«Աջափնյակ (վարչական շրջան)»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 70.
}}
'''Աջափնյակ,'''
Սահմանակցում է արևելքից [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|
== Ընդհանուր նկարարագիր ==
[[Պատկեր:Աջափնյակ վարչական շրջան.jpg|ձախից|մինի|Բուենոս Այրեսի այգի]]
Աջափնյակի ընդհանուր տարածքը 25կմ․² տարածք ([[Երևան]] քաղաքի ընդհանուր մակերեսի 11․21%-ը)։ Տարածքով Աջափնյակը [[Երևան|Երևանի]] 4-րդ ամենամեծ վարչական շրջանն է։ Աջափնյակ բառը միանգամից խոսում է վարչական շրջանի նկարագության մասին, որ այն գտնվում է աջ ափին։ Հրազդան գետը Երևանը բաժանում է երկու մասի՝ ձախ ափ և աջ ափ այդ պատճառով էլ, աջ ափը անվանվել է Աջափնյակ։ Աջափնյակն էլ իր հերթին բաժանվում փոքր թաղամասերի Աջափնյակ թաղամաս, Նորաշեն, Նազարբեկյան, Սիլիկյան, Լուկաշին, [[Վահագնի թաղամաս|Վահագնի]], Անաստասավան, և Չերեմուշկի։ [[Գևորգ Չաուշի հրապարակ|Գևորգ Չաուշի հրապարակը]] և [[Հալաբյան փողոց (Երևան)|Հալաբյան փողոցը]] կազմում են թաղամասի հիմնական մասը։ Աջափնյակի նշանակալի փողոցներից է Գևորգ Չաուշի փողոցը, Մովսես Սիլիկյան փողոցը, Շիրազի փողոցը, Բաշինջաղյան փողոցը, [[Աշտարակի խճուղի|Աշտարակի խճուղին]]։ Աջափնյակի համար նշանակալի փողոցներից է նաև Լենինգրադյան փողոցը, որով Աջափնյակի հետ է կապվում [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն վարչական շրջանը]] և [[Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան|Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջանը]]։
Աջափնյակը բազմաթիվ զբոսայգիներով է համալրվել 21-րդ դարի 2 տասնամյակի ընթացքում։ Մեծ ու նշանակալի այգիներից է [[Թումանյան այգի|Թումանյանի այգին]], [[Բուենոս Այրեսի այգի|Բունեոս Այրեսի այգին]] և Ազատամարտիկների այգին։
Ըստ 2017թ․-ի տվյալների Աջափնյակում կա 109 600 մարդ։
== Ժողովրդագրություն ==
Ըստ 2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով, շրջանում բնակում է 108.282 բնակչություն ([[Երեւան]]<nowiki/>քաղաքի բնակչության 10.21%-ը): Ըստ 2017թ. պաշտոնական հաշվարկների`թաղամասի բնակչությունը կազմում է 109.600 մարդ (Երեւանի վարչական շրջանների բնակչությամբ 7-րդ տեղը):
Աջափնյակը հիմնականում բնակեցված է [[Հայ Առաքելական եկեղեցի|Հայ Առաքելական եկեղեցու]] հայերի կողմից: Այնուամենայնիվ, 2017թ․-ի դրությամբ թաղամասը իր սահմաններում չունի եկեղեցական կառույց:
== Տնտեսություն ==
Աջափնյակում հիմնականում զբաղվում են մանրածախ առևտրով, այն գտնվում է [[Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան|Մալաթիա-Սեբաստիա]] վարչական շրջանի սահմանին արևելյան մասում։
