«Լույս»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
→Արտաքին հղումներ: չաշխատող հղումի ջնջում |
No edit summary |
||
Տող 15.
Սովորաբար լույսը տարածվում է ուղիղ գծով։ Եթե ճանապարհին այն հանդիպում է արգելքի, ապա այնտեղ, որտեղ լույսը չի թափանցում, առաջանում է ստվեր։
== Լույսի
Լույսի ամենատարածված աղբյուրները ջերմայիններն են։ Ամենապարզ ջերմային աղբյուրն է Արեգակը։ Երկրին հասնող Արեգակի լույսի էներգիայի մոտավորապես 44%-ը տեսանելի է։ Ջերմային աղբյուրի մի այլ օրինակ է շիկացման լամպը, որը որպես տեսանելի լույս արձակում է իր էներգիայի ընդամենը 10%-ը, իսկ մնացածը՝ որպես ինֆրակարմիր։
== Լույսի
{{Main|Լույսի արագություն}}
[[Պատկեր:Speed of light from Earth to Moon.gif|920px|thumb|Երկրից Լուսին լույսի հասնելու ժամանակը կազմում է 1.26 վրկ։]]
Տող 24.
Լույսի արագությունը բնության ամենամեծ արագությունն է և անօդ տարածությունում հավասար է 300 000 կմ/վրկ։ Այդ արագության հետ կապված աստղագիտության մեջ օգտագործվում է [[լույսային տարի|լուսատարի]] հեռավորության միավորը, որը հավասար է մեկ տարի ժամանակահատվածում լույսի անցած ճանապարհի երկարությանը։
== Լույսի
[[Պատկեր:Refraction-with-soda-straw.jpg|thumb|Լույսի բեկման օրինակ։]]
90°-ից տարբերվող անկյան տակ ընկնելով [[Ապակի|ապակու]], [[Ջուր|ջրի]] կամ ցանկացած այլ թափանցիկ միջավայրի մեջ՝ լույսը փոխում է իր ուղղությունը։ Այս երևույթը կոչվում է բեկում կամ ռեֆրակցիա։ Պատճառն այն է, որ օդից տարբեր այլ թափանցիկ միջավայրերում լույսն ավելի դանդաղ է տարածվում, քան օդում։ Հենց բեկման շնորհիվ է, որ ջրով լի բաժակի մեջ ընկղմված ծղոտը կոտրված է երևում։ Բեկման հատկության շնորհիվ լույսը երկու (նաև՝ ավելի) միջավայրերով անցնելով սկզբնակետից մինչև վերջնակետ հասնելու համար «ընտրում է» ամենաարագ ճանապարհը։
Տող 33.
որտեղ <big>θ<sub>1</sub></big>-ը և <big>θ<sub>2</sub></big>-ը համապատասխանաբար, 1-ին և 2-րդ միջավայրերով անցնող լույսի ճառագայթի և այդ միջավայրերի հատման գծին տարած ուղղահայացի հետ կազմած անկյուններն են, իսկ <big>n<sub>1</sub></big>-ն ու <big>n<sub>2</sub></big>-ը՝ համապատասխանաբար, նույն այդ միջավայրերի բեկման ցուցանիշները։ Ընդ որում, վակուումի համար <big>n=1</big> և թափանցիկ միջավայրերի համար <big>n>1</big>։
== Ի՞նչ է
Նույնիսկ XVII դարում գիտնականները չունեին միասնական կարծիք. նրանց մի մասը, այդ թվում` [[Իսահակ Նյուտոն]]ը, պնդում էր, որ լույսը թեթևագույն մասնիկների հոսք է, մյուսները՝ որ այն կազմված է ալիքներից: Առաջինները լույսի անդրադարձումը բացատրում էին՝ ենթադրելով, որ մասնիկները նյութի մակերևույթից այնպես են հետ ցատկում, ինչպես բիլիարդի գնդակները՝ դաշտի կողերից: Այս տեսությունը լույսը դիտում էր որպես ֆոտոնների՝ տարրական մասնիկների շարժում: Սակայն այն չէր բացատրում լույսի բեկման երևույթը. ինչո՞ւ է մասնիկների մի մասը հետ ցատկում նյութի մակերևույթից, իսկ մյուսը՝ անցնում: Այս և նման շատ երևույթներ ավելի հեշտ էին բացատրվում լույսի ալիքային տեսության դիրքերից, որի հեղինակը անգլիացի ֆիզիկոս [[Թոմաս Յունգ]]ն էր (1773–1829): Սակայն Յունգը չէր ընդունում լույսի` մասնիկների հոսք լինելու գաղափարը: Միայն 1905 թվականին [[Ալբերտ Այնշտայն|Ալբերտ Այնշտեյն]]ն ապացուցեց, որ լույսը միաժամանակ ունի և՜ մասնիկների, և՜ ալիքների հատկություններ:
Ժամանակակից պատկերացումների համաձայն՝ լույսը էլեկտրամագնիսական ալիքների տարատեսակ է:
Արեգակի և աստղերի, կրակի և էլեկտրական կայծի լույսը ծնվում է մինչև մի քանի հազար աստիճան տաքացած ատոմներում: Բայց լինում է նաև [[«սառը» լույս]], որն արձակում են փտած փայտը, լուսատտիկները, տաք ծովերի ջրերում բնակվող որոշ միկրոօրգանիզմներ և մարդկանց ստեղծած լուսարձակող ներկերը: Այդ լույսն առաջանում է քիմիական ռեակցիայի արդյունքում, և այս դեպքում արդեն շատ տաքանալը պարտադիր չէ:
== Լույսի հատկությունները բնորոշող
{| class="wikitable"
|-
| |||