Վիքիպեդիա

«Ունիվերսալիզմ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
 
{{Other uses|Universalism (disambiguation)}}{{Universalism|expanded=all}} '''Ունիվերսալիզմը''' աստվածաբանական ու փիլիսոփայական հասկացություն է, որտեղ որոշ գաղափարներ ունեն համընդհանուր կիրառություն ու կիրառելիություն: Համայնքը, որն իրեն կոչում է ''ունիվերսալիստ'', ուշադրության կենտրոնում է առնում ամենատարածված կրոնների համընդհանուր սկզբունքերը, իսկ մյուսներին համարում հիմնականներից ածանցյալներ: Այն կայանում է մարդկայինի ու աստվածայինի համընդհանուր հաշտեցման հավատի մեջ: Օրինակ, որոշ [[աբրահամական կրոններ|աբրահամական կրոն]]<nowiki/>ներ պնդում են իրենց ուսմունքի և բարոյական սկզբունքների ունիվերսալ նշանակությունը և “զգում են ներարողականություն”:<ref name="Schaff-Herzog" /> [[Քրիստոնեական ունիվերսալիզմ|Քրիստոնեական ունիվերսալիզմը]] կենտրոնացած է համընդհանուր հաշտեցման շուրջ: Հայտնի նաև որպես համընդհանուր փրկություն՝ դա մի ուսմունք է՝ ըստ որի յուրաքնաչյուր մարդկային հոգի ի վերջո հաշտություն կգտնի Աստծո հետ՝ շնորհիվ աստվածային սիրո ու ողորմածության:<ref>Otis Ainsworth Skinner (1807-1861), ''A Series of Sermons in Defense of the Doctrine of Universal Salvation'', Page 209, It is not part of mainline Christian doctrine either Catholic or Protestant. "Repentance is a means by which all men are brought into the enjoyment of religion, and we do expect any man will be saved while he continues in sin. However, Unitarian Universalism holds a universal salvation, because is, "we expect all men will repent."</ref>: Հիմնարար ճշմարտության հանդեպ հավատը հանդիսանում է ունիվերսալիզմի մեկ այլ կարևոր սկզբունք: Ապրելու ճշմարտությունը դիտարկվում է որպես ավելի անհասանելի քան ազգային, մշակությաին կամ կրոնական սահմաններն ու մեկնաբանությունները այդ մեկ ճշմարտության: [[Ռիգվեդա|Ռիգ Վեդայի]] պնդմամբ՝ «Ճշմարտությունը մեկն է. իմաստունները դրանք կոչում են տարբեր անուններով»:<ref>[https://vedanta.org/what-is-vedanta/harmony-of-religions/ Vedanta Society of Southern California ''Harmony of Religions'']</ref> Ունիվերսալիզմը ազդեցություն է ունեցել ժամանակակից [[Հինդուիզմ|հինդուիզմի]] վրա, իր հերթին ազդեցություն ունենալով արևմտյան ժամանակակից հոգևոր մտածողության վրա:{{sfn|King|2002|p=}} [[Ունիտարյան ունիվերսալիզմ|Ունիտարյան ունիվերսալիզմը]] շեշտում է այն, որ կրոնը համընդհնաուր մարդկային որակ է, և այն հիմնվում է ամենատարածված կրոնների համընդհանուր սկզբունքների վրա: Այն բոլոր կրոնները ընդունում է համընդհանուր կերպով:
 
 
== Փիլիսոփայություն ==
 
=== Ունիվերսալություն ===
{{Main|UniversalityՈւնիվերսալություն (philosophy)}}Փիլիսոփայության մեջ, ունիվերսալությունը հասկացություն է այն մասին, որ, երևան հանելով համընդհանուր փաստերը, դրանք կարող եմ բացատրվել որպես [[Հարաբերականապաշտություն|ռելատիվիզմի]] հակադրություն:<ref>Bonnett, A. (2005). ''Anti-Racism''. Routledge.</ref> Որոշ կրոններում, ունիվերսալիզմը հատկություն է, որը տրվում է նրանց, որոնց գոյությունը հարատև է ամբողջ տիեզերքում:
=== Բարոյական ունիվերսալիզմ ===
{{Main|Moral universalism|Moral particularism}}Բարոյական ունիվերսալիզմը(հայտնի նաև՝ ''բարոյական օբյեկտիվիզմ'' ու հ''ամընդհանուր բարոյականություն'') մետաէթնիկական դիրքորոշում է այն մասին, որ [[Էթիկա|էթիկայի]] որոշակի համակարգեր օգտագործվում են համընդհանրայնորեն: Այդ համակարգը բոլոր անհատների համար ընդհանրական է՝<ref name="PhilPages3">{{cite web|url=http://www.philosophypages.com/dy/u.htm#unvby|title=A Dictionary of Philosophical Terms and Names|last=Kemerling|first=Garth|date=November 12, 2011|work=Philosophy Pages|quote=According to [http://www.philosophypages.com/ph/kant.htm Immanuel Kant] and [http://www.philosophypages.com/dy/h.htm#hare Richard Mervyn Hare]...moral imperatives must be regarded as equally binding on everyone.}}</ref> անկախ [[Մշակույթ|մշակույթից]], [[Ազգություն|ազգությունից]], [[Սեռ|սեռից]], [[Կրոն|կրոնից]], [[Ռասա|ռասայից]], [[Սեռական կողմնորոշում|սեռական կողմնորոշումից]] և այլ տարբերակիչ առանձնահատկություններից:<ref name="Gowans3">{{cite web|url=http://plato.stanford.edu/archives/spr2012/entries/moral-relativism/|title=Moral Relativism|last=Gowans|first=Chris|date=Dec 9, 2008|work=The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2012 Edition)|quote=Let us say that moral objectivism maintains that moral judgments are ordinarily true or false in an absolute or universal sense, that some of them are true, and that people sometimes are justified in accepting true moral judgments (and rejecting false ones) on the basis of evidence available to any reasonable and well-informed person.|editor=Edward N. Zalta, ed}}</ref> Բարոյական ունիվերսալիզմը հակադրվում է [[Բարոյական նիհիլիզմ|բարոյական նիհիլիզմին]] և [[Բարոյական ռելատիվիզմ|բարոյական ռելատիվիզմին]]: Սակայն բարոյական ունիվերսալիզմի ոչ բոլոր ձևերն են [[Աբսոլուտիստ|աբսոլուտիստական]], և ոչ էլ նրանք արժևորում են [[Մոնիզմ|մոնիզմը]]:Ունիվերսալիզմի շատ ձևեր, ինչպես օրինակ [[Ուտիլիտարիանիզմ|ուտիլիտարիանիզմը]], ոչ-աբսոլուտիստական են: Այլ ձևեր, ինչպես օրինակ այպիսինները, որոնք տեսականացված են [[Իսայա Բերլին|Իսայա Բերլինի]] կողմից, կարող են արժևորել [[Պլուրալիստական իդեալ|պլուրալիստական իդեալներ]]:
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ունիվերսալիզմ» էջից