«Խորխե Լուիս Բորխես»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
→Կենսագրություն: Կատարվել են տեղափոխումներ եւ սրբագրություններ։ |
|||
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Գրող}}
'''Խորխե Լուիս Բորխես''', ({{lang-es|Jorge Luis Borges}} <small>([[Պատկեր:Speaker Icon.svg|13px]] [
== Կենսագրություն ==
Խորխե Լուիս Բորխեսը ծնվել է 1899 թվականի օգոստոսի 24-ին։ Գրողը հոր կողմից ժառանգել է իսպանական և իռլանդական արմատներ։ Մայրը, ըստ որոշ աղբյուրների, սերել է պորտուգալա-հրեական ընտանիքից։ Ինքը՝ հեղինակը բազմիցս նշել է, որ իր երակներով հոսում է բասկական, անդալուզական, հրեական, անգլիական, պորտուգալական և նորմանդական արյուն<ref>[http://lib.ru/BORHES/int2.txt_Ascii.txt Անտոնիո Կարիսոյի հետ հարցազրույց]</ref>։ Ընտանիքում հիմնականում խոսել են իսպաներեն և անգլերեն։ Վաղ հասակից Խորխե Լուիսը հետաքրքրվել է պոեզիայով, չորս տարեկան հասակում արդեն շատ վարժ գրել և կարդալ գիտեր։ 1905 թվականին՝ տնային դաստիարակչուհու օգնությամբ Բորխեսը սկսում է սովորել անգլերեն։ Իսկ մեկ տարի անց գրում է իր առաջին «La visera fatal» (թարգմ. «Ճակատագրական երեսկալը») պատմվածքը։ Արդեն տասը տարեկանում Խորխե Լուիսը անգլերենից իսպաներեն է թարգմանում [[Օսկար Ուայլդ]]ի «Երջանիկ արքայազնը» ստեղծագործությունը, որը հետագայում Բորխեսի թարգմանությամբ լույս է տեսնել տեղական ամսագրերից մեկում։ Իր մուտքը գրական աշխարհ Խորխե Լուիս Բորխեսը այս կերպ է նկարագրել.▼
▲Խորխե Լուիս Բորխեսը ծնվել է 1899 թվականի օգոստոսի 24-ին։ Գրողը հոր կողմից ժառանգել է իսպանական և իռլանդական արմատներ։ Մայրը, ըստ որոշ աղբյուրների, սերել է պորտուգալա-հրեական ընտանիքից։ Ինքը՝ հեղինակը բազմիցս նշել է, որ իր երակներով հոսում է բասկական, անդալուզական, հրեական, անգլիական, պորտուգալական և նորմանդական արյուն<ref>[http://lib.ru/BORHES/int2.txt_Ascii.txt Անտոնիո Կարիսոյի հետ հարցազրույց]</ref>։ Ընտանիքում հիմնականում խոսել են իսպաներեն և անգլերեն։ Վաղ հասակից Խորխե Լուիսը հետաքրքրվել է պոեզիայով, չորս տարեկան հասակում արդեն շատ վարժ գրել և կարդալ գիտեր։ 1905 թվականին՝ տնային դաստիարակչուհու օգնությամբ Բորխեսը սկսում է սովորել անգլերեն։ Իսկ մեկ տարի անց գրում է իր առաջին «La visera fatal» (թարգմ. «Ճակատագրական երեսկալը») պատմվածքը։ Արդեն տասը տարեկանում Խորխե Լուիսը անգլերենից իսպաներեն է թարգմանում [[Օսկար Ուայլդ]]ի «Երջանիկ արքայազնը» ստեղծագործությունը, որը հետագայում Բորխեսի թարգմանությամբ լույս է տեսնել տեղական ամսագրերից մեկում։
:''«Երբ հորս հարվածեց կուրությունը, ընտանիքում բոլորը հոգու խորքում համոզված էին, որ ես պետք է շարունակեմ նրա գրական ուղին։ Այն՝ ինչ հայրս չէր հասցրել իրականացնել կուրության պատճառով, վստահ էի, որ ես պետք է իրագործեմ հանուն նրա, հանուն այն մարդկանց, ովքեր հավատում էին, որ իմ մուտքը գրականություն լինելու է առաքելություն՝ հորս կիսատ թողած գործերը շարունակելու նպատակով։ Նման համոզմունքը, նմանատիպ վստահությունը չարդարացնել պարզապես չէի կարող։ Իսկ գրել սկսեցի վեց-յոթ տարեկան հասակում»'':
1921 թվականից սկսած՝ նրա բանաստեղծությունները և էսսեները տպագրվել են [[
1967 թվականին Բորխեսը ամուսնացել է պատանեկության տարիների իր ընկերուհու՝ Էլզա Էստետե
1972 թվականին մեկնել է
1979 թվականին Խորխե Լուիս Բորխեսն արժանացել է
Բորխեսը մահացել է [[լյարդ]]ի [[քաղցկեղ]]ից [[1986]] թվականի [[հունիսի 14]]-ին [[Ժնև]]ում և թաղված է Ժնևի Արքաների գերեզմանոցում, Ժան Կելվինից ոչ հեռու։▼
== Արգենտինական մշակույթ ==
[[Պատկեր:Borges 001.JPG|մինի|200px| Խորխե Լուիս Բորխես, 1976]]
Բորխեսի՝ արգենտինյան մշակույթի նկատմամբ ունեցած հակումը հիմնականում կապված է նրա ընտանեկան տոհմածառի հետ։ Գրողի՝ ծնունդով անգլիացի տատը ամուսնացել է արգենտինացի Ֆրանչեսկո Բորխեսի հետ, որը պատմական մեծ դեր է խաղացել քաղաքացիական պատերազմներում, որոնց արդյունքում էլ [[Արգենտինա]]ն և [[Ուրուգվայ]]ը ճանաչվել են
«Կիրք Բուենոս Այրեսի հանդեպ» վերնագրով բանաստեղծությունների ժողովածուն համարվում է Բորխեսի առաջին գիրքը, որը լույս է տեսել 1923 թվականին։ Նրա ստեղծագործությունների զգալի մասը նվիրված է արգենտինյան մշակույթին («Տանգոյի պատմությունը»), ինչպես նաև գրականությանը («Արգենտինացի գրողը և ավանդույթը»)։
Տող 29 ⟶ 27՝
== Մահից հետո ==
[[Պատկեր:Borges Lisboa 2.JPG|250px|մինի|Բորխեսին նվիրված հուշակոթող Լիսաբոնում]]
▲Բորխեսը մահացել է [[լյարդ]]ի [[քաղցկեղ]]ից [[1986]] թվականի [[հունիսի 14]]-ին [[Ժնև]]ում և թաղված է Ժնևի Արքաների գերեզմանոցում, Ժան Կելվինից ոչ հեռու։
[[2008]] թվականին [[Լիսաբոն]] քաղաքում տեղադրվեց Բորխեսին նվիրված հուշակոթող։ Կոմպոզիցիան, որը պատրաստվել է
Բորխեսի արխիվը պահպանվում է Տեխասի համալսարանի Հարրի Ռենսոմի կենտրոնում<ref>{{cite web|url=http://www.hrc.utexas.edu/press/releases/1999/borgesnews.html|title=Ransom Center Acquires Rare Archive of Jorge Luis Borges|date=07.04.1999|publisher=Harry Ransom Center. The University of Texas at Austin|archiveurl=http://archive.is/7OOdT|archivedate=2014-11-27}}</ref>
| |||