[http://royallib.com/read/fedoseev_semyon/pulemeti_russkoy_armii_v_boyu.html#0 С.Федосеев. Пулемёты русской армии в бою]</ref>:
 
== Կառուցվածք ==
== Գնդացիրի կառուցվածքը ==
[[File:PISTONM16.gif|250px|thumb|Գազային մխոց]]
 
Գնդացիրը կազմված է սովորաբար հետևյալ հիմնական մասերից և մեխանիզմներից. բեռնախցիկ, բեռնախցիկային տուփիցտուփ (տուփ), կափարիչ, ձգանային մեխանիզմ, հետադարձի զսպանակիցզսպանակ (հետադարձի մեխանիզմ), նշանոց, փամփշտատուփ: Ձեռքի և միասնական գնդացիրներին սովորաբար կցվում է կոթկոթ՝ ուսին հենելու համար, հրաձգության ժամանակ ավելի լավ կայունություն ունենալու համար:
 
Նշանակետային հրաձգության համար գնդացիրներն ունեն նշանոցներ (մեխանիկական, օպտիկական, գիշերային):
 
Մեծ փող ունենալու շնորհիվ ( հրացանի կալիբրըառավելագույն առավելագույնըտրամաչափն կլինիունի Hotchkiss Mle.10,4 կգ, Hotchkiss Mle. 1914 թվական) հաստոցային և միասնական գնդացիրները ապահովում են բարձր գործնական արագաձգություն (մինչև 250—300 կրակոց րոպեում) և թույլ է տալիս վարել ինտենսիվ կրակոց, առանց փողի փոփոխման մինչև 500, իսկ խոշոր կալիբրայով՝տրամաչափով՝ մինչև 150 կրակոց: Փողի գերտաքացման ժամանակ այն փոխվում է:
 
Հրաձգության բարձր տեմպի ժամանակ կախված տաքացման գործոնից, բոլոր գնդացիրները (բացառությամբ ձեռքի գնդացիրների, որոնք մշակված են ավտոմատ հրաձիգների հիման վրա) մյուս ավտոմատ զենքերի համեմատ ունեն կառուցվածքային և մեխանիզմի աշխատանքի հետևյալ տարբերությունները մյուս ավտոմատ զենքերի համեմատ: Զենքը մարտական վիճակի բերելու ժամանակ, փամփուշտը չի գտնվում փողի լցամասում, ինչպես դա արվում է ավտոմատ հրաձիգների, հրացանների կամ որոշ հրացան-գնդացիրների մոտ (օրինակ, '''Spectre M4''' կամ '''Heckler & Koch MP5'''): Գնդացիրներում փամփուշտը գտնվում է մեկուսացված վիճակում, ապա մղվում է դեպի հրացանի լցամաս:
 
=== Գործողություն ===
=== Գնդացիրի գործողությունը ===
[[File:GPMG components.JPG|thumb|600px|center|FN MAG]]Ժամանակակից գնդացիրների մեծամասնության ավտոմատիկ գործողությունը հիմնված է հրաձիգի փողով վառոդային գազերի մղմամբ: ԳՆդացիրի պատրոններով հագեցումը կատարվում է փամփշտային ժապավենից կամ փամփշտատուփից: Գնդացիրից հրաձգությունը կարող է կատարվել կարճ (մինչև 10 կրակոց), երկար (մինչև 30 կրակոց) հերթափոխերով, առանց դադարի, իսկ որոշ գնդացիրների մոտ նաև մեկական կրակոցով կամ հերթով ֆիքսված երկարությամբ: Ժամանակակից գնդացիրների փողի սառեցումը, որպես կանոն օդային է, բայց նախկինում լայն տարածում ուներ ջրայինը<ref name="vs2">[http://military_terms.academic.ru/1953/Пулемёт] Словарь военных терминов. Сост. А. М. Плехов, С. Г. Шапкин.— М.: Воениздат. 1988.</ref>: Որպիսի հրձգությունըհրաձգությունը կատարվերկատարվի նշանառությամբ, գնդացիրներին կցվում է նշանոց (մեխանիկական, օպտիկական, գիշերային): ՀրանոթիԳնդացիրի անձնակազմը կազմված է մեկ, երկու և ավելի մարդկանցից (կախված գնդացիրի կառուցվածքից):
 
== Տեսակներ ==
Տարբերում են հետևակային և հատուկ գնդացիրներ: Հատուկ գնդացիրներին են պատկանում ավիացիոն, նավային, զենիթային, տանկային, հրետանախուցային և այլ գնդացիրներ: Կախված սարքի կառուցվածքից և մարտական նշանակությունից, հետևակային գնդացիրները բաժանվում են ձեռքի (քաշը 6—12 կգ, տրամաչափը 5,45—8 մմ, մինչև 2000 մետր), հաստոցավոր, ներառյալ խոշոր փողայինները (45—160 կգ, 7,62—14.5 մմ, մինչև 3500 մետր) և ընդհանուր (12—25 կգ, 7,62—8 մմ, 2000 մետր), որը թույլ է տալիս կրակ բացել ինչպես երկճյուղ հենակից, այնպես էլ հաստոցից: Հատուկ գնդացիրները, բացառությամբ ավիացոն, որպես կանոն, ներկայացնում են իրենցից հետևակային, համապատասխան վերասարքավորած ձևով<ref name="le2">[http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_tech/978#пулемёт0] Пулемёт. Энциклопедия «Техника». — М.: Росмэн. 2006.</ref>: Տարբերում են փոքր (մինչև 6,5 մետր), նորմալ ( 6,5-9 մմ) և խոշոր (9-15 մմ) տրամաչափի գնդացիրներ:
 
Կախված գնդացիրի հրաձգության տեմպից լինում են նորմալ (600—800 կրակոց րոպեում) և մեծ (1000—1500-ից ավել կրակոց րոպեում) արագությամբ: Գնացիրները, որոնք ունեն կրակոցի նորմալ արագություն, սովորաբար ունեն մեկ փող, մեկ փամփշտակալ: Գնդացիրները, որոնք ունեն կրակոցի մեծ արագություն, կարող են ունենալ ինչպես նորմալ արագությամբ կրակող գնդացիրի տեսք, այնպես էլ կարող են տարբերվել դրանցից փամփշտակալների կամ փողերի թվով:
 
== Ծանոթագրություններ ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Գնդացիր» էջից