1885 թվականից կոնյակի գործարանը գործարկվել է Պռոշյան գյուղում: Ներկայիս արտադրամասերը բացվել են 1980-ական թվականներին։ Ներկայումս թաղամասում գործում են բազմաթիվ խոշոր արդյունաբերական ընկերություններ, ինչպիսիք են 1987 թ. հիմնադրված Thermomex էլեկտրոնային սարքերի գործարանը։ 1997 թ. հիմնադրված հրուշակեղենի արտադրության գործարանը։ «Ապարան» հանքային ջրերի գործարանը։ 2003 թ. հիմնադրված «Բիոկաթ» կաթնամթերքի գործարանը։ 2004 թ. հիմնադրված «Պրոֆմետ» մետաղական խողովակաշինական գործարանը։ 2007 թ. հիմնադրված [[Էլիտ Շանթ|«Էլիտ Շանթ»]] պաղպաղակի գործարանը։ 2007 թվականին հիմնադրված «Մարտին Սթար» սննդի արտադրության ձեռնարկությունը։ 2008 թ․-ին հիմնադրված «Amelia» հանքարդյունաբերական ընկերությունը, և «Երկրաջերմ» գործարանը` 2016 թվականին հիմնադրված մետաղական կտրող մեքենաների համար:
Աջափնյակում է գտնվում [[Հանրապետական հիվանդանոց|Երևանի Հանրապետական հիվանդանոցը]], որը Երևանի ամենամեծ հիվանդանոցն է։
== Մշակույթ ==
Աջափնյակում է գտնվում՝
* 1957թ․-ին բացված [[Մայքլ Միրզոյան|Մայքլ Միրզոյանի]] անվան երաժշտական դպրոցը։
* 1971 թ. բացված [[Ավետ Գաբրիելյան|Ավետ Գաբրիելյանի]] արվեստի դպրոցը։
* 1983 թ. բացված Մարաթուկի մշակույթի եւ ազգագրական մշակույթի կենտրոնը։
* 1987 թ. բացված Անահիտ Ծիծիկյանի անվան երաժշտական դպրոցումը։
* 1995 թ.-ին բացված Զարթոնք մանկական գեղագիտական կրթական կենտրոնը։
* 2001 թ․-ին է բացվել Աջափնյակի գեղագիտական կրթական կենտրոնը:
== Տրանսպորտ ==
Աջափնյակը լինելով Հրազդան գետի աջ ափին, իր կապը կենտրոնի հետ պահում է [[Հրազդանի Մեծ կամուրջ|Կիևյան կամրջով]]։ Աջափնյակի հիմնական տրանսպորը տրոլեյբուսներն են և ավտոբուսները, ապագայում նաև ծրագրվում է բացել մետրոյի [[Աջափնյակ (մետրոյի կայարան)|Աջափնյակ կայարանը]] և [[Նազարբեկյան (մետրոյի կայարան)|Նազարբեկյան կայարանը]]։
== Կրթություն ==
2016-2017 թվականների դրությամբ Աջափնյակում գործում է 20 հանրակրթական և 4 մասնավոր դպրոցներ, որոնց թվում է նաև Քանաքեռ-Զեյթունի միջազգային դպրոցը (բացվել է 1995թ․-ին)։ Թաղամասում գործում են նաև մասնագիտական դպրոցներ։
Աջափնյակում գործում են նաև մազմաթիվ համալսարաններ, որոնցից է Երևանի Հայբուսակ համալսարանը (բացվել է 1990թ․) և Երևանի Ագրարային համալսարանը (բացվել է 1992թ․)։
1943թ․-ին բացվել է Երևանի ֆիզիկայի ինստիտուտի գիտահետզաոտական կենտրոնը։
1993թ․-ին բացվեվ Պաշտպանության նախարարության Մոնթե Մելքոնյանի անվան ռազմական ակադեմիան, որը այժմ այնտեղ չէ։
2011թ․-ին Աջափնյակում է բացվել [[Թումո|Թումո ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնը]]։
== Սպորտ ==
Աջափնյակում է գտնվում որոշ սպրոտի դպրոցներ որոնցից է՝
* 1968թ․-ին բացվավ Աջափնյակի մանկապատանեկան դպրոցը, որտեղ երեխաները սովորում են մասնագիտացված բասկետբոլ, վալեյբոլ, շախմատ և այլն։
* 2005թ․-ն բացված Պրոֆեսիոնալ «ԱրմՖայթինգ» Ֆեդերացիան՝ խառը մարտարվեսների դպրոց։
* 2013թ․-ին բացված Աջափնյակի շախմատի դպրոցը։
«Արարատ» մարզահամաերգային համալիր գտնվում է Աջանյակ վարչական շրջանի [[Վահագնի թաղամաս|Վահագնի թաղամասում]]։
== Ծանոթագրություններ ==
| |||