«Նոր Իսպանիայի փոխարքայություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
տառադարձության ճշտում |
No edit summary |
||
Տող 123.
1536 թվականին Տլատելոլկոյում գտնվող [[Ֆրանցիսկյան միաբանություն|ֆրանցիսկյան]] վանական համալիրում ստեղծվեց [[Սանտա Կրուս դե Տլատելոլո|Սատա Կրուսի առաջին քոլեջը]], որը սկսեց 60 հնդկացիների ուսուցումը: 1553 թվականի հունիսի Մեխիկոյում բացվեց համալսարան, որն ուներ չորս ամբիոն՝ աստվածաբանություն, իրավաբանություն, արվեստ և բժշկություն: Արվեստի ամբիոնում սովորեցնում էին լատիներեն, հռետորաբանություն, տրամաբանություն, թվաբանություն ու եկրաչափություն, աստղագիտություն, երաժշտություն{{sfn|Ларин|2007|с=276}}: 18-րդ դարում սկզբնական դպրոցները հաշվվում էր ընդամենը 10-ը{{sfn|Паркс|1949|с=114}}: 1538 թվականին Մեխիկոյում հայտնվում է Նոր աշխարհում առաջին [[տպարան]]ը: 16-րդ դարի ընթացքում գաղութում հրատարակվել է 114 գիրք: Այդ ժամանակ հայտնվում են մի շարք վավերագիրներ՝ [[Տորիբիո դե Բենավենտե]]ն [[Բեռնարդինիո դե Սաագուն]]ը, այդ թվում՝ հնդկական՝ [[Ֆեռնանդո դե Ալվա Իշտլիլշոչիտել]]ը{{sfn|Ларин|2007|с=277—282}}:
Մշակաբույսերի ուսումնասիրության գործում հսկայական աշխատանք կատարեց [[Ֆրանսիսկո Էռնանդես]]ի «[[Նոր Իսպանիայի բույսերի պատմություն]]» աշխատությունը (1570 - 1577)<ref>{{cite web|url=http://www.ibiologia.unam.mx/plantasnuevaespana/index.html|title=Historia de las Plantas de la Nueva España de Francisco Hernández|publisher=Universidad Nacional Autónoma de México|accessdate=2013-07-04|archiveurl=https://www.webcitation.org/6HsQ9bAbB?url=http://www.ibiologia.unam.mx/plantasnuevaespana/index.html|archivedate=2013-07-05}}</ref>, որը գրվել է [[Ֆիլիպ II Հաբսբուրգ|Ֆիլիպ II-ի]] պատվերով: Գրքի մեջ ներառված են առավել քան 3000 բույսեր ու 500 կենդանիներ, որոնք գոյություն են ունեցել ժամանակակից [[Մեքսիկա]]յի տարածքում: Միևնույն ժամանակ, բայց բույսերի մասին առավել հակիրճ աշխատանք է կատարել [[Բեռնարդինիո դե Սաագուն]]ը՝ գրելով իր ֆունդամենտալ աշխատությունը՝ «Նոր Իսպանիայի ընդհանուր գործեր» (1576): Նշված երկու գրքերը հիմնված էին իրենց շրջապատող միջավայրի մասին [[ացտեկներ]] վկայությունների վրա և հետևաբար առկա են այնպիսի տեղեություններ, որոնքչեն ենթարվել եվրոպական ազդեցության<ref>{{cite web|url=http://www.wdl.org/ru/item/10096/|title=Всеобщая история вещей Новой Испании, написанная братом Бернардино де Саагуном: Флорентийский кодекс|publisher=[[Всемирная цифровая библиотека]]|accessdate=2013-07-04|archiveurl=https://www.webcitation.org/6HsQAEtSy?url=http://www.wdl.org/ru/item/10096/|archivedate=2013-07-05}}</ref>: Հետագայում Սագուանի ձեռագիրը մոռացության ենթարկվեց, բայց Էռնանդեսի գիրքը բազմիցս վերարտադրել են այլ գիտնականներ ինչպիսիք են Խոսե դե Ակոստան, Նարդո Անտոնիո Ռեկին, Ֆաբիո Կոլոնան, Հայմե Օնորատո Պոմարը, Գրեգորիո Լոպեսը, Ֆեդերիկո Չեզին, Խուան Բարիոսը, Յոհան դե Լայետը, Յոհան Էուսեբիո Ներեմբերգը, Վիլյամ Պիզոն, Ռոբերտ Լավելը, Ջոն Ռայը, Ջեյմս Նյուտոնը և
Պոեզիան հիմնականում կազմված էր քրիստոնեական մտորումներից և ստեղծագործություններից, որոնք գովերգում են միապետներին, գերակշռում էր Կառլոս դե Սիգուեա ի Գոնգորայի հնարած ոճը: Այդ համատեքստում աչքի էր բանաստեղծուհի Խուան Ինես դե լա Կրուսը, ում սիրային քնարերգություններն առանձնանում էին նրբանկատությամբ և զգացմունքային խորությամբ{{sfn|Паркс|1949|с=115}}: Լայն տարածում գտավ թատրոնը, որը հնդկացիներին քրիստոնեություն քարոզելու համար ն օգտագործվում էր միսիոներների կողմից: Մասնավորապես բեմադրվում էին աստվածաշնչյան տեսարաններ պարունակող ներայացումներ{{sfn|Ларин|2007|с=283}}:
| |||